60605 str233

F. Bajkicwtcz-Grabowiki. Z. Mikulski. Hydrologia ogólna. W;irj/aw;i 200S ISBN 83-0l-l4579-X.« by WN PWN 2lXi5

Rys. 193. Schemat obrazujący budowę szelfu, stoku kontynentalnego i podnóża kontynentalnego (wg Leontjewa. 1989) A i B skorupa ziemska typu kontynentalnego. C - osady szelfu i stoku kontynentalnego, D osady podnóża kontynentalnego. E skorupa ziemska typu oceanicznego

Podnóże kontynentalne jest zróżnicowane morfogenetycznie. W jednych miejscach

może się ono zaznaczać jako forma wklęsła (np. u podstawy stoku kontynentalnego Płaskowyżu Blake’a) lub jako duża forma wypukła (np. grzbiet nowofundlandzki); może tworzyć jeden bardzo rozległy stożek napływowy lub kilka wielkich stożków', uformowanych przez prądy zawiesinowe (np. przy kalifornijskim wybrzeżu Stanów' Zjednoczonych).

Podnóże kontynentalne zajmuje: w Oceanie Atlantyckim 5,38- 10* knr powierzchni, w Oceanie Indyjskim 4,21 • I0'’ knr, a w Oceanie Spokojnym zaledwie 2,69-10⁶ knr (Demek, 1987).

2.2.2. Strefa przejściowa

Strefę przejściową stanowią obszary dna oceanicznego z charakterystycznym geo-synklinalnym typem skorupy ziemskiej (rys. 185). Strefa ta zajmuje powierzchnię 30,6 min km² (tab. 37), co stanowi 8,5% powierzchni dna oceanu światowego. Występuje w różnych jego częściach, największe powierzchnie zajmuje w Oceanie Spokojnym - 13,4% powierzchni dna (tab. 37); w Oceanie Arktycznym dotychczas strefy przejściowej nie stwierdzono.

Głów nymi elementami rzeźby strefy przejściowej są: basen morski, łuk wyspowy, rów głębokowodny (oceaniczny). Charakteryzuje ją różnorodność typów (rys. 194). Leontjew (1989) wyróżnia:

1) typ witiaziowski, reprezentujący obszar obejmujący Rów Tonga i Basen Północ-nofidżijski; brak jest tu wyraźnego luku wyspowego;

2) typ mariański, zawierający wszystkie podstawowe elementy rzeźby strefy przejściowej, tj. basen morski, stanowiący zaklęsłość między łukami wyspowymi i kontynentem, łuki wyspowe i rów oceaniczny o znacznych głębokościach (9-11 km)

(rys. 194A); cechuje go intensywna sejsmiczność i aktywny wulkanizm. W ten sposób są wykształcone obszary z rowami: Mariańskim i Izu-Ogasawara;

3) typ kurylski. strefa przejściowa tego typu jest podobna do typu mariańskiego z tą

różnicą, że rozmiary wysp są większe, łuki wyspowe są podwójne; występują tu odcinki g?

z subkontyncntalną skorupą ziemską; głębokość rowów wynosi 7,5-10,5 km (rys. 194B); I §

233