43018 SA400044 (2)

Starcie rycerstwa, pierwsza potowa XIV w.

że zakon nie ustawał w knowaniach przeciwko Polsce, wchodząc w porozumienie z innymi jej wrogami.

Utrata ziemi dobrzyńskiej w 1329 r.

Tymczasem zawarte zostało groźne dla Polski przymierze pomiędzy zakonem krzyżackim i Janem Luksemburskim, któremu cesarz Henryk Vn oddał w 1310 r. tron czeski. Pod koniec 1328 r. obaj sprzymierzeńcy urządzili wspólną wyprawę na Żmudź, przy czym wojska Jana Luksemburskiego przemaszerowały przez Wiel-kopolskę. Wobec tych poczynań Polska nie mogła pozostać bierna. Łokietek, umocniwszy

Kujawy, a zwłaszcza tę ich część, która leżała na prawym brzegu Wisły, pomiędzy Wkrą i Drwęcą, czyli ziemię dobrzyńską, wkroczył z wojskiem na ziemię chełmińską, należącą do zakonu. Zmusiło to sprzymierzone wojska do zaprzestania działań na Żmudzi i powrotu pod koniec lutego 1329 r. do Torunia. Wobec przewagi nieprzyjaciela Łokietek opuścił ziemię chełmińską i umocniwszy jeszcze bardziej ziemię dobrzyńską, zajął większością swych sił stanowiska obronne wzdłuż lewego brzegu Wisły. Jan Luksemburski, wykorzystując trzykrotną przewagę swych wojsk, uderzył na ziemię dobrzyńską i, mimo dzielnej obrony polskich załóg grodowych, zdobył ją po dwutygodniowych walkach, po czym skierował się na Mazowsze, gdzie zmusił księcia płockiego do złożenia hołdu lennego. Tymczasem wojska Łokietka strzegły nadal linii Wisły, nie dopuszczając do wtargnięcia nieprzyjaciela w głąb Kujaw. Na] początku kwietnia 1329 r. Jan Luksemburski zdecydował się na powrót do Czech. Siły pol-l skie były zbyt szczupłe, ażeby temu przeszkol dzić, toteż Łokietek nie stawiał mu czoła w otwartej bitwie, a jedynie postępował za przemiel rzającymi Wielkopolskę wojskami Jana Luksem! burskiego, uniemożliwiając im w ten sposón dokonywanie grabieży. Krzyżacy, korzystająca z odejścia armii polskiej, wtargnęli na Kujawy,! spalili grody Raciążek i Włocławek, a następnie] na ziemię łęczycką, docierając aż pod Przedecza W rezultacie więc Polska utraciła w 1329 n ziemię dobrzyńską, a książęta mazowieccy! którzy jeszcze dwa lata temu zbrojnie pro-] ■ testowali przeciwko włączeniu ich] ziem do państwa polskiego, stali] się teraz lennikami Jana Luksem! burskiego i Krzyżaków.

Próba odzyskania ziemi dobrzyńskiej w 1330 r.

Zachęceni powodzeniem Krzyżacj| już wiosną 1330 r. na nowo rozpoczęli] podbój pogranicznych ziem polskich^ zdobywając Wyszogród, Bydgoszcz i Nakło. Tymczasem Łokietek organizował wyprawę mającą na celu odzyskanie ziemi dobrzyńskiej. W myśl umowy z Gedyminem wojska litewskie wkroczyły od wschodu na teren państwa krzyżackiego i przez Bartoszyce, Ostródę, Kurzętnik dotarły pod Brodnicę, podczas gdy Łokietek rozpoczął oblężenie Dobrzynia, a następnie postanowił wtargnąć na ziemię chełmińską. W tym celu musiał przekroczyć graniczną rzekę Drwęcę. W miejscach najdogodniejszych dla przeprawy, w okolicy Lubicza, Golubia i Brodnicy, Krzyżacy zorganizowali obronę brzegó\l uniemożliwiającą sforsowanie rzeki. Wojską] polskie przez kilka dni na próżno usiłowały przełamać nieprzyjacielską obronę pod Lubi-i czem. Krzyżacy ściągnęli w to miejsce większe! siły, odsłaniając przez to pozostałe przeprawy] pod Golubiem i Brodnicą. Wówczas Łokietek \ pozostawiwszy pod Lubiczem w ukryciu silny oddział, z resztą armii demonstracyjnie pomaszerował lewym brzegiem rzeki w kierunku; Golubia. Krzyżacy natychmiast rzucili

40