94286501 djvu

F1ZYOLOOIA NARZĄDU WZROKU 445

ściśle fizyologicznem, tak, że w tych razach, gdzie znajdujemy u starców emmetropię, przypuszczać raczej musimy, że powstała ona również przez zmniejszenie refrakcyi z myopii, która w nieznacznym stopniu musiała u nich istnieć w latach dojrzałych.

Niezborność (Astygmatyzm).

Dotychczas przyjmowaliśmy, że rozmaite stany refrakcyi. o jakich bvła mowa, nie przedstawiają żadnych różnic w poszczególnych przekrojach gałki ocznej. Wyobrażaliśmy sobie, że oko w całości powstaje niejako przez obrót dookoła osi przednio-tylnej tego przekroju, który przedstawia jego stan refrakcyi. Tego rodzaju stany rcfr kcyi, prawidłowej, czy nieprawidłowej, nazywamy zatem sferycznymi. W rzeczywistości jednak, w warunkach fizyologicznych. sprawa przedstawia się inaczej Oko prawidłowe w różm chj -ze krojacl^ji^e^^ś^^cjit^czr^jłrzeprowadzonych posiada niejednaki stopień refrakcyi, przedstawia zatem system optyczny nazwany,

jak wiadomo, systen^

sunków optycznych' określamy naz

Istotę panujących w nim sto

m.

niezborności fAstigmatis-mus). Oko prawidłowe jest niezborne. Ta jego własnosc staje się wadą, jeśli r »żniee pomiędzy siłą refrakcyjną poszczególnych przekrojów przekroczą pewną granicę i spowodują wyraźne obniżenie bystrości wzroku.

Aby zdać sobie sprawę ze sposobu załamywania się promieni w niezbornym systemie optycznym, wystarczy wykonać następujące proste doświadczenie: złóżmy dwie ^soczewki, soczewkę wypukłą sferyczną ze soczewką cylindryczną płasko-wypukłą wyciętą z po-bocznior szklanego walca. Ta ostatnia soczewka w przekroju prostopadłym do osi walca posiada najsilniejsze działanie skupiające promienie, w przekroju zaś równoległym do osi walca nie skupia promieni wcale i działa tak, jak płytka o płaskich, równoległvch ścianach. W przekrojach pośrednich skośnych, refrakcya soczewki takiej jest również pośrednią i od przekroju prostopadłego do osi do przekroju równoległego z osią maleje od wartości maksymalnej do zera. Wybierzmy soczewkę wypukłą sferyczną -(- 10 D, a cylindryczną wypukłą o maksymalnej refrakcyi n. p. -|- 5 D. Złóżmy je tak, ażeby oś soczewki cylindrycznej przebiegała pionowo. Stwarzamy w ten sposób system optyczny, w którym w przekroju pionowym, gdzie szkło cylindryczne nie działa optycznie wcale, refrakcya przedstawia wartość 10 D, zależną wyłącznie od soczewki