Bezinteresowność, jeśli tylko nie pojmujem.y jej abstrakcyjnie, nie wyklucza oczekiwań takiego czy innego dobra, nie wyklucza też prośby. Bezinteresowność miłości małżeńskiej nic nie traci na tym, że żona poprosi męża o wyprasowanie bielizny. Osobiście nie widzę żadnego zagrożenia dla bezinteresownej miłości Boga w tym, że zanosimy do Niego różne prośby. A jednak modlitwa prośby sprawia ludziom chyba najwięcej problemów.
Należy odróżnić dobrodziejstwa doczesne i wieczne. Doczesne to zdrowie, majątek, dobre imię, przyjaciele, dom, dzieci, żona oraz inne właściwe dla tego życia, w którym jesteśmy pielgrzymami. Wieczne dobrodziejstwa to przede wszvstkim samo żvcie wieczne, niezniszczalność i nieśmier-telność ciała i duszy, wspólnota z aniołami, Miasto niebieskie, godność niczym nie zagrożona, Ojciec i ojczyzna, On nieśmiertelny, ona nie mająca wrogów. Pragnijmy tych dobrodziejstw z całą żarliwością, prośmy o nie z całą wytrwałością — nie chodzi o wielomówstwo, świadkiem niech będzie nasz jęk. Pragnienie modli się nieustannie, choćby język milczał. Jeśli nieustannie pragniesz, nieustannie się modlisz. Kiedy modlitwa ulega uśpieniu? Wówczas, kiedy ziębnie pragnienie. Zatem z całą łapczywością starajmy się o dobra wieczne, szukajmy ich całą swoją dobrą postawą, prośmy o te dobra bez obawy. Posiadanie ich zawsze przynosi korzyść, one szkodzić nie mogą. Dobra doczesne niekiedy są pożyteczne, niekiedy szkodzą. Dla wielu ubóstwo było korzyścią, a zaszkodziło im bogactwo; korzyścią było prywatne życie, a zaszkodziło wysokie stanowisko. Z kolei dla innych pieniądze i zaszczyty okazały się pożyteczne. Kto ich dobrze używa, ma z nich korzyść. Tym, którzy źle z nich korzystają, więcej szkodzą, i lepiej, żeby je utracili. Toteż, bracia, o rzeczy doczesne prośmy z umiarem. Bądźmy pewni, że jeśli je otrzymamy, daje nam je Ten, który wie, co dla nas jest pożyteczne. Prosiłeś, a nie otrzymałeś tego, o co prosiłaś? Uwierz Ojcu, że dałby ci to, gdyby ci to wyszło na pożytek 1.
Można by tu przytoczyć słowa Apostoła Jakubai: ..Prosicie, a nie otrzymujecie, bo źle prosicie, starając się jedynie o zaspokojenie siwych żądz” (Jk 4, 3).
Ludzie wzywają, tylko że nie Boga. Wzywasz to, co kochasz. Wzywać to znaczy przywoływać do siebie. Jeśli więc po to wzywasz Boga, aby przyszły do ciebie pieniądze, spadek, świecka godność, to tych właśnie rzeczy wzywasz i przywołujesz je do siebie. W Bogu zaś widzisz pomocnika twoich pożądliwości, a nie Tego, który wysłuchuje pragnienia. Bóg dobry, jeśli da ci to, czego chcesz. A jeśli chcesz źle? Czy nie jest bardziej miłosierny, że ci tego nie daje? Idźmy dalej: Jeśli ci nie dał, już masz Boga za nic. Powiadasz: Tyle się modliłem, tak często się modliłem i nie zostałem wysłuchany! O co się modliłeś? Może o śmierć twojego nieprzyjaciela? Co jednak, jeśli i on się modlił o twoją śmierć? Bóg stworzył ciebie i jego, człowiekiem jesteś i ty, i on. Otóż Bóg jest Sędzią, słyszy obu, ale żadnego nie wysłuchuje. Smucisz się, że twoja modlitwa przeciwko wrogowi nie została wysłuchana? Ciesz się, że on nie został wysłuchany przeciwko tobie! Ja o co innego prosiłem — powiadasz. Nie prosiłem o śmierć dla nieprzyjaciela, prosiłem o życie dla mojego dziecka. Czy o coś złego prosiłem? Czułeś, że prosisz o coś dobrego. A jeśli ono „zostało zabrane, aby złość nie odmieniła jego duszy”? (Mdr 4, 11) 2.
Zatem nawet dobra modlitwa o dobra doczesne może być nie wysłuchana, bo Bóg lepiej od nas wie, czego nam potrzeba.
Bóg jest lekarzem, zaś utrapienie jest lekarstwem ku zbawieniu, a nie karą zapowiadającą potępienie. Kiedy dokonywany jest zabieg lekarski, ciebie to piecze, boli, krzyczysz. Lekarz nie wysłuchuje twoich krzyków, ale wysłuchuje twojej prośby, żebyś wrócił do zdrowia 3.
A co na ten temat mówi Pismo Święte?
Bóg wysłuchał diabła, nie wysłuchał Apostoła — co na to powiecie? Prosiły złe duchy, aby je wysłał w wieprze, i pozwolił im na to. Prosił diabeł o to, żeby kusić Hioba, i uzyskał to. Apostoł zaś nie został wysłuchany: „Abym zaś nie wynosił się z powodu wielkości objawień, dany mi został bodziec ciała, wysłannik szatana, który mnie poiicz-
173
Senno. 80,7 (FjL 38,49711).
Enarr. in Ps 85,8 (PL 37,1087).
lu Enarr. II in Ps 21,4 (PL 33,173).