41828 skanuj010

46 Daniela Becelewska

b) ukrywa je pod ciągłą potrzebą wzmacniania poczucia własnej wartości, która przybiera postać kompensacyjną, lub kompulsywną potrzebę np.: podobania się innym, imponowania innym i sobie za pomocą przeróżnych atrybutów dodających w danej kulturze prestiżu, jak: pieniądze, antyki, inne luksusowe dobra materialne, posiadanie atrakcyjnych partnerów, wchodzenie w kontakty ze znanymi osobami, odbywanie kosztownych podróży, zdobywanie niepospolitej wiedzy, itp.

Trzecia grupa postaw obejmująca zachowania wyrażające konieczność ciągłego samopotwierdzania się, wiążąca się z wyraźnymi zahamowaniami, objawia się w postaci domagania się od innych przez neurotyka uznania dla:

-    własnej osoby,

-    posiadanych przekonań,

-    przysługujących praw.

Można zatem powiedzieć, że neurotycy nic są asertywni, gdyż z powodu własnych zahamowań w kontaktach z innymi nie potrafią w prawidłowy sposób:

-    wyrazić swoich życzeń lub próśb (nawet wobec najbliższych),

-    prawidłowo działać we własnym interesie (bronić swych praw),

-    wyrażać własnych opinii lub uzasadnionej krytyki (także w sytuacjach codziennych),

-    wydawać rozkazów innym (nawet w sytuacjach koniecznych),

-    wybierać łudzi, z którymi chcą przebywać (biernie poddają się innym, dają się zawłaszczać),

-    nawiązywać kontaktów z innymi (przez to tracą w relacjach z innymi),

-    bronić swoich interesów, własnego stanowiska (nawet wtedy, gdy są krzywdzeni),

-    bronić się przed atakami ze strony innych osób (nawet wobec najbliższych lub słabszych od siebie),

-    powiedzieć „nie” (w sytuacji przymuszania przez innych), itp.

Czwarta grupa postaw neurotyków dotycząca agresji objawia się:

-    skłonnością do wyrażania agresji, dominacji, nadmiernych wymagań, rozkazywaniem, oszukiwaniem, krytykowaniem, zachowaniami ob-raźliwymi wobec innych, narzucaniem się innym.

Omówione zachowania neurotyka oparte są na jego:

Kto i kiedy wymaga wsparcia emocjonalnego...

47

-    przekonaniu o własnej uczciwości, usilnej potrzebie wyrażania jedynie własnego zdania, posiadania niewielkich wymagań wobec innych, bądź też wyrażają się

-    przyjmowaniem na zewnątrz postawy osoby oszukanej, zdominowanej, zahukanej, podporządkowującej się, poniżanej, która jest wyrazem ich wewnętrznego przekonania, że inni są przeciwko nim i próbują narzucać im swoją wolę.

Zaznaczyć tu należy, że zachowania te mogą być podejmowane świadomie, ale też często są one nieuświadomione.

Piątą grupa zachowań stanowią postawy dotyczące seksualności własnej lub innych osób. Tu wyróżnić możemy:

-    kompulsywne pragnienie kontaktów seksualnych lub

-    zahamowania wobec takich kontaktów (przejawiające się w różnorodnych sytuacjach społecznych, bardziej lub mniej intymnych).

Przedstawione powyżej (w miarę szczegółowo) reakcje neurotyczne ukazują różnorodność takich zachowań po to, aby potencjalny po-magacz na tej podstawie potrafił uchwycić typowe zachowania klientów pomocy społecznej (a także innych osób wymagających wsparcia), i by mógł zdiagnozować, tych (przejawiający określone zachowania neurotyczne) którzy z pewnością będą wymagać wsparcia emocjonalnego, a następnie właściwie je zaprojektować, posługując się podanymi przez nas (w odnośnym rozdziale tych rozważań) technikami wsparcia.

Można bowiem z całą odpowiedzialnością za S.F. Young (1994)⁴⁰ powiedzieć do każdego z nas: „ ty także jesteś neurotykiem”. Autorka omawiając cechy neurotyków żartobliwie podaje, że jest gdzieś na święcie trzech nieneurotyków, ale ona dokładnie nie wie gdzie, natomiast wszysey pozostali ludzie charakteryzują się większym lub mniejszym poziomem ncurotyzmu.

Przyjmując tę interpretacje możemy zatem stwierdzić, że z tego to właśnie powodu zdarza się, iż każdy z nas może wymagać wsparcia emocjonalnego ze strony innych osób (gdy w różnych sytuacjach życiowych przejawiamy swoje lęki, fobie, niepewności, rozterki, wahania itp.).

¹¹ Young S. R, (1994), TY także jesteś neurotykiem, Warszawa.