Cel badania widma dyfrakcyjnego kryształu jest dwojaki:
1) analiza kierunków dyfrakcji prowadząca do określenia sieci, tj. układu krystalograficznego i parametrów sieci;
2) pomiar natężeń promieni ugiętych, którym należy przypisać wskaźniki hkl zgodne z wyborem sieci; właśnie natężenia wiązek ugiętych umożliwiają wyznaczenie położeń atomów w komórce elementarnej.
Tablica 4.5
Porównanie głównych metod obserwacji widma dyfrakcyjnego
Metoda |
Charakterystyka |
Zastosowania | ||||||||
Obracanego kryształu Kołysanego kryształu (oscylacyjna) |
źródło promieni rentgenowskich |
postać substancji badanej* |
detektor* |
wyznaczanie** |
identy fikacja | |||||
mono- chro- ma- tyczne |
poli- chro- ma- tyczne |
mono kryształ |
proszek |
błona foto gra ficzna |
licz nik |
tylko syme trii |
para metrów siecio wych |
natężeń wiązek ugię tych | ||
X |
xR |
xN |
XX | |||||||
Weissenberga |
X |
xR |
xR |
XX |
XX | |||||
de Jonga-Boumana (retigrafu) |
X |
xR |
xR |
XX |
XX | |||||
Precesji |
X |
xR |
xR |
XX |
XX | |||||
Z zastosowaniem dyfraktometru trój- lub czterokołowego |
X |
xR |
xR |
XXX |
XXX | |||||
Z zastosowaniem dyfraktometru dwukołowego |
X |
xR |
xR |
(XX) |
(X) |
X | ||||
Proszkowa (Debye’a- -Scherrera) |
X |
X RlubN |
xN |
(X) |
X | |||||
Lauego |
X |
xN |
xN |
X |
(X) |
* R — ruchomy, N — nieruchomy.
** Symbole xxx, xx i x oznaczają odpowiednio: metoda najdokładniejsza, metoda dokładna, metoda możliwa; nawiasy wskazują na stosowanie metody w przypadkach wyjątkowych.
462