Należy się również zastanowić, czy istnieją jakieś pomoce techniczne mogące ewentualnie ułatwić słuchaczom zrozumienie treści naszego wystąpienia. Musimy przy tym pamiętać, iż jeśli ich użyjemy — czy to będzie diaskop, tablica, duży blok rysunkowy, magnetowid itp. — muszą one rzeczywiście pełnić swoją funkcję/to znaczy ilustrować, wyjaśniać, wzmacniać czy w inny sposób czynić nasze przesłanie bardziej zrozumiałym.
Przygotowując wystąpienie, należy się zastanowić nad wyborem najlepszego sposobu przekazania tego, co ma się do powiedzenia.
Powinno się je rozpocząć od poinformowania zebranych, co i w jakim celu zamierzamy powiedzieć. Jeśli nie jest się osobą znaną słuchaczom, wypada się oczywiście przedstawić.
Następnie trzeba ustalić, jak najłatwiej przekazać treść swojego wystąpienia. W tym celu należy używać w miarę prostego języka, wspomagać się ilustracjami, powtarzać szczególnie istotne fragmenty przemówienia oraz nie zapominać o korzystaniu z siły humoru.
Ważne jest również posiadanie materiału pomocniczego w formie scenariusza zawierającego treść wystąpienia, szczególnie jeśli jest się jeszcze mało wprawnym mówcą. Scenariusz taki powinien się składać z wykazu zasadniczych haseł, zagadnień i głównych myśli, przy czym należy uważać, by się nie poczuć zbytnio związanym jego treścią lub wręcz nie ulec pokusie odczytywania go. Czytanie z kartki z reguły jest odbierane przez słuchaczy jako niespecjalnie interesujące.
Jednym ze sposobów zakończenia referatu czy sprawozdania może być podsumowanie najważniejszych treści w nim zawartych oraz ponowne nawiązanie do celu, w jakim zostało wygłoszone. Można przy tym skorzystać z okazji, by jeszcze raz podkreślić to, co w przekazie uważamy za najistotniejsze.
Przed samym wystąpieniem należy:
— sprawdzić, czy ewentualny scenariusz, zdjęcia diaskopowe itd. są przygotowane,
— skontrolować widzialność i słyszalność, siadając w kilku wybranych miejscach sali,
— wypróbować działanie ewentualnych pomocy technicznych, które mają być użyte,
— dopilnować, by pod ręką znajdowało się coś do picia na wypadek zaschnięcia w gardle.
Przedstawiłem kilka praktycznych wskazówek, które I mwinno się wziąć pod uwagę w związku z występowa-niem przed publicznością. Zainteresowani dokładniej-
131