69791 Pok tafil1543

Patofizjologia wydzielania żołądkowego

Do podstawowych chorób wywołanych lub związanych z zaburzeniami wy. dzielania soku żołądkowego należy zaliczyć: wrzód żołądka i dwunastnicy, rełluks żołądkowo-przełykowy, zespół Zollingera i Edisona (gastńnoma), zapalenie zanikowe błony śluzowej żołądka i raka żołądka.

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy wynika z zaburzenia równowagi między czynnikami chroniącymi błonę śluzową tych narządów przed uszkodzeniem a czynnikami ją atakującymi (jonami H' i pepsyną). Powszechnie uznanym, czynnikiem patogennym, biorącym udział w tym procesie, jest Helicobacterpylon. Bakterie te są doskonale przystosowane do życia w środowisku o dużym stężeniu jonów wodorowych i kolonizują żołądek, przebywając pod warstwą śluzu pokrywającego go. Powodują uszkodzenie błony śluzowej żołądka na wiele sposobów - wytwarzają cytokiny, zmniejszają uwalnianie somatostatyny, pobudzają komórki ECL do wytwarzania histami-">. a komórkr G do uwalniania gastryny i tym samym pobudzają wydzielanie źoiądkowe kwasu.

w nrekoi Helicobacter pylon wyróżnia się cztery fazy tego zakażenia.

O rie-wszej razie, bezpośrednio po zakażeniu, dochodzi do stanu zapalne-^: tarę z*cny suzowsj żołądka ^! krótkotrwałego zahamowania jego czynno-— dąrzwydzjełnrczej łV drugiej fazie baktena umiejscawia się głównie ^ ciroicy cdźwe^ <a co :c,'. ód- e zwiększone wydzielanie gastryny przez -c-cr.; 3 prcwadz 30 zwększenta wydzielania HO przez żołądek. W tą Ćzże -ccrodz cc zr.ws&war a wrzodów dwunastnicy. W trzecią fazie do ~°2 :o Zfiar zankow/cr, czorty śkrzcrwe żołądka, co prowadzi do zmreey - n' s idzeans ' U ns-j soirtego tzynr 'a wewnętrznego Castte a, zrręk-szaria *>dziear/s gssfy-ry a także powstawania -wrzodów żołądka, --'.'.ś .- e czwarte fazę "osże dcońaJzić do rozwoju raka żołądka.

Cc zizcidze-ia nory śiuzowe żcradra może też dochodzić na skutek -■ 3- a *' --•/ gbnnie rsestercedowych eców przeciwzapalnych. Msż-* rż rczwć rwzodó* stresowych żcżądka. 'lt powstzwarm wrzoc.

-¹    bcn-ą -oe crpgr/wa radm ierne wytwarzanie jonów H‘ i pepsy-

.ay3_że nydżearae «a»asu w Żołądku stwierdza się w zespole Z', 'cera £ sera z/. azar/T z nowotworowym rozpłemem komórek G -ad-- e~y~ ;«ananwr gastryny W zespole Zollingera i Elłisona wysę-Pus -3zege rezedy odry t uzową caiegd jelita cienkiego,

Wydzielanie trzustkowe

pan ‘jdkąę zewnątrz-    r, ewnątrzwydziel n iczą Czynność ze-

yźusSfcr pekega na wytwarzaniu i uwalnianiu do dwunast-

^ soku trzustkowego, zawierającego enzymy trawienne i *odorcw#3?<. pynność wewnątrzwydzielmcza jest związana z wytwarzaniem i uwaina-_nem homionów przez komórki wysp trzustkowych.

Pod względem wielkości trzustka jest drugim po wątrobie gruczołem przewodu pokarmowego; jej masa wynosi 70-100 g. Trzustka położona jest pozaotrzewnowo. Wyróżnia się w mej głowę objętą pędą dwunastnicy, poprzeczny trzon, leżący na wysokości 1 i 2 kręgu lędźwiowego, oraz ogon, sąsiadujący z wnęką śledziony. Trzustka od zewnątrz jest pokryta cienką torebką łącznotkankową, przez którą do wnętrza narządu wnikają pasma tkanki łącznej, dzieląc miąższ na zraziki. W zrazikach we wszystkich częściach trzustki wyróżnia się struktury związane z czynnością zewnątrzwydzielmczą pęcherzyki wydzielnicze i wstawki. Elementy te stanowią około 90% masy trzustki. W zrazikach występujących w trzonie i ogonie stwierdza się również obecność wysp trzustkowych (wyspy Langerhansa). które wpływają na wytwarzanie hormonów. Wyspy te stanowią około 2% masy trzustki

Podstawową jednostką czynnościowo-anatomiczną części zewnątrzwy-dzielniczej trzustki jest pęcherzyk wydzielniczy i zaopatrująca go wstawka Pojedynczy pęcherzyk ma kształt kulisty i utworzony jest przez kilkanaście do kilkudziesięciu komórek gruczołowych, zwanych komórkami pęcherzykowymi. Komórki pęcherzykowe mają charakterystyczny kształt piramidy skre-™anej szczytem do światła pęcherzyka, a podstawą do otaczającej pęche-z/k błony podstawnej U podstawy komórek pęcherzykowych znajduje się jadro komórkowe, a w części przyszczytowej zgromadzone są liczne ziarnistości zymogenu, które następnie są wydzielane do światła pęcherzyka Wy-dz elma z pęcherzyków jest wyprowadzana za pomocą wstawek. Wstawki są ' r przewodzikami rozpoczynającymi się we wnętrzu pęcherzyków, dzie tworzą warstwę płaskich komórek pokrywającą od wewnątrz V, po-werzchni komórek pęcherzykowych. Komórki te noszą nazwę komórek ."/Ipęcherzykowych. Wstawki drenujące poszczególne pęcherzyki wydziet-aicze łączą się ze sobą, przechodząc w obrębię tkanki łącznej dzielącej trzustkę na zraziki w przewody międzyzrazikowe, które następnie łączą sę przewody wyprowadzające: przewód trzustkowy większy (Wrsunga), chodzący na brodawce większej dwunastnicy (Vateraj, oraz przewód trzust-ko/ry mniejszy (Santoriniego), zwany też dodatkowym, mający swoje igśae brodawce mniejszej dwunastnicy. Komórki śródpęcherzykowe, komórki w pa wek oraz komórki wyścielające przewody międzyzrazikowe wydzielają wodę i elektrolity, a zwłaszcza wodorowęglany (HCOj).

Czynność wewnątrzwydzielmcza trzustki jest związana z obecnością /, ysp trzustkowych zbudowanych z czterech rodzajów komórek dokrewrrych, należących do komórek seni APUD (aminę precursor uptake and decarboxy-a- pn - wychwyt prekursorów amin i dekarboksylagaj. Są to komórki A (zwane też komórkami a), 8 (zwane też komórkami 8) oraz D i PP. Komórki B