76742 Obraz 7 (27)

6.5. Bromianometria

Bromian(V) potasu w środowisku kwaśnym posiada silnie utleniające właściwości redukując się do bromku potasu. Reakcja ta przebiega następująco:

KBr0₃16H₃0⁺16e KBr + 9H₂0 Dodatek nadmiaru bromianu(V) potasu w obecności jonów bromkowych powoduje tworzenie się wolnego bromu:

BiOf + 5Br" + 6H₃0⁺ —• 3Br₂ + 9H₂0

Jako wskaźników w miareczkowaniach bromianometrycznych używa się oranżu metylowego lub czerwieni metylowej, które pod wpływem wolnego bromu odbarwiają się wskutek nieodwracalnej reakcji bromowania.

Przy użyciu mianowanego roztworu KBr0₃ można ilościowo oznaczyć między innymi:

-    substancje o charakterze redukującym, np.: arsen(III), antymon(III), cy-nę(n), hydroksyloaminę (NH₂OH), kwas askorbinowy (CćHgOć),

-    pośrednio substancje o charakterze utleniającym, np.: chromiany(VI), nadtlenki, chlorany(V),

-    organiczne związki aromatyczne, np.: fenole (ArOH), kwas antranilowy (NH₂C₆H4COOH),

-    związki organiczne z podwójnym wiązaniem węgiel-węgiel.

6.5.1. Przygotowanie i mianowanie 0,01 M roztworu KBr0₃

W celu przygotowania 0,01 M roztworu KBr0₃ należy odważyć na wadze technicznej około 1,67 grama przekrystalizowanego związku i rozpuścić w 1 dm³ wody.

Miano przygotowanego roztworu KB1O3 można nastawić za pomocą roztworu tiosiarczanu sodu o ustalonym mianie. W tym celu należy odmierzyć pipetą określoną objętość bromianu i umieścić w kolbie stożkowej. Następnie dodać około 15 cm³ 2 M HC1 oraz około 1 g jodku potasu odważonego na wadze technicznej i całość pozostawić na kilka minut. Wydzielony jod odmiareczkowuje się mianowanym roztworem tiosiarczanu sodu stosując skrobię jako wskaźnik.

IM

V

gdzie:

Ci - stężenie molowe tiosiarczanu sodu (mol • dm^-3),

V| - objętość zużytego tiosiarczanu sodu (cm³),

V    - objętość KBr03 (cm³).

6.5.2. Przykłady oznaczeń bromianometrycznych

♦ Oznaczenie fenolu (CńHjOH)

W trakcie tego oznaczenia zachodzą następujące procesy:

W pierwszym etapie wydziela się wolny brom:

Br0₃" + 5Br~ + 6H₃0⁺ -> 3Br₂ + 9H₂0 Następnie wolny brom reaguje z fenolem tworząc tribromofenol:

3Br₂ + C₆H₅OH -> C₆H₂Br₃OH + 3HBr Nadmiar wydzielonego bromu reaguje z jonami jodkowymi powodując ich utlenienie do wolnego jodu:

Br₂12r 2Br“ 11₂

191