img27501 djvu

woli, a gdy już jest- niedaleko ziemi, wtedy naraz, nagle, prędko jak strzała zlatuje na ziemię i przestaje śpiewać.

A czy widzieliście go na ziemi? Skowronka nie można tak łatwo zobaczyć, bo ma piórka takiej barwy, jak ziemia.

Gniazdko ściele sobie na ziemi w małem zagłębieniu. Kładzie do niego źdźbła, kilka piórek. Do gniazdka składa 4—5 jajek (zieło-nawo-żółtych). Co je? (Robaczki, ziarna, delikatną trawkę). Które jeszcze ptaszki przylatują na wiosnę? (Słowiki, jaskółki). Słowak i jaskółki przylatują, ale później.

Czytanie slataryczne ust. 1’ tasz ki. — Wyuczenie na pamięi i śpiewanie.

Roboty wiosenne w ogrodzie. Wycieczka do sadu. Zwrócenie uwagi na rozmieszczenie drzew. — Sianie pestek drzew *).

W którą stronę sad zwrócony? Podział miedzami i ścieżkami na cztery części kwadratowe. Drogi przecinają się na krzyż. Każda część oto czona, grzędami, które się obsadza drzewami małemi i krzewami, jak np.: agrestem i porzeczkami. Poznanie rodzajów drzew po ogólnym kształcie i korze. — Na najwyższej części sadu rosną czereśnie, wiśnie, na najniższej grusze, dalej jabłonie, a najniżej śliwy. Wszystkie drzewa rzędami, jak żołnierze w szeregu, stoją w takiej odległości, aby się gałęziami nie dotykały. Z czego wyrastają drzewa? O, tu macie pestki, czyli nasiona drzew owocowych! Jakie tu są nasiona? A tutaj? i t. d. Tak rozeznają nasiona śliw, grusz, jabłoni, wiśni, (trześni). Widzicie, dzieci, takie malutkie nasiona, a z nich takie wielkie drzewa wyrastają. Wszystko tak cudownie Pan Bóg urządził na świecie. Teraz posiejemy te nasionka. Za kilka miesięcy pokażą się ze ziemi maleńkie roślinki. Gdy podrosną, poprzesadza się je na większą grządkę. Gdy więcej podrosną, przesadzimy je jeszcze szerzej, aby miały więcej wolnego miejsca do rozrostu tak, jak tu widzicie.

W jednej części ogrodu przygotowana ziemia do sadzenia, pestek. Tam zaprowadzi nauczyciel dzieci. Przy ich pomocy zrobi tam grządkę i sieje zastratyfikowane ziarnka drzew owocowych. Naucz, odmierza grządkę zapoinocą sznurka i wybiera ziemię z przedziałów między grządkami łopatą. Jedną łopatę ziemi sypie na prawą stronę, drugą na lewą (grządkę). Można silniejszym uczniom pozwolić wybrać po kilka razy łopatą ziemi z przedziałów. (Trzeba najpierw dzieciom pokazać, jak to mają robić). Potem nauczyciel wyrównywa grządkę grabiami, a dzieci przypatrują się tej robocie. Gdy grządka gotowa, robi nauczyciel kołkiem rowki przez długość całej grządki, odległe od siebie na szerokość dłoni, daje po kilka pestek każdemu dziecku, aby posadziło własnoręcznie. Potem nauczyciel zasypuje rowki ziemią przy pomocy grabi i robota skończona. (Przy sadzeniu dzieci zauważą, że ziemia uprawiona jest miękka, pulchna, a nieuprawiona — twarda). Za parę miesięcy zobaczycie sami, jak ze ziemi wyrosną maleńkie listeczki drzewek. A wiecie, jak to się stanie?

Uważajcie, to wam opowiem. W ziemi każda pestka mięknie od wilgoci, pęka i jedną stroną w dół wyrasta w ziemi korzonek, a drugą

0 Wskazówki tyczące się uprawy roślin, zaczerpnięte z dzieła Józefa Brzezińskiego, prof. Uniw. Jagiellońskiego, p. t.: „Hodowla drzew i krzewów owocowych", oraz „Hodowla jarzyn". Wyd. Gebethner i Wolff.