420 Zarządzanie ryzykiem finansowym
wykonania (i zerowej wartości wewnętrznej), firma mogłaby na przykład kupić 19 opcji sprzedaży z ceną wykonania 0,59 USD, 19 opcji z ceną wykonania 0,585,19 z ceną 0,58 i 19 z ceną 0,575 USD. Strategia ta dałaby firmie - w porównaniu ze strategiami zakupu samych tylko opcji naturalnych lub też samych nie posiadających wartości wewnętrznej - coś w rodzaju „pośredniej” ochrony; pośredni byłby również koszt takiego zabezpieczenia. (Zauważmy, że również przy realizacji strategii 3 firma mogłaby zastosować analogiczną kombinację w sprzedaży opcji kupna; dałoby to jej mniejsze przychody ze sprzedaży, lecz większy potencjał zysków w wypadku wzmocnienia się marki).
Wielką zaletą opcji jest właśnie to, że dopuszcza tego rodzaju elastyczność strategii, dając firmie możliwość uzyskania takiego zabezpieczenia, jakie chciałaby uzyskać, za takie pieniądze, jakie byłaby gotowa zapłacić.
Ograniczaliśmy się dotąd do kwestii zabezpieczania się przed ryzykiem transakcyjnym. Jak zauważyliśmy we wcześniejszych rozdziałach, ryzyko zmiany kursów walutowych często nabiera charakteru strategicznego, oddziałując na zdolność firmy do skutecznego konkurowania z zagranicznymi rywalami. Tak więc przyjęte w firmie zasady zarządzania ryzykiem powinny być bezpośrednio związane z polityką sprzedaży i marketingu.
Opcje zwiększają elastyczność zarządzania ryzykiem, ułatwiając firmom realizację szerszych planów strategicznych1.
Firma Applied Biosystems z siedzibą w Kalifornii produkuje przyrządy i odczynniki wykorzystywane w badaniach przyrodniczych. Kierownictwo firmy jest przeświadczone, że wycenianie produktów w walutach krajowych w istotnym stopniu wpływa na to, czy zagraniczni odbiorcy są zadowoleni z jej oferty. Dość rzadko zdarza się, by przedsiębiorstwo tych rozmiarów - w 1991 r. całkowita sprzedaż Applied Biosystems wyniosła dokładnie 163,9 min USD - podejmowała się zarządzania ryzykiem kursowym w celu realizacji „dwuwalutowej” strategii wyceny. Strategia ta opiera się na podstawowym założeniu, że stabilna, długoterminowa wycena produktu jest kluczem do utrzymania klientów na wysoce konkurencyjnym rynku oraz generowania wartości dla akcjonariuszy.
Program zarządzania ryzykiem kursowym Applied Biosystems byl początkowo pomyślany jako sposób zabezpieczenia pozycji bilansowych: wykorzystywano kontrakty forward w celu stabilizowania wyrażonej w dolarach wartości należności. Kiedy jednak coraz mocniejszy dolar zaczął się stawać pierwszoplanowym przedmiotem troski kierownictwa, zaczęto posługiwać się również opcjami; przystąpiono też do przeglądu wcześniej stosowanych programów zarządzania ryzykiem. Zarządzanie ryzykiem wykroczyło poza dotychczasowe cele zabezpieczania konkretnych pozycji związanych z długoterminowymi dostawami (od dostawców i dla
Biosystems Is Ready for the Dollar’s Rebound, „Corporate Finance”, wrzesień 1992.