Prawo żywnościowe- zadania1.Ochrona zdrowia i życia ludzi.Ochrona interesów konsumentów.Ochrona zdrowia i warunków życia zwierząt.Ochrona zdrowia roślin i środowiska naturalnego.
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI To ogół warunków, które muszą być spełniane, dotyczących w szczególności:,stosowanych substancji dodatkowych i aromatów poziomów substancji zanieczyszczających,pozostałości pestycydów,warunków napromieniania żywności,cech organoleptycznych i działań, które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka Wspólnotowy system bezpieczeństwa żywności opiera się na kilku głównych filarach :Minimalne wymogi w dziedzinie higieny żywności- ustanowione przez prawodawstwo.Kontrole urzędowe prowadzone celem weryfikacji przestrzegania tych wymogów/prawidłowości działania przedsiębiorstwa sektora spożywczego.Przedsiębiorstwa sektora spożywczego- realizacja własnych programów i procedur dot. bezpieczeństwa żywności w oparciu o zasady systemu HACCP.Zasada ochrony interesów konsumenta.Zasada prawa do informacji publicznej.Odpowiedzialność w zakresie żywności- podmioty działające na rynku spożywczym.Obowiązek monitoringu żywności lub pasz w ramach całego łańcucha produkcji, zapewnienie identyfikowalności BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI TRACES- Trade Control and Expert System.System, który pozwala na śledzenie przemieszczania się zwierząt oraz produktów pochodzenia zwierzęcego w obrębie i poza terytorium UE. Zmniejszając biurokracjęCentralna baza danych.Zarządzanie ryzykiem, nadzór nad chorobami zakaźnymi zwierząt ŻYWNOŚĆ BEZPIECZNA - to żywność zgodna ze wszystkimi przepisami wspólnotowego prawa żywnościowego ŻYWNOŚĆ NIEBEZPIECZNA- środek spożywczy uznawany jest za niebezpieczny w dwóch przypadkach:Gdy jest szkodliwy dla zdrowia (należy wziąć pod uwagę zarówno natychmiastowe i krótkotrwałe skutki jak i długofalowe, dotyczące przyszłych pokoleń, a także skumulowaną toksyczność i szczególna wrażliwość określonej kategorii konsumentów, jeżeli środek spoż. jest dla tej kategorii przeznaczony)2.Gdy nie nadaje się do spożycia przez ludzi (podstawowe kryterium oceny to fakt jego zanieczyszczenia, gnicia, psucia się lub rozkładu)Główna odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności…Spoczywa na przedsiębiorstwie sektora spożywczego!
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w odniesieniu do żywności pochodzenia niezwierzęcego produkowanej i wprowadzanej do obrotu,produktów pochodzenia zwierzęcego znajdujących się w handlu detalicznym,prawidłowości stosowania zasad systemu HACCP w zakładach objętych nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej.Organy Inspekcji Weterynaryjnej w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym wprowadzania tych produktów do obrotu w ramach sprzedaży bezpośredniej oraz handlu detalicznego na zasadach i w zakresie określonym rozporządzeniem 853/2004
Łańcuch żywnościowy (pokarmowy 853/2004 Parlamentu Europejskiego
Element systemu kontroli wew. w ubojniac. Uzupełnienie danych pochodzących z systemu monitorowania ruchu żywności/pas3.Obowiązek pozyskania, gromadzenia i weryfikacji informacji ciąży na ubojniac 4.Zobowiązane do przekazania informacji- gospodarstwo przekazujące zwierzęta do uboju Zakres informacji określa załącznik II do rozporządzenia 853/2004 Wzór dokumentu- rozporządzenie nr 2074/2005 łan zyw-obejmuje informacje takie jak: Status zdrowotny gospodarstwa + regionu pochodzenia zwierząt (wyst. chorób zakaźnych!)Stan zdrowia zwierząt.3.Data produkcji (szczególnie, gdy w regionie ogniska chorób zakaźnych zwierząt)4.Podawane weterynaryjne produkty lecznicze (data, karencja)
5.Wyniki ewentualnych analiz przeprowadzanych na próbkach pobranych od zwierząt lub innych próbkach pobranych celem zdiagn. chorób mogących wpływać na bezp. mięsa 6.Dane dot. badania prób pobranych w ramach monitoringu i zwalczania chorób odzwierzęcych oraz kontroli pozostałości 7.Dane lek. wet. prywatnej praktyki sprawującego opiekę nad gospodarstwem pochodzenia!Na 24 h przed przyjazdem zwierząt do rzeźni lub wraz z transportem zwierząt, wyjątkowo do 24h po dostarczeniu zwierząt, z zastrzeżeniem że zwierzęta te nię będą do tego czasu poddane ubojowi.
Podstawowe zadania lekarza weterynarii w rzeźniachBadanie zwierząt rzeźnych (badanie przedubojowe)2.Badanie mięsa oraz jego ocena sanitarno- weterynaryjna (badanie poubojowe)3.Nadzór sanitarno-higieniczny nad całokształtem pracy rzeźni, jako zakładu przemysłu mięsnego (zadanie inspektorów weterynaryjnych)
Obowiązkiem badania są objęte:Przed ubojem- zw. rzeźne, których mięso ma być wprowadzone do obrotu.Po uboju- mięso i narządy wewnętrzne zwierząt rzeźnych, z wyjątkiem nieprzeznaczonego do obrotu mięsa królików i drobiu3.Po odstrzeleniu - tusze i narządy dzików (nawet, jeśli nie są przeznaczone do obrotu) oraz przeznaczone do obrotu mięso innych zw. łownych
Hala uboju bydła- stanowiska badania głów, ośrodków, jelit, tusz, wymion, szczegółowego i stanowisko kontroli końcowej
Hala uboju świń- stanowiska badania ośrodków, jelit, pobierania prób na włośnie, tusz, szczegółowego
Ogólny plan bad mięsa po uboju- oglądanie, omacywanie, nacinanie mięsa narządów i przynależnych im w.ch., ewentualne dodnacinanie( poza planem), analiza organoleptyczna(konsystencja, barwa, zapach, smak); analizy lab
Bydło↑ 6tyg życia- I Głowa i gardło- 1. oglądanie( ująć język- musi byc uwolniony by ogladac j.ustna i cieśń, oglądać głowę, śluzawice, j.gębową, bł.śluz). 2. omacywanie- język- zmiany wielkości grochu( wągry tasiemców). 3.Nacinaie: w.ch( podżuchwowe, okołogardzielowe, przyusznicze- plasterkowanie); mięśnie żwacze- 2 płatowate cięcia równoległe do żuchwy- jak przedłużymy cięcia to w.ch przyuszniczy; mieśnie szkrzydłowe- nacięte wzdłuż 1 płaszczyzny( wągry tasiemców połyskujące). U bydła starszego niż 72mc obowiązkowe badanie na BSE, wyciąć kawałek rdzenia kręgowego, wysłać do ZHW, tusza i narządy wew. czekają na wynik. II Ośrodek( wątroba, serce i płuca i część przepony)- Wątroba: płat lewy- połowę cieńszy niż P, przeciąć od powierzchni trzewnej- przez co kanaliki żółciowe przecięte poprzecznie; płat prawy-( ujmujemy za dodatkowy)- ciąć od podstawy pata dodatkowego- kanaliki żółciowe przecięte podłużnie; płat dodatkowy- nie nacinać; ogladanie fragmentu przepony( w.ch wątrobowe zostają przy wpuście do żoładka) Serce- przeciąć worek osierdziowy( zrosty, płyn), po stronie P od uszka do koniuszka i nacinamy przegrodę( wągry). Płuca- oględziny i bad dotykowe; naciac i zbadac: w.ch-śródpiersiowe( cran,caud,medialny); tchawiczo- oskrzelowe(dexter- policyjny, mały, jak będzie gruźlica to tu na bank; sinister; craniales, dorsales); Nacięcie tk płucnej- tchawica aż do rozwidlenia, miąższ w 1/3 dolnej osi płuc, koniuszek płuca- robaki płucne.( gdy pluca wyłaczone ze spozycia nie nacinamy) III Ukł trzewny- oględziny i bad dotykowe ukl trzewnego, osr chlonnego krezkowego, wch zoladkowych, krezkowych, ogledziny i badaie dotykowe sledziny , IV Wymię- musi być odcięte, tak żeby nie zniszczyć tuszy, bad w.ch i nacinamy tk aż do zatok mlecznych każdą cwiatkę. V Tusza- nerki- oglądanie, wyjąć z torebki ew. naciąć ; mięśnie, opłucna, otrzewna, fragmenty przepony cz. mięsista; zew str- po zdjeciu skóry. VI ogledziny narządów płciowych( pracie zazwyczaj usunięte)Badanie szczegółowe- jak jest cos nie tak, w.ch- podkolanowe, kulszowy, biodrowy, podłopatkowy
Bydło ↓6tyg życia- ubić można dopiero 7dż. Do 6 jest nie zaschnięta pępowina- brama wejścia, tusza jest z głową; ośrodek jak u Su- tj z językiem I Głowa w/w brak bo jest z tusza, zaczynamy od ośrodków II Ośrodek - Wątroba- wch wątrobowe, tylko oglądamy i omacujemy bez nacinania- motylica się jeszcze nie rozwinęła bo pije tylko mleko; płuca i serce- j/w III Ukł trzewny- w/w IV Tusza- oględziny głowy- w.ch. zagardłowe; naciac i zbadac; bad j.ustnej i ciesni gardszieli; bad dotykowe jezyka; migdałki- usunąć- nie mogą iść do spożycia(SMR), oględziny od środka do zewnątrz, uważać na okolicę pępkową też zbadać; stawy- zbadać maź stawową w razie potrzeby.
Badanie małych Ru- głowa zostaje, ośrodek- z językiem, wątroba- jak u dorosłego Bo, reszta j/w: oględziny głowy po oskórowaniu,w razie wątpliwości, zbad gardła, j. ustnej, języka i w.ch zagardłowych i przyuszniczych. Te badania nie są konieczne, jeżeli właściwy organ jest w staniezagwarantować, że głowa, łącznie z językiem i mózgiem, będzie wyłączona ze spożyciaprzez ludzi. 2. oględziny płuc, tchawicy i przełyku; badanie dotykowe płuc oraz w. ch tchawiczno-oskrzelowych i w razie wątpliwości, narządy i wch nacięte i zbad; 3. oględziny osierdzia i serca; w razie wątpliwości, serce nacięte i zbadane; 4. oględziny przepony; 5. oględziny wątroby oraz wch wątrobowych i trzustkowych( przy zoladku sa); badanie dotykowe wątroby i nacięcie trzewnej powierzchni wątroby w celu zbadania przewodów żółciowych; 6. oględziny ukł trzewnego, ośr chłonnego krezkowego, w.ch żołądkowych i krezkowych i wątrobowych 7. oględziny, badanie dotykowe śledziony; 8. oględziny nerek; nacięcie, w razie potrzeby, nerek i wch nerk. 9. oględziny płucnej i otrzewnej; 10. oględziny narządów płciowych (z wyjątkiem prącia, jeżeli zostało już usunięte); 11. oględziny wymienia i jego w.ch;12. oględziny i badanie dotykowe okolicy pępkowej i stawów u młodych zwierząt. W razie wątpliwości, nacięta okolica pępkowa, a stawy otwarte; płyn maziowy musi zostać zbadany.
Konie- I Głowa- odcięta, badanie szczegółowe- bo nosacizna, przeciąć w płaszczyźnie strzałkowej- jama nosowa- wrzody i blizny ponosaciznowe, nie nacinać maseterów- brak wągrów, w.ch- w/w; język- oglądać i omacać( piasecznica i promienica) oględziny głowy, oraz po uwolnieniu języka, badanie gardła; badanie dotykowe w razie potrzeby, nacięcie wch, zagardłowych, żuchwowych i przyuszniczych. Język musi zostać uwolniony-oględziny jamy ustnej i cieśni gardzieli, a sam język musi zostać poddany oględzinom i badaniu dotykowemu. Migdałki muszą zostać usunięte; badanie płuc, tchawicy i przełyku; badanie dotykowe płuc; badanie dotykowe oraz, w razie potrzeby, nacięcie wch tchawiczno-oskrzelowych i śródpiersiowych.; Nacięcie tk płucnej- tchawica aż do rozwidlenia, miąższ w 1/3 dolnej osi płuc, koniuszek płuca- robaki płucne.( gdy pluca wyłaczone ze spozycia nie nacinamy), oględziny osierdzia i serca,j/w; oględziny przepony; II Wątroba- nie nacinać tylko ogladanie i omacywanie, IIIoględziny układu trzewnego, ośrodka chłonnego krezkowego, węzłów chłonnych żołądkowych i krezkowych; oględziny oraz, w razie potrzeby, badanie dotykowe śledziony; ględziny oraz badanie dotykowe nerek; nacięcie, w razie potrzeby, nerek i wch nerkowych; oględziny płucnej i otrzewnej oględziny narządów płciowych ogierów (z wyjątkiem prącia, jeżeli zostało już usunięte) i klaczy; oględziny wymienia i jego wch w razie nacięcie wch; oględziny i badanie dotykowe okolicy pępkowej i stawów u młodych zwierząt. W razie wątpliwości, nacięta okolica pępkowa, a stawy otwarte; płyn maziowy musi zostać zbadany. IV Tusza- pobrać próbki do badań na włosnie, U białych/ siwych- bad okolicy okołoodbytowej i podłopatkowej( głebokie cięcia)- czerniako-mięsaki;- melanosis oraz melanomata. Nerki muszą zostać odsłoniętei zbadane przy pomocy nacięcia poprzez całą nerkę.
Swinie- nie odcina się głowy- ośrodek z językiem. 1. oględziny głowy i gardła; nacięcie i zbadanie wch żuchwowych- oględziny j.ust, cieśni gardzieli i języka;
Wątroba- nie nacinać, bad dotykowe między` płatami mogą być pasożyty, krawędzie muszą być ostre. Serce- oględziny osierdzia i serca,- otworzyc worek i od uszka do koniszka Płuca- oględziny płuc, tchawicy i przełyku; badanie dotykowe płuc; badanie dotykowe, w razie potrzeby, nacięcie wch tchawiczno-oskrzelowych i śródpiersiowych . Nacięcie tk płucnej- tch aż do rozwidlenia, miąższ w 1/3 dolnej osi płuc, koniuszek płuca- robaki płucne.( gdy pluca wyłaczone ze spozycia nie nacinamy)
Ukł trzewny oględziny układu trzewnego, ośrodka chłonnego krezkowego, wch żołądkowych i krezkowych, można naciąć w.ch krezkowe. Pobieranie próbek na włośnie. Tusza- z nerkami i ich w.ch- w razie potrzeby naciąć.; symetria tuszy- mała i duża, ropnie na karku po lekach, wnęter, oględziny oraz, w razie potrzeby, badanie dotykowe śledziony;oględziny opłucnej i otrzewnej; oględziny narządów płciowych (z wyjątkiem prącia, jeżeli już zostało usunięte); oględziny wymienia i jego węzłów chłonnych; u macior nacięcie wch nadwymieniowych; l)oględziny i badanie dotykowe okolicy pępkowej i stawów młodych zwierząt; w razie wątpliwości, musi zostać nacięta okolica pępkowa, a stawy otwarte; płyn maziowy musi zostać zbadany.
OBRÓBKA MROŻENIEM- Mięso dostarczone w stanie zamrożonym musi być w tym stanie utrzymywane. Data i czas przyjęcia każdej dostawy do chłodni muszą być rejestrowane. Temp. w chłodni musi być nie wyższa niż -25 ºC. Powinna być mierzona za pomocą kalibrowanych przyrządów termoelektrycznych i stale odnotowywana. Nie można dokonywać pomiaru temp. bezpośrednio w strumieniu zimnego powietrza. Przyrządy pomiarowe muszą być trzymane w zamknięciu. Wszystkie zapisy temp. muszą zawierać odpowiednie dane z rejestru kontroli mięsa w chwili przywozu oraz datę i czas rozpoczęcia i zakończenia zamrażania. Zapisy te muszą być przechowywane przez rok po sporządzeniu. Mięso o śr. lub grubości do 25 cm musi być mrożone przez przynajmniej 240 kolejnych godzin, mięso o średnicy lub grubości między 25-50 cm musi być mrożone przez przynajmniej 480 kolejnych godzin. Tego rodzaju proces mrożenia nie może być stosowany do mięsa grubszego lub o większej średnicy. Czas mrożenia powinien być liczony od momentu, w którym temp. w chłodni osiąga określony poziom.
Postępowanie ze zwierzętami rzeźnymi- Podstawa prawna- Rozporządzenie (WE) Nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. Rozporządzenie Rady (WE) Nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97. Rozporządzenie (WE) Nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
Zwierzęta rzeźne: gat. zwierząt: Bo, w tym cielęta oraz gat. Bubalus bubalis i Bison bison. Su, Ov, Cap, Eq, zw. Jednokopytne. króliki, nutrie. Drób.zw. dzikie utrzymywane przez człowieka w warunkach fermowych (struś, jeleń i daniel) Klasyfikacja przyżyciowa zwierząt rzeźnych Co decyduje o wartości handlowej zw. rzeźnych? Ocena wzrokowa (jakie cechy?), ważenie… Trzoda chlewna przeciętna masa i wiek ubijanych zwierząt, zwierzęta pochodzące z wymiany stada rodzicielskiego. Bo- istotne także typ użytkowy i rasa/krzyżówki ras. przedziały wiekowe, masa. krowy po kilkuletnim okresie użytkowania mleczn.
Transport- Rozporządzenie Rady (WE) Nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004r. DEFINICJE : Obrót przedubojowy zwierzętami rzeźnymi- wszystkie czynności transportowe zwierząt, począwszy od opuszczenia pomieszczeń hodowlanych, przez załadunek do środków transportu, transport, rozładunek na terenie zakładu ubojowego, przemieszczanie po jego terenie celem dostarczenia do magazynu żywca rzeźnego i/lub miejsca oszałamiania. dlaczego transport jest tak stresogenny? zmęczenie + osłabienie transportem = wzrost podatności na zachorowanie. urazy, okaleczenia… - niewłaściwie prowadzony obrót przedubojowy pogarsza jakość uzyskiwanego mięsa (PSE- jasne wodniste mięso u Su, DFD - ciemne twarde mięśnie u Bo- stres- dużo energii pochłania). Długotrwały przewóz- to podróż przekraczająca 8h, rozpoczynająca się w chwili, gdy pierwsze zwierzę przemieszcza się. Przepęd- przemieszczanie zw. rzeźnych bez wykorzystania środków transportowych z miejsc hodowli do zakładów ubojowych (bydło, nawet kilkanaście km, niektóre kraje Afryki i Azji) lub w obrębie zakładu ubojowego (kilkadziesiąt metrów, do magazynu przedubojowego i/lub stanowiska oszałamiania, powoduje duże zmęczenie i stres). Uwaga- transport to nie tylko sam transfer; pojęcie to obejmuje też wyładunek i odpoczynek na pośrednich etapach podróży. transportowane są tylko zw. zdolne do podróży. przewóz prowadzony w sposób zabezpieczający przed okaleczeniem i cierpieniem. ograniczenie do minimum czasu przewozu, unikanie opóźnień i transportu długotrwałego (uwzględniając potrzeby zw.!). warunki dobrostanu- regularna kontrola i utrzymanie na odpowiednim poziomie. od 01.2009 system nawigacji satelitarnej- ↑ kontroli. z czego zwykle wynika niewystarczający dobrostan?- za dobrostan odpowiada kierowca, odpowiednie przeszkolenie, zdany egzamin, zaświadczenie o przeszkoleniu w zakresie transportu żywca rzeźnego. przewoźnik- konieczne zezwolenie od właściwych władz, licencja na przewóz (gdy transport >65km) oraz świadectwo zatwierdzenia środka transportu (okazywane podczas ew. kontroli). przewoźnicy zapewniają obecność osoby obsługującej dla każdej partii zwierząt chyba, że funkcję tą pełni kierowca.
dokumentacja transportu: właściciel zwierząt i ich pochodzenie. miejsce wyjazdu. data i czas wyjazdu. przewidziane miejsce przeznaczenia. przewidywany czas trwania przewozu. Przewoźnik udostępnia ww. dokumenty właściwej władzy na jej żądanie. Zdolność do transportu. zw. zranione, wykazujące słabość fizjologiczną lub patologię nie będą uznawane za zdolne do transportu w szczególności, jeśli: nie są zdolne do samodzielnego poruszania się bez bólu lub poruszania się bez pomocy. mają poważną ranę otwartą lub wypadnięcie. ciężarne samice w okresie ↑ 90% przewidywanego okresu ciąży lub te, które rodziły w poprzednim tyg. Su ↓ 3 tyg., jagnięta ↓ 1tyg. i jałówki ↓ 10 dni chyba, że transport na odległość mniejszą niż 100km. jeżeli zw. jest lekko zranione/ chore, a transport nie wywoła dodatkowego cierpienia- w przypadkach wątpliwych wym. zgoda lek. wet. postępowanie ze zw., które zachorowało/ zostało zranione w czasie transport. przewóz dojnych Bo, Ov i Cap, którym nie towarzyszy potomstwo.
Wymagania odnośnie środków transportu. zaprojektowane, skonstruowane, utrzymywane i obsługiwane w sposób, który: zapewnia bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko zranienia oraz cierpienia. chroni przed ciężkimi warunkami meteorologicznymi, ekstremalnymi T i zmiennymi warunkami klimatycznymi. zabezpiecza przed ucieczką i wypadnięciem. zapewnia wodę w odp. ilości i jakości. zapewnia dostęp do zw. w celu opieki lub kontroli. antypoślizgowa powierzchnia podłogowa. odpowiednie oświetlenie dla kontroli i opieki nad zw. zapewnia przestrzeń umożliwiającą właściwą wentylację. Wymagania odnośnie środków transportu. ściółka zapewniająca komfort, absorbująca mocz i odchody (dla Su ↓10kg, Ov ↓20kg, jałówek ↓6mcy i źrebiąt ↓4mcy). urządzenia do załadowywania i rozładowywania. nachylenie ramp do 20°dla Su, jałówek, Eq. do 26° dla Ov i dorosłego bydła. gdy nachylenie ramp > 10 ° wymagane poprzeczne ograniczniki. Obsługa: ZAKAZANE JEST: uderzanie/kopanie zw. stosowanie nacisku na jakakolwiek część ciała, powodujące ból i cierpienie. stosowanie poganiaczy i innych narzędzi z zaostrzonymi końcami. podnoszenie/ciągnięcie za głowę, uszy, rogi, ogon, sierść. urządzenia powodujące wstrząsy elektryczne- kiedy i jak można stosować? dopuszczalne są poganiacze syntetyczne i grzechotki. Kiedy zwierzęta transportowane są oddzielnie? zw. różnych gat. gdy znaczące różnice w rozmiarze i wieku: dorosłe ogiery i byki. dojrzałe płciowo samice i samce. zw. z rogami i bezrogie. zw. wrogo do siebie nastawione. zw. uwiązane i nieuwiązane. Środki transportu musza posiadać ruchome ścianki działowe, umożliwiające tworzenie przegród. Transport- dalsze wymagania: nieparzystokopytne- powyżej 8 miesiąca życia kantar (n. domowe), zakaz transportu w wielopoziomowych pojazdach (wyjątki!). transportowane w oddzielnych boksach (wyjątki!). system wentylacji: zapewnia T 5-30°C +/- 5°C niezależnie czy pojazd stoi/jest w ruchu, zdolny do pracy przez 4h niezależnie od silnika pojazdu. wymagana pow- transport drogowy. Eq dorosłe-1,75 m2 , Bo średnich Roz. 0,7-0,9m2, Bo ciężkie- 1,3-1,6m2, Su maks. 235kg/m2.
MAKS.CZAS CYKLU TRANSPORTOWEGO: zw. młode (prosięta, jagnięta, cielęta)- 8h, po których musi nastąpić godzinna przerwa i pojenie. Po 2cyklach transportowych i godzinnej przerwie konieczny rozładunek, pojenie, karmienie i 24h odpoczynku. zw. dorosłe- dopuszczalny cykl transportowy wynosi 24h, ale ma być zapewniony stały dostęp do wody. Po tym czasie 24h odpoczynek z pojeniem i karmieniem. PL i inne kraje UE- zwykle transport < 100km. nieprzestrzeganie przepisów dotyczy najczęściej. Transport- gł. przyczyny strat w transporcie Su- miopatie stresowe np. PSE, kardiomiopatie, martwicowe zap. Mięśni grzbietu. Walki hierarchiczne Su- nawet u 60% osobników obserwowane różnego rodzaju rany na ciele. incydenty agresji: 2-20 na godzinę. ograniczenie podawania paszy przed transportem- dlaczego? Odpoczynek przedubojowy. cel zapewnienie rytmicznego uboju, odstresow, powrót do stanu fizjolog. czy zawsze jest wymagany? dla Su optymalnie 4-5h, dla Bo optymalnie 20-24h, młode buhajki hod. 3% melasa, prewencja DFD.
magazyn żywca (kojce + strefy przepędu)- wymagania dla pomieszczeń. dysze zamgławiające -opcjonalnie. pojemność magazynów (50% / 100%.) minimalna powierzchnia na zwierzę. na kojcach nr i tabliczka identyfikacyjna! oddzielnie zw. wymagające izolacji. do uboju NIE WOLNO kierować zwierząt zmęczonych i okarmionych. czas pobytu w magazynach przedubojowych- od czego zależy?
Badanie przedubojowe (854/2004) może być przeprowadzone na terenie gospodarstwa pochodzenia zw., wtedy ULW kontroluje świadectwo zdrowia. dane rejestrowane w ‚DZIENNIKU BAD. PRZEDUBOJOWEGO'. wykonywane przez ULW lub do 24h od przywiezienia zw. do rzeźni, nie dłużej niż 24h przed ubojem. odbywa się w ‚części brudnej'. sprawdzenie dokumentów (ŁAŃCUCH ZYWIENIOWY!), aby eliminować zw. z gospodarstw/ obszarów podlegających zakazowi przemieszczania lub innym ograniczeniom ze względu na zdrowie zw./publiczne. Bad. Przedubojowe. kontrola zasad stosowania leków wet. wszystkie zw.- badanie rutynowe- zw. podejrzane- trafiają do izolatek, tam Bad. kliniczne+ termometrowanie, Ew. Bad. laboratoryjne; czy występują zaburzenia ogólnoustrojowe, zaburzenia zachowania, znamiona choroby mogącej spowodować nieprzydatność mięsa? gdy istnieją powody, aby przypuszczać, że zw. podawane były substancje niedozwolone (ustawodawstwo wspólnotowe). identyfikacja zwierząt: Bo- kolczyki, Su- kolczyk lub tatuaż, Drób- identyfikacja nie poszczególnych sztuk, ale całych partii zw. sprawdzamy ponadto dobrostan zwierząt! czy pojazd jest przystosowany do transportu zw. tachografy- czas postoju, jaka obsada zw. na jednostkę powierzchni? w przypadku uboju z konieczności wyk. poza rzeźnią oraz odstrzelonej zwierzyny łownej ULW sprawdza oświadczenie towarzyszące tuszy zwierzęcia, Higiena procesu uboju
UBÓJ i OBRÓBKA POUBOJOWA ZW. RZEŹNYCH- obejmuje czynności, których celem jest przerwanie funkcji życiowych zwierzęcia, usunięcie (wycięcie, wykrojenie, wyodrębnienie) ubocznych niejadalnych surowców rzeźnych oraz rozdzielenie uzyskanych zasadniczych i ubocznych surowców rzeźnych (?) czynności ubojowe zawsze pod nadzorem IW, zasadnicze i uboczne surowce rzeźne są poddawane wymaganym badaniom weterynaryjnym przez lekarza IW, i po stwierdzeniu braku zagrożeń dla zdrowia ludzi są oznakowywane.
ZNAK JAKOŚCI ZDROWOTNEJ 6,5cm X 4,5 cm. Rozporządzenie (WE) Nr 854/2004. ubój przemysłowy, ubój na potrzeby własne, ubój rytualny, ubój pozorowany, ubój z konieczności.
Higiena procesu uboju ETAPY UBOJU: przygotowanie zwierząt do uboju. czynności ubojowe. czynności przy powłokach zewnętrznych. opróżnianie poszczególnych jam ciała z wnętrzności (wytrzewianie). wstępny podział tusz. badanie weterynaryjne. klasyfikacja tusz. zbiórka i wstępna konserwacja ubocznych jadalnych i niejadalnych artykułów uboju. zbiórka i zabezpieczenie odpadów. Linie ubojowe o różnym stopniu mechanizacji. Su- większość operacji prowadzona na wisząco- optymalne wydajności linii ubojowych: Bo 50-60 szt./h, Su 150-200 szt./h. ważna: standaryzacja dostarczanych zw. Rzeźn.
Oszałamianie: Su: korytarze przepędowe. o specjalnej konstrukcji. Bo: klatki oszałamiania z podnoszonymi ścianami bocznymi i ruchomą podłogą. czas pomiędzy wprowadzeniem zw., oszołomieniem, podwieszeniem, wykrwawieniem- maks. ograniczyć. urządzenia w strefie oszałamiania powinny uniemożliwiać ucieczkę zwierząt. zw. oczekujące na oszałamianie nie mogą widzieć zwierząt oszałamianych i wykrwawianych. humanitarny ubój zw. wymaga wcześniejszego pozbawienia ich świadomości- to cel oszałamiania. zanika czucie bólu jednak bez zakłócenia fizjologicznej czynności serca i płuc. natychmiast po oszołomieniu wykonuje się kłucie i rozpoczyna się wykrwawianie zw. efekt oszołomienia zostaje zastąpiony utratą świadomości spowodowaną wypływem krwi. Su- wymagany czas efektu oszołomienia. Oszałamianie- przerwanie czynności kory mózgowej oraz wzgórza wzrokowego mózgu jako ośrodków czucia, w tym czucia BÓLU. stan podobny do narkozy. odruchy mięśniowe- słabe i kloniczne. szklisty, pusty wzrok. brak o. rogówkowego. Fazy oszołomienia (tzw. szoku eliptycznego): toniczna (do 20s.) -ciało wyprężone, zanik czucia i oddechów, gałki oczne nieruchome, kończyny tylne podkurczone-teraz kłucie!!! kloniczna (do 45s.)- ciało wiotkie, ruchy wiosłowe kończyn. faza powrotu świadomości (30-60s.)-- >gdy zw. nie zostało zakłute; wznowione ruchy oddechowe. Typy oszałamiania: mechaniczne (udarowe i trzpieniowe). elektryczne- „elektronarkoza” (niedotlenienie mózgu w wyniku skurczu warstwy mięśniowej tętnic CUN) ok. 250V Su. farmakologiczne( CO2 ). historycznie- gnykowanie.(oszałamianie pozorne). Podwieszanie; Wykrwawianie: tt. szyjne i żż. Jarzmowe. kłucie do 20s u Su,do 15s małe Ru; Bo, Eq do 1min od momentu oszołomienia! to utrata krwi jest przyczyną śmierci zwierzęcia; śmierć po utracie 50-60% krwi, a nawet 30-40% gdy upust gwałtowny. krew techniczna: krew spożywcza- tylko krew Su (10% r-r cytrynianu sodu) podczas wykrwawiania usuwane 70-80% krwi (podniecenie, zmęczenie, lęk- wyraźnie zmniejszają efektywność zabiegu). Su ok 4'. Czynności przy powłokach zewnętrznych: zależne od gat.i stosowanej technologii. Su- dominuje nieskórowanie; stosuje się: oparzanie (58-62°C, 2-4') odszczecinanie (szczeciniarka), opalanie i czyszczenie powierzchni skóry wł. przez zeskrobanie zwęglonego naskórka i resztek szczeciny i spłukanie ich zimną wodą. oparzelnik do oparzania na wisząco/oparzanie poprzez zanurzenie- co z płucami?. zdejmowanie skóry: Bo,Ov,Eq. uzupełnienie mechanicznego odszczeciniania- opalanie w piecach tunelowych (800°C, 15s) lub ręcznym palnikiem gazowym. po zakończeniu odszczeciniania zrywane raciczki, usuwane gałki oczne, ucho środkowe, wyprep. ścięgna Achillesa, za które zakłada się haki rozpieracza. skórowanie- jedna z pierwszych czynności wykonywanych po uboju zwierząt, gdyż spadek T ciała powoduje ściągnięcie skóry; z odcinka grzbietowego skóra ściągana mechanicznie. Wytrzewianie- polega na otwarciu i opróżnieniu kolejnych jam ciała, tj. miednicznej, brzusznej i piersiowej. Su: pierw wyciągnięcie na zewnątrz jelita prostego i odbytu, które zostały wcześniej zaprawione. wytrzewianie właściwe: poszczególne narządy wyciągane z jam ciała w tzw. kompletach (narządy rodne, komplet jelit + żołądek + śledziona, ośrodek). tusze, ośrodki, komplety jelit- znakowane kolejnymi numerami ubojowymi i przekazywane do badania.
WYDAJNOŚĆ RZEŹNA-% udział masy tuszy do masy zw. Żywego. tusze bydlęce- 45-65%, tusze świń 76-80%. Podział tusz-celem łatwiejszego poubojowego wychładzania i transportu tusz wew. zakładu. Podział na półtusze w ten sposób, aby przepołowić kręgi i odsłonić kanał rdzeniowy; na głowie zbacza się ok. 2cm, aby nie uszkadzać przysadki. Bo-wycinanie całego kręgosłupa podczas przepoławiania tuszy lub za zgodą IW wycięcie całego kręgosłupa można dokończyć w czasie rozbioru tuszy. Bad. Weterynaryjne. Toaleta końcowa Uboczne artykuły uboju: jadalne- podroby, krew i in. niejadalne- surowiec dla wielu branż przemysłu (skóry, surowce keratynowe, włosie, szczecina).
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2075/2005. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące urzędowych kontroli w odniesieniu do włosieni (Trichinella) w mięsie. „włosień” oznacza wszelakie nicienie z rodzaju Trichinella. Pobieranie próbek z tusz: 1. Należy systematycznie pobierać próbki z tusz świń dom.w ubojniach w ramach Bad.poubojowego. Należy pobrać próbkę z każdej tuszy, a następnie zbadać ją pod kątem występ. włosienia, w lab.wyznaczonym przez właściwy organ, przy wykorzystaniu 1 z następujących metod wykrywania: a) referencyjna metoda wykrywania ustanowiona w rozdziale I załącznika I; lub b) równoważna metoda wykrywania ustanowiona w rozdziale II załącznika I. Plany interwencyjne - gdy próbki wykażą pozytywne wyniki muszą: a) umożliwić prześledzenie drogi zarażonej tuszy i jej części zawierających tk. mięśniową; b) środki postępowania z zarażonymi tuszami i ich częściami; c) poszukiwanie źródeł zarażenia i jego rozprzestrzeniania się wśród fauny; d) środki, które należy podjąć na poziomie konsumenta; e) środki, które należy podjąć, jeśli nie można zidentyfikować zarażonej tuszy w ubojni; f) określenie występujących gat. REF.MET.WYKRYWANIA wytrawiania próby zbiorczej z zastos.metody magnetycznego mieszania. 1. Aparatura oraz odczynniki: a) nóż lub nożyczki i pinceta do pobierania próbek; b) tace z oznaczonymi 50 polami, z których każde może pomieścić próbki o wadze ok. 2 g mięsa, lub inne narzędzia zapewniające równorzędne gwarancje w odniesieniu do ideat. pochodzenia próbek; c) malakser z ostrym tnącym ostrzem. W przypadku zamrożonego mięsa lub języka (po usunięciu warstwy wierzchniej, której nie można wytrawić) potrzebny jest rozdrabniacz do mięsa; d) mieszadła magnetyczne, z płytką o temp. regulowanej termostatem i pokrytymi teflonem prętami mieszającymi, o dł. ok. 5 cm; e) szklane stożkowe rozdzielacze o poj. przynajmniej 2 l; f) statywy, pierścienie i uchwyty; g) sita z siatki ze stali nierdzewnej, z oczkami 180 mikronów o śr. zewnętrznej 11 cm; h) lejki o śr. wewnętrznej nie mniejszej niż 12 cm, do umieszczenia sit; i) szklane zlewki o poj. 3l; j) szklane kalibrowane cylindry o poj.ok.100 ml lub cylindry wirówkowe; k) trychinoskop z poziomym pulpitem lub stereomikroskop optyczny z zespołem lusterkowym oraz źródłem światła; l) kilka płytek Petriego o śr. 9 cm (w przypadku zastos. stereomikroskopu), podzielonych od spodu na pola do badań 10 x 10 mm przy użyciu spiczastego przyrządu; m) rynienka do liczenia larw (do stosowania z trychinoskopem) wykonana z akrylowych płytek o grubości 3 mm; n) folia aluminiowa; o) kwas chlorowodorowy 25 %, p) pepsyna ; q) woda z kranu podgrzana do temp. 46-48°C; r) waga o dokładności do 0,1 g; s) naczynia metalowe o poj. od 10 do 15l do zbierania pozostałego płynu wytrawiającego; t) pipety w różnych rozmiarach (1, 10 i 25 ml) oraz uchwyty do pipet; u) termometr o dokładności ± 0,5°C i o zakresie 1-100°C; v) syfon do wody z kranu. 2. Pobieranie próbek i il.do wytrawiania W przyp. całych tusz Su dom.pobiera się próbkę o wadze przynajmniej 1 g z filaru przepony w przejściu do cz. ścięgnistej. W przyp. hodowlanych macior i knurów pobiera się większą próbkę o wadze przynajmniej 2 g z filaru przepony w przejściu do cz. ścięgnistej. W przyp. braku filarów przepony pobiera się próbkę 2x większą - 2 g (lub 4 g w przypadku hodowlanych macior i knurów) z cz. żebrowej lub mostkowej przepony, lub z m. żuchwowych, języka lub z m. brzusznych. W przyp. kawałków mięsa pobiera się próbkę o wadze przynajmniej 5 g z mm. prążkowanych, o małej zawart. tłuszczu oraz, w miarę możliwości, z miejsca w pobliżu kości lub ścięgien. W przyp. zamrożonych próbek do analizy pobiera się próbkę o wadze przynajmniej 5 g z m. prążkowanych. Waga próbek mięsa odnosi się do próbki mięsa nie zawierającej jakiegokolwiek tłuszczu i powięzi. Należy szczególnie uważać przy pobieraniu próbek mięśnia z języka w celu uniknięcia skażenia warstwą wierzchnią języka, której nie można wytrawić, co może uniemożliwić odczyt osadu. 3. Procedura I. Tworzenie próby zbiorczej (po 100 próbek jednocześnie) a) 16 ± 0,5 ml HCl dodaje się do zlewki o poj. 3l zawierającej 2,0 l wody z kranu podgrzanej do temp. od 46 do 48°C; w zlewce umieszcza się pręt mieszający, zlewkę umieszcza się na podgrzanej płytce grzewczej i zaczyna się proces mieszania. b) Dodaje się 10 ± 0,2 g pepsyny. c) 100 g próbek pobranych zgodnie z pkt 2 rozdrabnia się w malakserze. d) Rozdrobnione mięso przenoszone jest do 3-l zlewki zawierającej wodę, pepsynę i HCl. e) Wkładkę mieszającą malaksera wielokrotnie wkłada się do zlewki z płynem wytrawiającym, a pojemnik malaksera jest przemywany niewielką ilością płynu wytrawiającego w celu usunięcia przyczepionych skrawków mięsa. f) Zlewka jest przykryta folią aluminiową. g) Mieszadło magnetyczne należy wyregulować tak, aby utrzymywało stałą temp. 44-46°C podczas całego procesu mieszania. Podczas procesu mieszania płyn wytrawiający musi wirować z dostatecznie dużą prędkością, aby uzyskać głęboki wir bez rozpryskiwania. h) Płyn wytrawiający mieszany jest aż do uzyskania jednolitej masy (około 30 minut). Następnie mieszadło wyłącza się, a płyn wytrawiający przelewa się przez sito do rozdzielacza sedymentacyjnego. Przy przetwarzaniu niektórych rodzajów mięsa (języka, dziczyzny itp.) może być konieczny dłuższy czas trawienia (nie przekraczający 60 minut). i) Proces trawienia uważany jest za zadowalający, jeżeli nie więcej niż 5 % początkowej wagi próbki pozostaje na sicie. j) Płyn w rozdzielaczu odstawia się na 30 minut. k) Po 30 minutach płyn z osadem w ilości 40 ml szybko przelewa się do kalibrowanego cylindra lub cylindra wirówki. l) Płyn wytrawiający i inne płynne odpady pozostawiane są na tacy do chwili zakończenia odczytywania wyników. m) Próbkę 40 ml pozostawia się na 10 minut. Następnie ostrożnie odsysa się 30 ml cieczy sklarowanej nad osadem (supernatant), pozostawiając obj. wynoszącą nie więcej niż 10 ml. n) Pozostałe 10 ml osadu przelewa się do rynienki liczenia larw lub na płytkę Petriego. o) Następnie cylinder lub rurkę wirówki przepłukuje się 10 ml wody z kranu, którą dodaje się do próbki w rynience do liczenia larw lub płytce Petriego. Następnie próbkę bada się pod trychinoskopem lub stereomikroskopem w powiększeniu 15-20x. Bad. należy wykonywać bezzwłocznie. W żadnym wypadku badania nie można odkładać na dzień następny. II. Próbki złożone poniżej 100 g W razie potrzeby można dodać do 15 g do 100 g całkowitej próby zbiorczej i badać razem z tymi próbkami zgodnie z 3 I. Więcej niż 15 g musi być badane jako próba zbiorcza. Dla prób złożonych do 50 g obj. płynu wytrawiającego i składników można zredukować do 1 l wody, 8 ml HCl i 5 g pepsyny. III. Pozytywne lub wątpliwe wyniki. W przyp. pozytywnego lub wątpliwego wyniku badania próby zbiorczej od każdej Su pobiera się dalsze 20 g próbki. 20 g próbek z pięciu Su należy połączyć i poddać Bad. za pomocą metody opisanej powyżej. W ten sposób zostaną przebadane próbki z 20 grup trzody chlewnej, po 5 świń każda. W przyp. wykrycia włosienia w próbie zbiorczej od 5 Su, od pojedynczych szt. z grupy pobiera się dalsze 20 g próbki i każdą z nich poddaje się oddzielnemu badaniu. Próbki z pasożytami przechowuje się w 90 % alkoholu etylowym w celu konserwacji i identyfikacji na poziomie gat. we wspólnotowym lub krajowym lab. referencyjnym. Po zebraniu pasożytów należy odkazić płyny dodatnie (płyn wytrawiający, ciecz sklarowaną nad osadem, popłuczyny itd.) poprzez podgrzewanie do temp. przynajmniej 60°C. BADANIE TRYCHINOSKOPOWE- metodą kompresorową: 1. Aparatura: a) trychinoskop żarówkowy o powiększeniu 30-40 x i 80-100 x lub stereomikroskop optyczny z zespołem lusterkowym oraz źródłem światła o regulowanej intensywności; b) kompresor składający się z 2 płytek szklanych, z których jedna jest podzielona na równe obszary; c) małe zakrzywione nożyczki; d) mała pęseta; e) nóż do cięcia próbek; f) małe ponumerowane pojemniki do oddzielnego przechowywania próbek; g) zakraplacz; h) naczynie z kw. octowym i naczynie z roztworem KOH do rozjaśniania zwapnień i zmiękczania suszonego mięsa. 2. Pobieranie próbek: W przyp. całych tusz pobiera się kilka próbek wielkości orzecha laskowego z każdego zwierzęcia: a) u świń domowych takie próbki pobiera się z obu filarów przepony w przejściu do cz. ścięgnistej; b) u dzików próbki pobiera się z obu filarów przepony w przejściu do cz. ścięgnistej i dodatkowo z m. żuchwowych, z m. dolnej cz. nogi, z m. międzyżebrowych i m. języka, co razem daje sześć próbek z każdego poszczególnego zwierzęcia; c) jeżeli nie można pobrać próbek z niektórych mięśni, wówczas pobiera się w sumie cztery próbki z mięśni, które są dostępne; d) z każdego kawałka mięsa pobiera się 4 próbki wielkości orzecha laskowego z m. prążkowanych, jeśli to możliwe, nie zawierające tłuszczu, pobrane w różnych miejscach oraz w miarę możliwości, z miejsc w pobliżu kości lub ścięgien. 3. Procedura: Śu DOM. a) Na ogół kompresor wypełnia się 1,0 ± 0,1 g mięsa, co zwykle odpowiada 28 kawałkom wielkości ziarna owsa. W razie potrzeby należy wypełnić dwa kompresory w celu zbadania 56 kawałków wielkości ziarna owsa. b) Jeżeli SU dom. posiada oba filary przepony, trychinoskopista wycina 28 kawałków wielkości ziarna owsa z każdej z powyższych części całej tuszy, co w sumie daje 56 kawałków. c) Jeżeli występuje tylko jeden filar przepony, wycina się 56 kawałków z różnych miejsc, jeśli to możliwe, z przejścia w część ścięgnistą. DZIK: d) Każda z próbek pobranych z pozostałych czterech mięśni dzika jest dzielona na siedem kawałków wielkości ziarna owsa, co w sumie daje 28 dodatkowych kawałków. e) Trychinoskopista ściska 56 (lub 84) kawałki pomiędzy płytkami szklanymi w taki sposób, aby można było przez tak przygotowany preparat wyraźnie odczytać normalny druk. f) Jeżeli mięso badanych próbek jest suche i stare, preparaty muszą zostać zmiękczone w mieszaninie jednej części roztworu KOH na 2części wody przez 10-20 minut przed rozprasowaniem. MIĘSO: g) Z każdej próbki pobranej z kawałków mięsa trychinoskopista wycina 14 kawałków rozmiaru ziarna owsa, łącznie 56 kawałków. h) Bad. mikroskopowe należy przeprowadzać w taki sposób, aby każdy preparat był przejrzany powoli i uważnie, w powiększeniu 30-40x. i) Jeżeli Bad. trychinoskopowe ujawni obszary podejrzane, muszą one zostać zbadane przy największym powiększeniu trychinoskopu (80-100 x). j) W przyp. niepewnego wyniku badanie należy kontynuować na większej liczbie próbek i preparatów, aż do otrzymania wymaganych informacji. Bad. trychinoskopowe należy przeprowadzać przez przynajmniej sześć minut. k) Minimalny czas ustalony dla Bad. nie obejmuje czasu koniecznego do pobierania próbek i przygotowania preparatów. l) Z zasady trychinoskopista nie może badać dziennie więcej niż 840 próbek, co odpowiada przebadaniu 15 Su dom. lub 10 dzików. Bad. tychinoskopowe metodą kompresorową można przeprowadzać w zakładzie, który dokonuje uboju nie więcej niż: 15 Su dom/dziennie, albo 75 su dom/ tyg. lub przygotowuje do wprowadzenia na rynek nie więcej niż 10 dzików dziennie; nutrii. do dnia 31 grudnia 2009r. Znakowanie mięsa. Mięso su dom i dzików, jeżeli nie stwierdzono w nim włośni w wyniku Bad. Met. wytrawiania i uznano je za zdatne do spożycia przez ludzi w wyniku Bad. poubojowego, znakuje się: 1) znakiem wet. w kształcie owalnym o szerokości 6,5 cm na 4,5 cm wysokości, zawierającym: a) w górnej części - litery PL, b) w środku -wet. Nr identyf. zakładu, w dolnej części - litery WE oraz 2) znakiem wet. w kształcie koła o śr. 2,5 cm, zawierającym w środku literę "T" o wysokości 1,5 cm i grubości 0,2 cm. Mięso Su dom i dzików, jeżeli nie stwierdzono w nim włośni w wyniku Bad. trichinoskopowego met. kompresorową i uznano je za zdatne do spożycia przez ludzi w wyniku Bad. poubojowego, znakuje się: 1) znakiem wet. w kształcie koła o śr. 6 cm, zawierającym: a) w górnej części - litery PL, b) w środku - wet. nr identyf. zakładu, w dolnej części - litery IW oraz 2) znakiem wet. w kształcie koła o śr. 2,5 cm, zawierającym w środku literę "T" o wysokości 1,5 cm i grubości 0,2 cm. Bad. mięsa zwierząt innych niż świnie. Mięso koni oraz inne rodzaje mięsa, które mogą zawierać pasożyty włosienia, muszą zostać zbadane zgodnie z metodą wytrawiania, z następującymi zmianami: próbki o wadze przynajmniej 10 g pobiera się z m. okołojęzykowych lub z m. żuchwowych u koni; w przyp. koni, gdy brakuje tych mięśni, pobiera się większą próbkę z filaru przepony w przejściu do cz. ścięgnistej. Mięsień należy oczyścić z tk. łącznej i tłuszczu; c) przynajmniej 5 g próbkę wytrawia się zgodnie z referencyjną metodą wykrywania. W przyp. każdego wytrawiania łączna waga Bad. mięśnia nie może przekraczać 100 g. d) w przyp. otrzymania pozytywnego wyniku pobiera się kolejną próbkę o wadze 50 g, celem wykonania następnego niezależnego Bad.; e) nie naruszając zasad ochrony gat. zwierząt, wszystkie gat. mięsa zwierząt łownych, takie jak niedźwiedzie, mięsożerne ssaki (włączając ssaki morskie) oraz gady bada się, pobierając 10 g próbkę z mięśni w miejscach szczególnie narażonych lub, jeżeli te miejsca nie są dostępne, pobierając większe ilości. Miejsca szczególnie narażone to: - u niedźwiedzia: przepona, m. żwaczy i język; - u morsa: język; - u krokodyli: m.żwaczy, skrzydłowe i międzyżebrowe; u ptaków: mięśnie głowy (np. m. żwaczy i szyi). Czas trawienia musi być wystarczający, aby zapewnić właściwe trawienie tk.tych zwierząt, ale nie może przekroczyć 60 minut