259
sosnowego lub świerkowego. Jako materiał włóknisty jest on silnie higroskopijny. Aby papier stał się dobrym materiałem izolacyjnym musi być wysuszony i nasycony odpowiednim syciwem (woski, oleje, żywice lub lakiery). Papiery izolacyjne znalazły w elektrotechnice bardzo szerokie zastosowanie. Z uwagi na zastosowania rozróżnia się kilka rodzajów papierów:
- papier kondensatorowy,
- papier kablowy,
- papier nawojowy,
- papier do wyrobu materiałów warstwowych,
- papiery inne.
4.106. Papier kondensatorowy nazywany również bibułką kondensatorową jest najwyższym jakościowo gatunkiem papieru elektroizolacyjnego. Jest on bardzo cienki (ok. 0,009 mm), ścisły, wytrzymały na rozciąganie, o bardzo wysokiej wytrzymałości elektrycznej, rzędu 15 kV/mm (przy 50 Hz). W kondensatorach energetycznych syciwem jest zwykle olej mineralny.
Papier kablowy, znacznie grubszy od kondensatorowego (ok. 0,12 mm), musi mieć odpowiednią wytrzymałość mechaniczną, aby nie ulec zerwaniu przy izolowaniu żył kabli. Żyły owijane są taśmą papierową w kilku warstwach, które następnie nasycane są gorącym olejem kablowym.
Papier nawojowy podobny do kablowego, ale od niego cieńszy (ok. 0,05 mm) używany jest jako izolacja drutów nawojowych w transformatorach zamiast oprzędu bawełnianego. Oprzęd stwarza niebezpieczeństwo gromadzenia się luźnych włókien, które zawilgocone ustawiają się w polu elektrycznym w ścieżkę przewodzącą, zagrażając przebiciem.
Do wyrobu tworzyw warstwowych używa się dwóch gatunków papieru: papieru nasycanego (do wyrobu płyt) oraz papieru zwojowego jednostronnie powleczonego lepiszczem (do wyrobu przedmiotów zwijanych: tuleje, rury, przepusty kondensatorowe).
Z innych papierów można wymienić papier olejowy, będący materiałem zastępczym ceratek izolacyjnych, gdy potrzeba jest mniejsza grubość izolacji, papier metalizowany używany w kablach wysokonapięciowych o izolacji promieniowej, papiery do izolowania blach transformatorowych i twornikowych, papiery do wyrobu taśm mikowych (bibułki japońskie), papiery azbestowe, papiery z włókien szklanych itd.
4.107. Głównymi rodzajami kartonów stosowanych w elektrotechnice w charakterze materiałów izolacyjnych są: preszpan, fibra i karton azbestowy. Są to materiały