20 WIELOMIANY
fen R'vliv wielomian n' n n.i i z> uniki. § następnie uzasadnij. że dlu każdo) ttczb> ratkowilo n wartość tego wielomianu jest lic/bą pod zielną prze/ 3. Yfcskazówka. Jedna i tmvh kolejnych Kob c-alkówm< h jest podzielna przez 3. bł W\L.u. że dla dowolne i hczbj całkowitej n wartość wielomianu n4 -2n* + rv jest liczbą podriełną przez 4.
cl I zasadno, że dla dowolnej luvb\ całkowitej n wartość wielomianu ns rt ,K'S* liczbą pod zielną przez 6.
8- łVwien cukiernik układa pączki w piramidy, tak jak pokazano na zdjęciu obok. Liczba pączków w piramidzie o n warstwach wynosi:
{n’« 'rr + in
a) Rozłóż ten wielomian na czynniki. Oblicz, z ilu pączków zbudowana jest piramida o 12 warstwach.
(U bl tzasadruj. że liczba pączków w piramidzie, która ma n + 1 warstw, jest o in + 1>* większa od liczb\ pączków w piramidzie o n w arstwach.
Ćwiczenie A. Rozwiąż równanie:
a) -15\ -1>« o
b) 3(4x - Ti- -2<14—6x)
Ćwiczenie B. Rnzwiąz równanie:
a) 2^ - Sx - 3 bł j*2 - O
Liczba rozwiązań równania iix- + bx +c - O. gdzie B * O, zależy od wartości wyróżnika 4ac.
jeśli A > O. to równanie ma dwa rozwiązania:
12
Jeśli A - O. to równanie ma jedno rozwiązanie: *® 2a
JeśB A < O. to równanie nie ma rozwiązań.
w powyższych ćwiczeniach podano przykłady równań, które można przekształcić tak. aby po jednej stronie występowa! wielomian, a po drugiej — liczba O.
_
Równanie postaci ■ 0, gdzie M'(x) jest wielomianem stopnia n, nazywamy równaniem wielomianowym stopnia n.
Liczbę, która jest rozwiązaniem równania wielomianowego H'(x) * 0, nazywamy pierwiastkiem wielomianu lt(x).
Uwaga. liczby spełniające takie równanie nazywane są takie pierwiastkami równaniu,
Potrafisz już znąjdować pierwiastki wielomianu pierwszego stopnia i wielomianu drugiego stopnia. Pokażemy teraz, jak znajdować pierwiastki niektórych wielomianów wyższych stopni.
Ćwiczenie C. Podąj liczby, które spelniąlą równanie:
a) (x + l)(.v - O O b) (x - 2)4 ■ 0 cl 3x(x-lK2x-4)-0
Dosyć łatwo można rozwiązać równanie wielomianowe Ił (x» = 0. gdy wielomian lł (.v) przedstawiony jest w postaci iloczynowej.
a-b = 0
a = 0 lub b = 0
Wystarczy skorzystać z faktu, że iloczyn jcsl równy zero wtedy, gdy który kolwiek z czynników jest równy zero. Wobec tego przy rozwiązywaniu równań wielomianowych stopnia wyższego niż 2 przydaje się umiejętność rozkładania wielomianu na czynniki.
przykład
-» x5 - 6x* = 40xJ
X5 |
-6x«-40x3 |
-0 | ||
x3(x2 - |
6x 140) |
-0 | ||
X3 |
= 0 |
lub x2 |
O 1 * 1 |
= 0 |
X |
= 0 |
A - |
1 (-6)2 - 4 |
• 1 |
- 14 | ||||
y _6-14 _ X| 2 |
-4 | |||
6+14 *2 - 2 |
10 | |||
■0 |
lub |
x«-4 |
lub x = |
10 |
| przekształcamy równanie do postaci lV(x) ■ 0 | wielomian IV(x) rozkładamy na czynniki 196