64172 test�dgs

1.    definicja związków wyznaniowych i związków etnicznych

Mniejszość narodowa- grupa mniejsza liczebnie od pozostałej części ludności w danym państwie, której członkowie będący .obywatelami tego państwa, mają etniczne, religijne i językowe cechy odróżniające ich od pozostałej części ludności i kierują się wolą własnej tradycji, reiigii i języka

Mniejszość Narodowa - to społeczność etniczna, która utożsamia się z narodem zorganizowanym we własne państwo

Mniejszość etniczna- to społeczność niepaństwowa,

2.    Austriacki irosyjski model polityki narodowościowej    ^    j

Model austriacki oficjalnie nie istniało pojęcie narodu państwowego. Narody Austrii- autonomia kulturalna Model rosyjski-jest uprzywilejowany naród państwowy i upośledzeni „inorodcy”. Polityka dyskryminacji

i asymilacji do narodu panującego

3.    Najliczniejsze mniejszości narodowe w EŚW w okresie międzywojennym

-    Mniejszość niemiecka - około 6mln

-    Mniejszość ukraińska - około ómln

-    mniejszość żydowska - około 5 min

-    mniejszość węgierską - około 3mln

4.    Najliczniejsze mniejszości narodowe w Drugiej Rzeczpospolitej KSZTAŁTOWANIE SIĘ II RP_f

Ukraińcy. Żydzi, Białorusini, Niemcy    i

■    walki polsko-ukraińskie we Lwowię-Galicja Wschodnia-do Polski,    j

■    Wielkopolska: 65% Polaków oraz 35 % Niemców. Powstanie wielkopolskie - do Polski wróciło 90% terytorium,

■    Śląsk Cieszyński - 69% Polaków, 18% Czechów, 12% Niemców. Walki polsko-czeskie. Ententa -Czechom przyznano 55,6% spornego terytorium; Polakom - 44,4%,

■    Spisz - konflikt czesko-polski. Ententa też podzieliła,

■    Prusy Zachodnie (Pomorze Gdańskie i Ziemia Chełmińska), Spór polsko-niemiecki. Ententa: Gdańsk - Wolne Miasto Gdańsk: 1893 km² i 353 tys. mieszkańców - 1919, Polacy 10%). Do Polski wróciło 62% Obszaru i 52% mieszkańców,

■    Warmia, Mazury i Powiśle (Powiaty Sztumski, Kwidzyński i Suski) - plebiscyt 11 .VII. 1920 r. (559 tyś. mieszkańców -13% język polski jako ojczysty). Do Polski na Mazurach i Warmii 2,2%, na Powiślu -

7,6%,

■    Górny Śląsk (polsko-niemiecki). Dramatyczne trzy powstania Śląskie których wynikiem był powrót do Polski ok. 60- 90% potencjału przemysłowego Górnego Śląska,

❖    Po stronie niemieckiej pozostało 530 tyś. Polaków, w Polsce natomiast pozostało się 260 tys. Niemców Śląskich, wrogo nastawionych wobec państwa polskiego.

■

5.    Polityka państw Europy Środkowo Wschodniej wobec mniejszości narodowych w okresie międzywojennym

Kilkanaście nowych państw, każde poróżnione z sąsiadami - liczne Mn.narod.

Sprzeczności terytorialne - seria konfliktów zbrojnych    {

Większość sporów dot. Polski i Węgier

6.    Przesiedlenia ludności w okresie i po P wojnie światowej POUTYKA NARODOWOŚCIOWA PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ.

Rodzaje migracji spowodowanych n W.Św.

❖    Indywidualne:

1.    w wyniku sytuacji bezpośredniego zagrożenia,

2.    wyjazdy planowane, z powodu poczucia zagrożenia lub dyskryminacji.

❖    Zorganizowane:

1.    przesiedlenia przymusowe (umowa między rządami, wypędzenie, przesiedlenia w obrębie państwa),

2.    dobrowolne, jako następstwo przymusu sytuacyjnego.

❖    Najwięcej dotknęły Niemców (ok.l 1,5 -15 min.),    j

❖    Najpierw z Inicjatywy Hitlera niemal wszyscy opuścili tereny wcielone do ZR (ziemie Polski, Litwy,j

Łotwy ii Estonii),    i

❖    W końcu wojny masowa ucieczka ludności niemieckiej przed wojskami radzieckimi,

❖    Bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych nastąpiło masowe wysiedlenie Niemców -i największe w Czechosłowacji i Polsce.

i"ej wielu Niemców z własnej woli do RFN;

*> W końcowym okresie wojny i do 1948 r. z Polski, Czechosłowacji, Węgier, Jugosławii i Rumunii wyjecliało ok. 11,5 min. Niemców (według niektórych danych niemieckich od 12 -15 min.),

*>    Na drugim miejscu według liczebności migracji - Polacy - ok. 3 min.,    ^r

❖    Najbardziej masowe akcje: 1939-1942 ok. 900 tyś-. Wysiedlono do GG z ziem wcielonych doili

Rzeszy,

♦>    1940-1941 na wschód ZSRR deportowano kilkaset tyś (ok.330 tyś obywateli polskich, w tym 211

tyś. Polaków. Nie licząc, internowanych żołnierzy - ok.! 5do 22 tyś.

REPATRIACJA POLAKÓW,

>    1944-1948 z ZSRR, głównie z byłych wschodnich zjem Polski - ok. 1530 tyś. Polaków,

>    W kolejnej fazie repatriacji w latach 1958-1959:248 tyś. Polaków,

>    Z Polski do ZSRR - ok. 480 tyś. Ukraińców, 36 tyś Białorusinów, 2 tyś, Litwinów,

>    Ukraińców (ok.830 tyś.) Z Polski do USRR (nierzadko pod presją) - ok. 480 tyś. Ukraińców,

>    Ok. 15Q tyś. osób w ramach akcji „Wisła” przymusowo przesiedlono na ziemie zachodnie i północne,

>    Z zachodniej Ukrainy w głąb ZR deportowano ok. 200 tyś. Ukraińców - podejrzenie o współpracę z organizacjami nacjonalistycznymi i zbrojnymi ugrupowaniami, wrąz z rodzinami,

>    Z Chorwacji wypędzono lub uciekło ok.200 tyś. Serbów.

>

7. Polityka narodowościowa w państwach komunistycznych

♦    Dzielono na „Swoje” i „obce”    „

♦„swoje” narody słowiańskie - podlegały naciskowi do asymilacji

♦    w Czechsł. Słowacy mieli stanowiska ministerialne

♦w Bułgarii, Czechosł, Jugosławii, Polsce i Rumunii - pozstał. Po narodach niegdyś panujących traktowano jako obcych.

♦    często kola prawicowe zmierzały do ich dobrowolnej lub przymusowej emigracji

♦    „obce” - Niemcy i Czechosłowacy w Polsce

♦    Węgry w Czechosłowacji i Rumunii

♦    Żydzi odbierane wszędzie jako obce

S. Najliczniejsze mniejszości narodowe w EŚW na początku XXIw.

-    Największą - Rosjanie-ok. 15 min ( z byłych republik Zw. Radzieckiego)

-<ok. 40% Węgrów- 3min mieszka poza granicami własnego państwa

-    Ukraińcy mniej liczebnie

9.    Państwa homogeniczne pod względem narodowościowym - Litwa — Homogeniczne - Mn.narod. nie przekracza 10%

10.    Polityka wobec mniejszości narodowych w EŚW

Wyróżniamy 4 typy modele polityki:

-1. Model totalnego wykluczenia (w sytuacji ostrego konfliktu ehńcznego, działań zbrojnych - dotyczy byłej Jugosławii

-    2. Model częściowego wykluczenia lub segmentowego wykluczenia-dotyczy Łotwy, Estonii >3. Model homogenicznej społeczności - Litwa

-    4. Model polityki zróżnicowania kulturowego

Polsce, gdzie państwo finansuje

r

11. Model polityki zróżnicowania kulturowego

Model ten występuje w państwach demokratycznych, tak jak w działalność kulturową, szkolnictwo - mniejszości etnicznych Włączenie do większości z zachowaniem odmienności kulturowej

12. Międzynarodowy system ochrony mniejszości narodowych i etnicznych

-    regulacja w ramach ONZ - 1992e_; Deklaracja praw osób należących do mniejszości nar., kilka konwencji ^

międzynarodowych    V

-    regulacja Rady Europy. Europejska konwencja praw człowieka -1950 art 14 klauzula Najważniejsze dokumenty:

-    karta języków regionalnych lub międzynarodowych ( 1992/98) Zawiera definicje mniejszości narodowych₉    >

tradycje używane przez Mn. Nar. - różnią się od oficjalnego języka państwa! nie obejmują dialektów ani języka migantów- karta nie chroni żadnych mniejszości - tworzy jedynie zobowiązania tych państw    <

r

r

c