76652 img182 (14)

tempie, na skutek czego za uczniem czytającym głośn dość szybko nie nadążają uczniowie czytający powoi i słabo, ucznia zaś czytającego głośno i powoli wyprze dzają uczniowie czytający sprawnie. W takiej sytuacji uczniowie gorzej czytający gubią wątek, z trudem sku piają uwagę, w związku z tym słabiej rozumieją treść przez co także mniej się nią interesują.

Biorąc to wszystko pod uwagę należałoby:

1)    stosować czytanie głośne urywkami tylko w przy padku wyraźnej potrzeby, np. przy sprawdzaniu stopnia opanowania techniki głośnego czytania, dla urozmaicenia form pracy z tekstem itd.;

2)    czytanie głośne urywkami wiązać z pytaniami lub poleceniami odnoszącymi się tylko do określonych, wybranych celowo partii tekstu (nie czytać całości od początku do- końca);

3)    czytanie głośne całości (lub dużych fragmentów), zwłaszcza tekstu nowego, nie znanego uczniom, stosować przy zamkniętych książkach (zarówno wówczas, kiedy czyta głośno uczeń, jak i —\tym bardziej — nauczyciel).

Pisanie polega na wyrażaniu za pomocą symboli graficznych myśli albo na odtwarzaniu lub przetwarzaniu myśli podanych przez inne osoby.

Pisanie wymaga:

1)    znajomości symboli (specjalnych znaków graficznych stosowanych w piśmie, a w przypadku przepisywania — także czcionek drukarskich) i ich funkcji;

2)    umiejętności reprodukowania tych znaków i łączenia w sensowne całości (struktury językowe) w kompozycjach o różnej długości — zależnie od sytuacji;

3)    umiejętności przetwarzania druku na pismo — w przypadku przepisywania tekstów drukowanych;

4)    umiejętności stosowania znaków interpunkcyjnych odpowiednio do treści i składni pisanego tekstu.

2. ZJAWISKA FIZYCZNE I FIZJOLOGICZNE ZACHODZĄCE PRZY CZYTANIU

. IAWISICA OPTYCZNE

1'roces czytania zaczyna się sekwencją ,• j .1 w i s k f i z y c z n y c h, do których przede wszyst-Itlm należą zjawiska optyczne.

Zjawiska optyczne dokonują się w gałkach ocznych. (j.ilka oczna jest kulista, nieco spłaszczona z tyłu, i ru-

. i........ Cztery mięśnie proste i dwa ukośne umożliwiają

|n| ruchy. Jedna para tych mięśni przyczepiona jest do im < idolu po stronie nosowej. Jeśli jeden z tych mięśni Ji- i za krótki (najczęściej prosty wewnętrzny), oko ze-ii |.■ 'dale, jeśli mięsień ten funkcjonuje nieprawidłowi! zez występuje od czasu do czasu.

(kilkę oczną okrywają i chronią powieki — górna i ilulnu. Powieki stale mrugają odruchowo, w miarę jak en li.a oczna obsycha na powietrzu. Wyschnięcie gałki powoduje zmętnienie jej przedniej części, dlatego też imini być ona stale zwilżona. Potrzebną wilgoć wydziela-l | gruczoły łzowe. Rozprowadzają ją powieki podczas mi ugania, a nadmiar jej spływa kanalikiem łzowym do luiiiy nosowej.

i lalka oczna składa się z trzech warstw: twardówki, n u ; v niówki i siatkówki. Twardówka przechodzi w prze-, li ni | części oka w przezroczystą rogówkę, naczyniówka /ni w łączówkę nadającą kolor oczom. W tęczówce znaj-• 1111 c ią okrągły otwór zwany źrenicą, który rozszerza i¹ luli zwęża w zależności od siły światła padającego na ..i u Zwężenie źrenicy powoduje nerw okoruchowy. Ci /iv źrenicę przechodzi światło biegnące od przedmiotu i.ąl |<liiiu‘/',o przez osobę nań patrzącą.

Zn .11111.,] znajduje się dwu wypukła przezroczysta h*" ■ •• lwi, ..phsziczająca się lub uwypuklająca — zależnie mi| mlliigloŃci oglądanego przedmiotu. Ta zmiana kształtu

13