94286901 djvu

FIZYOLOGIA NARZĄDU WZROKU 449

sama, jak wtedy, gdy przy użyciu soczewki sferycznej wypukłe umieścimy ekran przed albo poza jej ogniskiem, oraz taka, jaką posiadają obrazy przedmiotów odległych na siatkówce oka, mającego sferyczną myopię lub sferyczną hypermetropię. Z powyższego przedstawienia rzeczy widzimy, że system niezborny w żadnym wypadku nie może dać wyraźnego obrazu. Jeśli położenie ekranu odpowiada jednej lub drugiej linii ogniskowej, to przynajmniej niektóre linie i zarysy przedmiotów, te mianowicie, co przebiegają równolegle do jednego z południków głównych astygmatyzmu, występują ostro i wyraźnie, ale równocześnie inne linie tego samego przedmiotu przebiegające w drugim, przeciwnym południku głównym, są bardzo zatarte, na czem cierpi nadzwyczajnie wyrazistość całego obrazu.

Niezborność oka zależy przedewszystkiem od niezborności przednie’powierzchni ru ówki, którą zamiast być sferyczną ma poste i "zb iżuną^So e ipsoidu rotacyjnego. Niezborną może być oczywiście i soczewka oczna^ a jej niezborność może zależeć od nie-równomiernej krzywizny przedniej i tylnej powierzchni, albo od tego, że cała jest do osi optycznej oka nieco nachylona. Podczas jednak, gdy powierzchnia rogówki rozdziela ośrodki o bardzo różnej gęstości, a zatem o wielkiej różnicy współczynników załamania, to różnice między współczynnikami załamania ośrodków w głębi oka są bez porównania mniejsze. Z tego powodu niezborne działanie soczewki ocznej objawia się nierównie słabiej od astygmatyzmu rogówkowego. Niemniej jednak całkowity astygmatyzm oka równa się sumie, względnie różnic niezbornego działania rogówki i soczewki. Bzu ania te mogą się częściowo lub całkowicie znosić n. p., jeżeli południkowi zmniejszonej refrakcyi na rogówce odpowiada południk wygórowanej refrakcyi na soczewce. W przeciwnym razie niezborności muszą się dodawać. W przypadkach, gdzie główne południki niezborności rogówkowej i soczewkowej nie leżą w tych samych płaszczyznach, stosunki optyczne oka wikłają się przez to niepomiernie.

W pierwszym rzędzie na uwagę zasługuje niezborność rogówkowa. Rozróżniamy trzy typy tej niezborności: Astigmatismus rec-łuSj gdzie południk najsilniejszej refrakcyi jest w przybliżeniu pionowy, a południk najsłabszej refrakcyi poziomy; Astigmatismus in-versus, gdzie rzecz ma się odwrotnie, gdzie zatem najsilniejsza re-frakcya panuje w południku poziomym, a wreszcie Astigmatismus Fizyologia człowieka.    29