gleby356

pienie kredowe, zawierające znaczne niekiedy domieszki ilaste (margle kredowe, opoka).

Procesy glebotwórcze zachodzące w rędzinach zależą też w dużej mierze ód rozpuszczalności węglanów, czyli od ich aktywności (Musierowicz i inni) i pod tym względem margle i wapienie kredowe przewyższają wapienie jurajskie i dewońskie, a te z kolei— dolomity triasowe. Uogólniając można stwierdzić, że właściwości rędzin węglanowych zależą przede wszystkim od właściwości skał macierzystych. Będą one tym urodzajniejsze,, im skała macierzysta będzie bardziej podatna na wietrzenie, im więcej będzie zawierała cząśtek ilastych.

Rędziny gipsowe (siarczanowe) tworzą się ze zwietrzelin gipsu, które mogą zawierać znaczne ilości glinokrzemianów i piasku kwarcowego.

Wśród wymienionych wapieni najczęściej w Polsce spotykamy wapienie kredowei jurajskie.

„Wapienie czwartorzędowe”, to często spotykane na terenach poje-ziorowych, pod pokładem torfu (ale-często i na powierzchni), osuszone i stwardniałe (wskutek diagenezy) węglanowe osady pojeziorowe, na których powstają na małych powierzchniach tzw. rędziny czwartorzędowe, czyli pojeziorowe ³ (Uggla).

Rędziny czyste i mieszane

Rędziny mogą występować w terenie jako „czyste” i „mieszane”. Pierwsze z nich powstają ze zwietrzeliny skały wapiennej, bez domieszek innych materiałów pochodzących z ze'Wnątrz, drugie ze zwietrzeliny wapiennej i z różnych domieszek (piasek, glina, less, ił), które nawiewane, lub namywąne na wietrzejące skały wapienne, uczestniczą

materiały nanlesióhe na skatę wapienną [*- ^[ wapiert Ryś. 121. Rędziny mieszane • (1) i czyste <2), <oryg.)

w procesach glebotwórczych rędzin (ryś. 121). Stwierdzono, że większość rędzin zawiera w swym składzie mineralogicznym domieszki obcych materiałów (tj. nie pochodzących z samych wapieni). Szczegół-

⁹ Ściślej: rędziny pojeziorowe wytworzone z węglanowych utworów czwarto

rzędowych