66895 na dz z pol070

ROZDZIAŁ I

STOSUNKI ETNICZNE W MŁODSZEJ EPOCE KAMIENIA

W literaturze przedmiotu przyjmowana jest hipoteza, iż twórcy wielu kultur archeologicznych wyróżnianych w neolicie europejskim posługiwali się językami zaliczanymi do zespołu języków przedindoeuropejskich. Stosunkowo najmniej zastrzeżeń budzi określenie etnicznej przynależności ludów neolitycznych zasiedlających Europę Północno-Wschodnią (twórców kultury ceramiki grzebykowo-dołkowej). Na terenach tych obserwujemy bowiem ciągłość rozwoju kultury aż do I tysiąclecia naszej ery, kiedy to w źródłach pisanych odnotowana zostaje obecność ludów ugrofińskich. Określenie przynależności twórców innych kultur neolitycznych wywołuje już wiele kontrowersji.

Pewną wskazówką pomocną przy próbach rozwiązywania problemów etnicznych są badania nad słownictwem języka praindoeuropejskiego. Na tej podstawie możemy ustalić, iż w okresie wspólnoty ludów indoirańskich i indoeuropejskich powstał zasób słów niezbędnych na oznaczenie zwierząt hodowlanych (bydło, owce. konie) oraz elementów środowiska stepowego, a więc krajobrazu ze słabo zróżnicowaną rzeźbą terenu, co pozwoliło na wysunięcie wniosku, iż najpierwotniejsza ludność praindoeuropejska żyła na terenach stepowych, zapewne nadczarnomorskich i reprezentowała pasterzy - koczowników.

Słownictwo związane z działalnością rolniczą, a także używane do określenia różnych środowisk geograficznych, zwłaszcza dobrze nawodnionych obszarów leśnych, jest wspólne dla grupy języków praeuropejskich. Proces kształtowania się wspólnego słownictwa rozpoczął się z chwilą wyodrębnienia się języków indoirańskich oraz hetyckiego i armeńskiego. Przodkowie ludów europejskich zamieszkiwać więc mogli tereny leśne Niżu Europejskiego na zachód od Dniepru.

W świetle źródeł pisanych około połowy III tysiąclecia p.n.e. doszło do wyodrębnienia się ludów indoirańskich oraz Hetytów. Na tej podstawie przyjęto hipotezę, iż wykształcenie się zespołu praindoeropejskiego nastąpić musiało jeszcze wcześniej. Wspólnota ludów praeuropejskich wykształciła się zatem nie później jak w drugiej połowie III tysiąclecia, albowiem wyodrębnienie się indoeuropejskich przodków Greków nastąpiło na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e.