Image005501

46

wany przejaw instynktu macierzyńskiego, że przybiera formę drapieżnego zwierzęcia, uzbraja się w pazury jastrzębie i zęby tygrysa. W tym sensie matka z Niespodzianki zbliża się do takich symboli, jak Medea Eurypidesa lub Fedra Ra-cine’a.

Pod względem artystycznym sztuka utrzymuje się w ciągłym napięciu i zachowuje odpowiednie stopniowanie aż do finalnej, śmiertelnej, oddech zapierającej grozy. Gdy pada grom, matka nie od razu słania się pod ciężarem katastrofy, lecz zdobywa się jeszcze na jeden, prawdziwie nadludzki wysiłek, by spełnić ostatni obowiązek matki wobec zabitego syna. On teraz jeden jest w jej sercu, dla niego niszczy dolary, układa do snu. Ale siły ludzkie mają swoją granicę, hart woli pęka, a duszę ogarnia obłęd.

Gdy w poprzednich dramatach autor po-ługiwał się wierszem, tu uciekł się do prozy z zachowaniem gwary ludowej i polszczyzny żydowskiej w ustach Abramka. Figura to poboczna, służąca do prowadzenia akcji. Nie jest on w wypadkach bezpośrednio zainteresowany, osobliwemu zdarzeniu raczej się dziwi tylko, do istotnych zaś podstaw tej tragedii nędzarzy nie dociera. Jak słusznie zauważył A. Nowaczyński,