52463 P3310019 (2)

ta

1 ^'.agatiiucau i

Przy kład 1.1. (badaniu ekonomiczno-społeczne)

W obszernym badaniu nad stabilnością kadr pracowniczych (Balicki, 19741 stwierdzono, ze między liczbą dotychczasowych zmian miejsca pracy (1) a aktualnym stażem pracy, t). w danym przedsiębiorstwie (2), istnieje nikła zależność (np r,, =0,031 dla tzw pracowników umysłowych). Stwierdzono tam również, że współzależność tych zmiennych nie jest jednak bezpośrednia 1 są one powiązane z innymi zmiennymi (cechami pracowników), takimi jak wiek czy stan cywilny, oraz ze częstość zmian istotnie koreluje z wiekiem pracowników (3) i to w znacznym stopniu (r_M = 0,481). Określając więc czysty wpływ liczby zmian miejsc pracy na staż pracy w danym zakładzie, tj. z eliminacją wpływu wieku, posłużono się korelacją cząstkową, której współczynnik wyniósłr_p.₃ = —0,387, który okazał się statystycznie istotny. Przypuszczenie zatem, że im większa jest liczba zmian miejsc pracy, tym niższy jest aktualny staż pracy uznano za zweryfikowane² .

Podobnych pytań jak w problemie Yule a i Kendalla czy w przykładzie 1.1 można stawiać wiele. Malhotra i Birks (2000) w swej książce poświęconej metodom badan marketingowych zadają parę tego typu pytań:

1.    lak silnie sprzedaż zależy od wydatków na reklamę, jeśli kontroli poddany zostanie wpływ cen?

2.    Czy istnieje związek między udziałem w rynku a wielkością sprzedaży po wyeliminowaniu wpływu promocji sprzedaży?

3.    Czy postrzeganie przez konsumentów jakości towarów jest zależne od tego, jak postrzegają oni ceny, jeśli poddamy kontroli wpływ wizerunku towaru? Rozważmy jeszcze jeden przykład tej natury zaczerpnięty z książki wyżej cytowanych autorów.

Przykład 1.2. (badanie społecznego klimatu miasta)

Załóżmy, że badacz chce ocenić zależność między postawą mieszkańców wobec miasta X, (skala 11 punktowa: 1 = nie lubię miasta, 11= bardzo lubię miasto) i czasem zamieszkiwania w mieście X₂ (liczba lat zamieszkiwania), przy kontrolowanej zmiennej - wadze przywiązywanej do pogody X, (skala 11-punktowa). Na podstawie wstępnej próby 12 mieszkańców obliczono współczynniki korelacji