697

znacznego ograniczenia wartości granicznych indukcji magnetycznej. Na przykład d/iałająca w USA Narodowa Rada ds. Ochrony przed Promieniowaniem i Pomiarów przyjęła w 1995 r. zalecenie stopniowego ograniczania ekspozycji środowiskowej: w ciągu 3 lat do I mikrolesJi (10 miligausów). a w ciągu 10 lal do 0,2 mikro-tcsli (2 miligausów). Natomiast w Szwecji juź od wielu lat obowiązuje dopuszczalny poziom indukcji magnetyczne) dla 50 Hz - 0.25 mikrotesli (2.5 mili-gausa).

Szkodliwy wpływ oddziaływania pola elektromagnetycznego na organizm ludzki można w znacznym stopniu ograniczyć przez zastosowanie odpowiednich metod ochrony. Metody te umownie dzielimy na bierne i czynne.

Do pierwszych zaliczamy środki natury organizacyjnej i medycznej, takie jak: właściwa organizacja miejsca pracy przy źródłach pola elektromagnetycznego, automatyzacja obsługi urządzeń emitujących promieniowanie, skracanie czasu pracy, niedopuszczanie do pracy osób poniżej 18. roku życia i kobiet ciężarnych, poddawanie pracowników narażonych na promieniowanie okresowym badaniom lekarskim.

Metody ochrony czynnej polegają z jednej strony na stosowaniu środków technicznych przy źródłach promieniowania, zmniejszających natężenia pól w strefie zagrożenia (ekranowanie urządzeń za pomocą blach, siatek drucianych, odpowiednie anteny ), z drugiej - na używaniu odpowiedniej odzieży przez pracowników obsługi. Obecnie bierze się pod uwagę również samą konstrukcję urządzeń, jej właściwe rozwiązanie pod kątem ochrony.

Rozdział 22_

WPŁYW PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO NA ŻYWY ORGANIZM

Tadeusz Rudnicki. Józef Terlecki

22.1. Wstęp

Przez promieniowanie jonizujące należy rozumieć każde promieniowanie zdolne do jonizowania atomów i cząsteczek substancji, na którą oddziałuje. Rozróżniamy promieniowanie bezpośrednio jonizujące, które tworzą strumienie cząstek naładowanych (elektronów, protonów, deuteronów. alfa i innych), oraz pośrednio jonizujące - fotonowe (promieniowanie rentgenowskie i gamma), neutronowe. W drugim przypadku (gdy me zachodzą reakcje jądrowe) strumienie cząstek tego promieniowania wytwarzają promieniowanie wióroc: elektronowe (fotony) i protonowe (neu-

697