Baza paszowa oraz jakość kiszonek
Jeżeli kiszonka zawiera znaczny udział kwasu masłowe-go i niską zawartość kwasu mlekowego oraz wysokie pH > 5,2, wówczas nasilają się procesy gnilne i następuje degradacja substancji organicznej (w takich warunkach kiszonka jest niestabilna).
Beztlenowe bakterie heterofermentatywne fermentacji mlekowej, mogą w początkowej fazie zakiszania wytwarzać pewne ilości alkoholu (etanolu), którego zawartość dobrych jakościowo kiszonkach, nie powinna przekraczać 0,5% sm tej paszy.
Zawartość N-amoniakalnego wskazuje na zaawansowanie procesów proteolizy i rozkładu białka. Zawartość N-NH3 wyraża się w stosunku do całkowitej zawartości N-ogólnego w kiszonce i na tej podstawie określa się jakość kiszonki (Tab. 6).
lab. 6. Jakość kiszonki w zależności od zawartości N-NH3 w stosunku do N-ogólncgo
Jakość kiszonki |
N-NH3/N-og(%) |
Bardzo dobra |
0,1-10,0* |
Dobra |
10,1-15,0** |
Średnia |
15,1-17,5 |
Zła |
17,6-20,0 |
;r kiszonce z kukurydzy mniej niż 10% |
często dotyczy kiszonek z traw i roślin motylbmitych
Określenie zawartości w kiszonkach azotu nierozpuszczalnego w kwaśnym detergencie (ADIN) wskazuje na udział niestrawnej frakcji azotu w białku ogólnym kiszonki. Frakcja ta powstaje w warunkach gorącej fermentacji (samozagrzania się źle sporządzanej kiszonki), która prowadzi do uszkodzenia części białka ogólnego kiszonki.
Występuje wówczas reakcja, w wyniku której następuje powstawanie trudno dostępnych dla enzymów proteolitycznych w przewodzie pokarmowym, związków azotu z cukrami, czyli tzw. aminocukrów. Jak podaje Kowalski (2006) udział tej frakcji azotu (ADIN). powyżej 10% N-ogólnego wskazuje na znaczne obniżenie wartości i jakości białka ogólnego w kiszonce pod wpływem czynnika termicznego (gorącej fermentacji). W takiej sytuacji można stwierdzić, że kiszonka jest „uszkodzona termicznie” i charakteryzuje się niższą wartością pokarmową oraz produkcyjną.
We współczesnych systemach (INRA, DLG) oceny wartości energetycznej i białkowej kiszonek określa się współczynniki degradacji białka i innych składników w żwaczu. Określa się również udział strawnej masy organicznej fermentującej dla określonych rodzajów pasz. Zmienność składu chemicznego oraz zabiegi związane z produkcją kiszonek wpływają często na stopień dostępności związków azotowych kiszonek oraz na przebieg procesów rozkładu substancji organicznej i dezami-nacji białka w żwaczu, co stanowi jedno z kryteriów ich oceny w żywieniu przeżuwaczy. Badania te coraz częściej przepro-wadza się metodą „in vitro” poza organizmem zwierzęcym, np. w „sztucznym żwaczu”
Niekorzystne zmiany w składzie chemicznym kiszonek, obecność substancji przeciwżywieniowych, porażenie surowca prze-
dr tnź. Jarostaw Kań.ild
O -:.;orair o pcnnrjnie prób
O 5 * jgoiowa analiza składników pokarmowych eaboexpert:
• Strawncśc ;c:an komórkowych
• Skrobia 1 chroniona skrobia jelitowa
• Ocena wartości energetycznej (VEM)
• Cukry w hiszeitH.ic." z traw i lucerny
• Ocena wartoś u białk •) żwaczcwego i jot.?-;w :■;:
O F . śHpc-rt
• Wykorzystanie analizy LaboExpert
• Precyzyjne bilansowanie dawki pokarmowej
* Jctrostuw Kański
De Heus Sp. z 0.0.,
•j! letnicza 21B 99-1C0 Łęczyca tel (24) 721-04-00 fax. i24 j 721 - 04 - 04. m?o@deheus.pi, www.deheus.pt
dr trdL. Jarostuu) Kcrńnk'
i
103