57114 IMG22 (2)

142

-    kontrole występowania szelini.ik.i: wykładanie wzdłuż rzędów uprawy co 25 m pułapek (patrz zwalczanie, rozdz. 8.5.6.) z wałków sosnowych. W przypadku odłowienia na pułapce, w odstępach 1-2-dniowych, 15 -20 okazów szelmutka na leży podjąć decyzję chemicznego zwalczania.

-    kontrola występowania Sieciecha niegłębka: wykładanie wzdłuż rzędów uprawy co 25 m wiązek świeżych gałązek sosnowych (wymiar wiązki 10 x 30 cm), wytrząsanie chrząszczy z wiązek na płachty w odstępach I -2-dniowych.

-    kontrola występowania skośnika tuzinka i zwójek: obliczanie procentu uszkodzonych pączków (pędów) w stosunku do ogólnej ich liczby.

8.3.6. Zwalczanie szkodliwych owadów

Główne zabiegi zwalczania owadów w uprawach są skierowane przeciwko szelimako-wi. Sieciechowi, zwójkom i skośnikowi oraz pędrakom. Zwalczanie pędraków i innych szkodników systemów korzeniowych oraz najmłodszych sadzonek zostało omówione poprzednio (rozdz. 8.2.8).

W stosunku do szeliniaków. które przekroczyły rowki chwytne i izolacyjne lub przebywały poprzednio na terenie uprawy, stosuje się mechaniczne i chemiczne sposoby zwalczania.

Do metod mechanicznych należą pułapki do odłowu postaci dorosłych i pułapki do niszczenia larw szcliniaka. Są to walki grubości 8-15 cm. długości I m. wyrobione z pozyskanych w ramach trzebieży zdrowych sosen. Z wałków usuwa się pas kory i tą stroną wykłada między rzędami sadzonek na oczyszczonej z darni glebie. Na I ha wykłada się 30-80 pułapek, rozmieszczając jc w szachownicę. Jeśli uprawa jest zachwaszczona, międzyrzędy z wałkami zaznacza się wiechą. Pułapki kontroluje się co 2-3 dni. wybierając i niszcząc znajdujące się na pułapkach i pod nimi szeliniaki. a także smoliki, zakorki i drzewisze. Gdy wałek w miejscu okorowanym wyschnie, należy okorować następny pas. Podobnym typem pułapki jest kora sosnowa w płatach 30 x 30 cm. pokrywana darnią. Ponadto na terenie upraw można zakładać przeciwko szeliniakowi rowki chwytne długości I m lub rowki chwytne /. pułapką z wałka włożoną do rowka (tzw. row'ki Wolskiego).

Celem zwalczania szcliniaka w stadium larwy zaleca się stosowanie pułapek imitujących korzenie: są to gałęzie długości ok. 1.5 m. zakopywane do 2/3 długości, skośnic do gleby. Miejsce wyłożenia pułapek zaznacza się wiechą. Na te pułapki (które wykładamy od kwietnia do czerwca) samice składają jaja. Pułapki należy wyjąć po 6-8 tygodniach i spalić.

Chemicznie /wałcza się postacie dorosłe szeliniaka. opryskując sadzonki tymi samymi preparatami kontaktowymi z grupy pyrclroidów. których używa się do zabezpieczania sadzonek przed wysadzeniem drzewek (por. str. 114), a także przez oprysk uprawy 2-3*3 Mciauonem płynnym lub Owadotoscm. lub też. 0.6-1.0‘ż!- Mctokscm płynnym. Zwalczanie chemiczne innych gatunków ryjkowców (Sieciecha niegłębka, zmienników, choinka szarego) przeprowadza się w okresach ich lic/.ncgo pojaw u. tj. w maju. czerwcu oraz na przełomie sierpnia i września, również stosując insektycydy kontaktowe z grupy pyrclroidów lub preparaty fosforoorganiczne, jak Owadofos. Przy zwalczaniu szcliniaka i innych ryjkowców należy pamiętać, /c pyrclroidy w c/asic ciepłych i słonecznych dni szybko się rozkładają l nie chromą upraw przez dostatecznie długi okres. W miarę potrzeby i możliwości należy je w takich warunkach zastępować innymi insektycydami z. grupy chlorowanych

węglowodorów iMctoks płynny), fosforoorganicznych (Dursban 4 - płynny. Owadofosj luh karbaminianów (Marshal 2S EC).

Sieciecha niegłębka i smolika znaczonego można też zwalczać metodami mechanicznymi. Do zwalczania postaci dorosłych Sieciecha niegłębka stosuje się pułapki wykonane z wiązek kilku świeżych gałązek sosnowych długości około 30 cm. Zwalczanie smolika znaczonego prowadzi się głównie przez usuwanie w ciągu całego roku i palenic drzewek zasiedlonych przez larwy. Można też stosować pułapki imitujące osłabione kilkuletnie sosny. W tym celu w marcu wystawia się na obrzeżach upraw cienkie żerdzie długości 1.5 m i grubości 6-10 cm. Żerdzie te koruje się lub pali w sierpniu.

Skośnika tuzinka i zwójki zwalcza się chemicznie. Dawniej, w okresie od końca kwietnia do końca maja stosowano wyłamywanie porażonych pączków i pędów. Metoda ta z uwagi na jej pracochłonność została juz zaniechana. Wymienione owady można zwalczać chemicznie przede wszystkim w dwóch okresach:

-    w czasie rójki i składania jaj.

-    w czasie wylęgu gąsienic lub ich przechodzenia z. pączka do pączka (zwójki) luh z igły do pączka (skośnik).

W pozostałym okresie owady przebywają w tkankach roślinnych i są w znacznym stopniu ukryte przed bezpośrednim działaniom insektycydów. Zwalczanie w okresie wczesnowiosennym jest bardziej zasadne, gdyż mc powoduje tak dużej redukcji liczby owadów pasożytniczych i drapieżnych jak w okresie letnim.

Do zwalczania w okresie rójki i składania jaj stosuje się preparaty z grupy acylomocz-nikowych o działaniu żołądkowym (Dimilin 25-WP. Nomolt SC-15) w postaci zawiesiny wodnej, działające na jaja i młode gąsienice oraz fosforoorganiczny Foschlor płynny 25 w postaci roztworu wodnego, skuteczny wobec wędrujących gąsienic zwójek i skośnika. Wymienione insektycydy działają toksycznie także na iglówkę sosnową.

Zwójkę sosnóweczkę zwalcza się w końcu czerwca i początku lipca trójka i składanie jaj) oraz na przełomie kwietnia i maja (przejście gąsienic z pączków do pączków i. zwó|kę pędówkę na przełomie kwietnia i maja (rójka) i w I dekadzie maja (wylęg gąsienic zwójkę odroślcczkę na przełomie maja i czerwca (w czasie wychodzenia gąsienic z jaj i. a zwójkę żywiczaneczkę w okresie składania jaj w' końcu maja.

Skośnik tu/.inck jesi zwalczany w kwietniu (przejście gąsienic z igieł Jo pączków ora/ razem ze zwójką sosnówcczką w okresie wgryzania się najmłodszych gąsienic Jo igieł i lipiec). Zabieg ten przeprowadza się. gdy z zasiedlonych pączków w y leci ponaJ 75 mot> li

Igłówkę sosnową zwalcza się przez opry sk uprawy w czasie roiki przy użyciu Dinuli-nu 25-WP lub Nomoltu SC-15 (w celu zniszczenia składanych jaj i. a po /akonc/cmu :o\ -Foschlorem płynnym w postaci 59ł emulsji o działaniu wgłębnym.

8.4. Szkodliwe owady w młodnikach sosnowych

8.4.1. Ogólna charakterystyka szkód

Okres młodnika obejmuje mały wycinek z cyklu ptodukcyjnogo drzcwosi.i na się on. gdy drzewa w uprawach osiągnęły pełne zwarcie, a kończy w li> 15 lat po. m. Pod względem faunistycznym miodniki przedstawiają sobą obraz, przejściowi i , uprawami a drzewostanami średnich i starszych klas wieku i stąd charaktery zuią się wi ,\