FizykaII75001

741

ro się całl iem do ccwlci a' wsunie, przerywa się strumień w zwojach tej cewki, a natomiast zaczyna krążyć w zwojach cewki a.

V

4

wskutek czego pręt b do cewki a wciągniętym zostaje; cewka zaś a' na // więcej już nie działa. Po ukończeniu tego ruchu na ^ prawo następuje znowu zmiana kierunku strumienia i tym sposobem powtarza się ruch peryodyczny to na prawo, to na lewo, który za pomocą pręta posuwnego d wprawia koło rozpędne w ruch obrotowy. Zmieniacz strumienia jest tu na wałku koła rozpę-dnego umieszczony. Fig. 411 (?w mst. str.) przedstawia odmianę tego przyrządu, mającą kształt machiny parowej. Obie cewki magnetyzujące stoją tu pionowo. Przez to, że naprzemiau wałek żelazny C a potem znowu D do cewki swojej bywa wciągany, wahacz GE kołysze się na osi F. Wskutek tego przy pomocy pręta 11K i korby musi się obracać kolo rozpędzone, na którego osi jest osadzony krążek mimośrodówy z przy-twierdzonemi do niego prętami zbieżnemi, prowadzącemi rodzaj posuwki tam i nazad, przez co naprzemian to cewka A, to znowu cewka B w koło łącznikowe bateryi wolta-icznej wprowadza się. Zupełną teoryę ¹) elektromagnetycznych motorów znajdzie czytelnik w tomie dodatkowym. Tu wspomnę tylko jeszcze o tem, że magnetyczne własności elektrycznych strumieni nasunęły Amperowi myśl, iż wszelkie objawy magnetyzmu polegać muszą na strumieniach molekularnych, okrążających cząsteczki ciał magnetycznych, zatem tak zwane magnetyczne cząstki pierwiastkowe niczem inuem nie są, jak wyżej omówionemi so-lenoidami. Przez to nierównie prostsze tłumaczenie zjawisk elektromagnetycznych zyskuje się nie mało na jasności, bo po-

1

O bacz Kriinig Journal tom III, s! c.' 377.