180
cyalne przepisy stosowano do Żydów, nie wolno im było bez upoważnienia kamery zmieniać miejsca zamieszkania, zajęcia i t. p...
Dzieło germanizacyi ziem polskich prowadzili urzędnicy, szkoła, z której usunięto język ojczysty i koloniści tłumnie sprowadzani z Niemiec. Cenzura rządowa nie dopuszczała do rozpowszechnienia pism i książek nieprzychylnych polityce państwowej.
Wielkie Księstwo Poznańskie, nadane Prusom przez kongres Wiedeński, otrzymać miało odpowiednie potrzebom swoim instytucye narodowe. Król Fryderyk Wilhelm zobowiązał się szanować jego odrębność, obiecywał Polakom namiestnika rodaka, dostęp do urzędów, własne prawodawstwo, używanie języka ojczystego w życiu publicznem. Obietnic tych jednak nie dotrzymał. Po usunięciu namiestnika księcia Radziwiłła, godność tę zniesiono i zastąpiono przez urząd naczelnego prezesa prowincyi poznańskiej. Piastowali ją Niemcy. Polaków usuwano stopniowo z urzędów publicznych, pozbawiono prawa wyboru landratów, język ojczysty zastąpiono niemieckim; wróciło ustawodawstwo pruskie i stosunki z przed 1806 roku. Sejmy prowincyonalne, złożone z przedstawicieli rycerstwa, mieszczan i włościan, nie zdołały w życiu ks;ęstwa odegrać wybitniejszej roli.
Rewolucya Berlińska 1848 roku wznieciła w zaborze pruskim ruch, zmierzający do reorga-nizacyi Wielkiego Księstwa Poznańskiego w duchu potrzeb narodowych. Osobna komisya opracowała projekt reform, nie został on jednak wykonany. Król pruski pod grozą rewolucyi obiecywał zadośćuczynić żądaniom swoich poddanych, skoro jednak niebezpieczeństwo minęło, cofnął wszelkie zobowiązania. Wielkie księstwo Poznańskie wróciło do