76470 img146 (8)

Państwo

Księga III

pływem jakiegoś innego złego nawyku same psy zaczynają _flVvcom dogryzać i robią się nie jak psy, ale jak wilki.

To straszne — powiada — jakżeby nie?

„Więc trzeba się strzec wszelkimi sposobami, żeby nam B pomocnicy czegoś podobnego nie urządzili z obywatelami, _wobec tego że są od nich silniejsi, i zamiast, żeby byli łagodnymi sprzymierzeńcami, nie stali się podobni do panów pełnych dzikości.

Trzeba się strzec — powiada.

-    Nieprawdaż? Najlepszą ochroną przeciw temu byłoby to,

■_lt są rzeczywiście dobrze wychowani.

-    Ależ są — powiada.

A ja dodałem: — O to się nie warto spierać, kochany Glaukomę. A o to, cośmy przed chwilą mówili, warto, że powinni odebrać wychowanie właściwe — wszystko jedno, jakie by ono c kyio - jeśli mają mieć warunek największy łagodności w stosunku do siebie samych i do tych, których strzegą.

„ I to słuszne — powiada.

-    Więc oprócz takiego wychowania, powiedzieć by mógł człowiek myślący, powinni mieć mieszkania i resztę majątku taką, żeby im to nie przeszkadzało być jak najlepszymi strażnikami oraz żeby ich to nie podniecało do krzywdzenia innych obywateli.

-1 on prawdę powie.    D

-    Więc zobacz — dodałem — czy może jakoś w taki sposób powinni żyć i mieszkać, jeżeli mają być takimi. Po pierwsze, żaden z nich nie powinien mieć żadnego osobistego majątku, chyba że niezbędna konieczność. Po drugie, domu i spichrza nie powinien żaden z nich mieć ani żadnego takiego pomieszczenia, do którego by nie mógł wejść każdy, kto by chciał. A na utrzymanie, jakiego potrzebują zapaśnicy wojenni E miarkowani i odważni, powinni od innych obywateli otrzymywać żołd według taksy. Tak wielki, żeby im nic z niego

i podniosą jednych do straży, a drugich do hufców pomocni, czych; bo wyrocznia powiedziała, że państwo upadnie wtedy_t gdy go będzie strzegł strażnik żelazny albo strażnik z brą_Z(] Żeby oni w ten mit uwierzyli, czy masz na to jaki sposób?

_D _ Nigdy — powiada — żeby uwierzyli oni sami. Ale gdy. by chociaż ich synowie i wnuki, i inni ludzie, którzy kiedyś

przyjdą.    .

— I to też byłoby dobrze — dodałem — więcej by się wtedy

troszczyli o państwo i o siebie nawzajem, ja mniej więcej ro-

zumiem, co ty masz na myśli.

xxii Tak; to będzie tak lub inaczej, zależnie od tego, jak trądy, cja tę bajkę poprowadzi. My tymczasem tych synów ziemi uzbroimy i wyprowadzimy na plac z dowódcami na czele. Jak się zejdą, niech się rozejrzą po mieście, w którym by miejsca najlepiej obóz urządzić, skąd by i swoich najłatwiej poskramiać mogli, gdyby który nie chciał praw słuchać, i skąd by zewnętrznych nieprzyjaciół najlepiej mogli odpierać, jeżeliby e jakiś wróg nadciągał niby wilk na trzodę. A jak obóz rozbiją i złożą ofiarę, komu trzeba, niech sobie urządzą kwatery

Czy jak?

-    No, tak - powiada.

-    Nieprawdaż? Takie, które podczas mrozu kryją, a na lato

też odpowiednie?    .

-    Jakżeby nie? Ty zdaje się mówisz o pewnych mieszka-

“^Takjest - powiedziałem. - O mieszkaniach wojskowych.

a nie o mieszkaniach finansistów.

₄₁₆    _ a jakże się ma znowu - powiada - to różnić, twoim zda

niem, od tamtego?

-    Ja ci spróbuję powiedzieć - dorzuciłem. - Naj gorsze to ze wszystkiego i największa hańba dla pasterzy, jeżeli takie maja psy i tak je prowadzą - to przecież pomocnicy przy trzodac - że skutkiem bezkarności i swawoli albo z głodu, albo po

150

151