89057 X3e50dd746p43

Na podstawie uzyskanych wyników opracowano wykresy _ odkształceń trwałycii i sprężystych dla podanych przedziałów naprężeń.

Rozpatrując zmienność odkształceń poszczególnych filarów podanych na wykresach stwierdzono podobny ich przebieg (rys. 65, 66, 67 i 68). Wobec tego odkształcenia całkowite i sprężyste można przedstawić na wspólnym wykresie jako średni wynik badań.

i    '

Rys. 65. Odkształcenia sprężyste i trwałe filarii 1 — 1

Rys. 66. Odkształcenia sprężyste i trwałe filaru 1 —2

Analizując wykres na rys. 68 można wyciągnąć wniosek, że odkształcenia nie są proporcjonalne do przyrostów naprężeń. W związku z tym moduł sprężystości wy-

Ao

rażający się równaniepi E = —jest Wielkością zmienną dla poszczególnych naprężeń.

Wielkość modułu sprężystości E dla małych naprężeń jest stosunkowo duża, a w miarę wzrostu naprężeń moduł sprężystości £ maleje. Na rys. 68 są podane wielkości E dla naprężeń rzędu od 1,0 — 7,0 kG/cm². Wielkość odkształceń dla naprężeń w przedziale 0 — 1,0 kG/cm² można ustalić w przybliżeniu zakładając, że moduł sprężystości w tym przedziale^J niewiele odbiega od modułu określonego dla naprężeń rzędu 1,0 — 5,0 kG/cm².

W. związku z . tym początek układu współrzędnych przeniesiono do punktu przecięcia prostej E_x — E₃ z osią x — x (rys. 69).

Wartości modułów sprężystości E dla odpowiednich naprężeń ustalone zostały na podstawie całkowitych odkształceń jednostkowych, ponieważ w praktyce te właśnie wielkości powinny najbardziej interesować projektantów.

Rys. 68. Średnie odkształcenia sprężyste i trwałe filarów o smukłości A = 2,0,

• zgniatanych w 'stanie powietrzno-suchym

4.5.5.5. Określenie współczynników zmniejszających podstawowe naprężenie dopuszczalne w związku ze zmianą smukłości filarów. Podstawowe naprężenia dopuszczalne k_c filarów ściskanych siłą osiową ustalono smukłości

Badania wykazały, że w miarę wzrostu smukłości filarów wytrzymałość ich maleje (tabl. 21).

W związku z tym jest konieczne ustalenie współczynników zmniejszających podstawowe naprężenia dopuszczalne. Współczynniki mogą być ustalone przez porównanie wytrzymałości filarów różnej smukłości z wytrzymałością filarów o smukłości ;. = 2.