Postanowienie
z dnia 12 lipca 2004 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
FSK 1187/2004
Mimo nieprofesjonalnego sporządzenia skargi kasacyjnej przez doradcę podatkowego działającego z urzędu, przysługuje mu wynagrodzenie.
POP 2005/3/60
149393
Dz.U.02.153.1270: art. 250
Postanowieniem z dnia 16 marca 2004 r. (sygn. akt I SA/Gd 2182/00) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyznał Mariannie K. prawo pomocy przez ustanowienie doradcy podatkowego.
Przewodniczący Zarządu Regionalnego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych wyznaczył Jerzego B. do wykonania prawa pomocy.
Występując w imieniu Marianny K., Jerzy B. wniósł skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 lutego 2004 r. (sygn. akt I SA/Gd 2182/00), oddalającego skargę na decyzję Izby Skarbowej w G. - Ośrodek Zamiejscowy w S. z dnia 5 września 2000 r. w przedmiocie podatku od spadków i darowizn. W skardze kasacyjnej stwierdził, że działając na podstawie art. 174 w związku z art. 157 § 3 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podnosi zarzut naruszenia prawa materialnego przez jego błędną wykładnię, a tym samym niewłaściwie zastosowanie tego prawa i wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości.
W uzasadnieniu podniósł, że Sąd nie uwzględnił faktu, iż skarżąca sprawowała faktyczną opiekę nad spadkodawcą, pozostając z nim w konkubinacie. Jakkolwiek z konkubinatu nie da się explicite wywieść przywileju podatkowego, to jednak - zdaniem autora skargi kasacyjnej - stan ten winien być uwzględniony przez organ orzekający przy wymiarze podatku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), zwanej dalej w skrócie "p.s.a." wprowadził dwojakiego rodzaju wymagania, którym powinna odpowiadać skarga kasacyjna. Po pierwsze, winna ona czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym, wymienionym w art. 46 p.s.a. oraz w art. 47 p.s.a. Oznacza to, że w skardze kasacyjnej należy:
1) oznaczyć sąd, do którego jest skierowana, podać imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
2) oznaczyć rodzaj sądu,
3) zamieścić osnowę skargi kasacyjnej,
4) zamieścić podpis autora skargi kasacyjnej,
5) wymienić załączniki,
6) oznaczyć miejsce zamieszkania stron i ich pełnomocników lub adres do doręczeń.
Ponadto do skargi kasacyjnej należy dołączyć:
1) pełnomocnictwo,
2) odpis lub odpisy skargi kasacyjnej,
3) odpisy załączników.
Po drugie, skarga kasacyjna powinna spełniać wymagania szczególne właściwe tylko dla niej, a mianowicie powinna zawierać:
1) oznaczenie zaskarżonego orzeczenia,
2) wskazanie, czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części,
3) przytoczenie podstaw kasacyjnych,
4) wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia,
5) oznaczenie zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.
O ile niespełnienie wymagań wymienionych w pierwszej kolejności, przepisanych dla pism w postępowaniu sądowym, stanowi brak, który może zostać uzupełniony w trybie art. 49 p.s.a. w związku z art. 193 p.s.a., to niespełnienie wymagań szczególnych, przewidzianych li tylko dla skargi kasacyjnej wymienionych w art. 176 p.s.a. po wyrazie "oraz" nie podlega sanacji. Już na tle art. 3933 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2000 r., które odpowiadało treści obecnie obowiązującemu w sprawach sądowoadministracyjnych art. 176 p.s.a., ukształtowało się bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego. W orzecznictwie tym podkreślono, że braki kasacji w zakresie elementów konstrukcyjnych powodują, iż kasacja dotknięta jest brakiem istotnym i nienaprawialnym w trybie właściwym do usuwania braków formalnych i w związku z tym podlega odrzuceniu a limine jako niedopuszczalna (por. postanowienia SN: z 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96, OSNAPiUS 1997 r., nr 13, poz. 242; z 11 marca 1997 r., III CKN 13/97, OSNC 1997 r., nr 8, poz. 114, z 3 kwietnia 1997 r., I PKN 57/97, OSNAPiUS nr 24, poz. 495; z 7 kwietnia 1997 r., III CKN 29/97, OSNC 1997 r. nr 6-7, poz. 96; z 16 października 1997 r., II CKN 404/97, OSNC 1998 r. Nr 4, poz. 59; z 21 marca 2000 r., II CKN 711/00, OSNC 2000 r. nr 7-8, poz. 151).
Argumenty podniesione we wspomnianych orzeczeniach zachowują aktualność w odniesieniu do skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zgodnie z art. 183 p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny poza kwestią nieważności postępowania - rozpoznaje sprawę w granicach kasacji. Władny jest zatem badać sprawę tylko z punktu widzenia podstawy kasacyjnej zawartej w skardze kasacyjnej oraz może uwzględnić taką skargę tylko w ramach wniosku w niej zawartego: o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany. Innymi słowy, brak elementów konstrukcyjnych skargi kasacyjnej uniemożliwia rozpoznanie sprawy (por. postanowienie SN z 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96, OSNAPiUS 1997 r., nr 13, poz. 242). Wspomniany brak nie może zostać uzupełniony w trybie art. 49 p.s.a., gdyż tryb ten dotyczy wymogów wymienionych w art. 46 i 47 p.s.a. Biorąc pod uwagę, że są to wymogi "przepisane dla pisma w postępowaniu sądowym", tryb ten w odniesieniu do skargi kasacyjnej może być poprzez art. 193 p.s.a. stosowany wyłącznie w razie niespełnienia wymogów wymienionych w pierwszej części art. 176 p.s.a., tzn. w części znajdującej się przed spójnikiem "oraz".
Dodatkowo należy zauważyć, że wobec przymusu adwokackiego, ustanowionego w art. 175 p.s.a., skargę kasacyjną sporządzają profesjonaliści, od których można wymagać właśnie profesjonalizmu. Wzywanie ich o uzupełnienie braków w zakresie konstrukcyjnych elementów skargi kasacyjnej nie jest zatem konieczne ani celowe (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 marca 2004 r., sygn. akt FSK 209/04, dotychczas nie publikowane).
Przechodząc od tych ogólnych rozważań na grunt rozpatrywanej sprawy Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że wbrew obowiązkowi z art. 176 p.s.a. w związku z art. 174 pkt 1 p.s.a, autor skargi kasacyjnej nie sprecyzował, jaki konkretny przepis prawa materialnego został naruszony przez Sąd w zaskarżonym wyroku. Ani w osnowie skargi kasacyjnej, ani w jej uzasadnieniu nie wskazano nawet jednego takiego przepisu. Oznacza to, że skarga kasacyjna nie zawiera przytoczenia podstaw kasacyjnych, a tym samym - jako pozbawiona podstawowego elementu konstrukcyjnego - jest niedopuszczalna.
Z tych przyczyn wspomniana skarga podlegała odrzuceniu na podstawie art. 178 p.s.a.
Mimo nieprofesjonalnego opracowania skargi kasacyjnej, jej autorowi przysługiwało wynagrodzenie od Skarbu Państwa na podstawie art. 250 p.s.a. Wysokość tego wynagrodzenia określono zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 i z § 2 ust. 2 pkt 2 w związku z § 2 ust. 1 pkt 1 lit. 1c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 grudnia 2003 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz szczegółowych zasad ponoszenia kosztów pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu (Dz. U. Nr 212, poz. 2075).