Jadeit

Minerał grupy piroksenów. Nazwę jadeit -jadenopodobny wprowadził A. Damonour, który jako pierwszy dokonał pełnej identyfikacji nefrytu i jadeitu: wprowadził ją z chińskiej nazwy Ynu-nan-yu- mniej szlachetny Jade(Yu). Odmiana o znaczeniu gemmonologicznym: →chloromenalit.

Wzór chemiczny NaAlSi₂O₆+ częste domieszki Ca, Mg i Fe pochodzące od izomorficznego egirynu i diopsydu.

Układ krystalograficzny - jednoskośny; czyste kryształy jadeitu spotyka się bardzo rzadko : zwykle wchodzi w skład kryształów mieszanych z egirynem i diopsydem, niekiedy z akmitem i albitem;tworzy skupienia ziarniste (jadeityty), pręcikowe i włókniste; także nieforemne mikrolity; częste ostańce erozyjne o dużej masie.

Barwa - kryształy najczęściej bezbarwne z charakterystycznym zielonawym zabarwieniu końców słupa; także matowobiały. Skupienia zbite i ziarniste, zwykle jasnozielone do szmaragdowozielonych; niekiedy zielonobiałe do białego, szare, różowofiołkowe, jasne do ciemnobrązowych, pomarańczowoczerwone, żółte i żółtawozielone. Barwę różowofiołkową kreują jony Fe( Fe - O - Fe ; przejście typu charge-transfer);zieloną do szmaragdowozielonej jony Cr ( koordynacja oktaedryczna), żółtawozielona jony Fe ( koordynacja oktaedryczna). Przeświecający do nieprzezroczystego.

Rysa- biała.

Połysk - tłusty do szklistego; na powierzchni przełam matowy.

Twardość - 6,5 - 7 wg skali Mohsa.

Gęstość - 3,25-3,43 g/dm3; zwykle 3,34 g/dm3

Łupliwość - dobra w kierunku ( z wyłączeniem odmian zbitych);przełam ziemisty do drzazgowego; związły, mechanicznie wytrzymały.

Właściwości optyczne - minerał dwuosiowy, optycznie dodatni (+);kąt między osiami optycznymi 2V=67º-70º.

Widno absorpcyjne - okazy dobrze przeświecające, o niezbyt intensywnej barwie, dają wyraźną linię absorpcji przy 437,5 nm; kamienie ciemnozielone chromem, dają dobrze zarysowaną linię przy 691,0 nm; większość okazów jadeitu może też wykazywać słabe pasmo absorpcji o maksimach natężenia przy 450,0 i 433,0 nm .

Luminescencja - daleki UV wywołuje słabą fluorescencję o barwie białej, zielonawej lub żółtej. Kamienie jasnożółte lub jasnopomarańczowe pod wpływem promieniowania rtg wykazują intensywną, fioletową lub niebieskofioletową fluorescencję.

Występowanie - ze znacznymi domieszkami augitowymi i egirynowymi w silnie zmetamorfizowanych strefach łupków krystalicznych, w formie buł, żył i soczew. Miejsca wystąpienia:

• Birma - głównie źródło materiału gemmonologicznego; z okolic Tawmaw, Mainmaw, Pangmaw i Namashamaw w dolinie rzeki Uru (dopływ Czinduinu) pochodzi materiał zbity, czysty, o barwie zielone do szmaragdowozielonej; także piękne jasnozielone przerosty ambitu i jadeitu zwane lokalnie maw-sit-sit;buże otoczaki, często okryte brązowawą otuliną zwietrzałego nefrytu, wykorzystywane do wytwarzania ozdobnych, dwubarwnych figurek, pochodzą z okolic Pakhan, Weka i Mamon (okręg Mjitkina ).

• Chiny -(prowincja Yunnan)piękny, jasnozielony jadeit zwany przez jubilerów Junnan jade lub Yunnan jade.

• U.S.A - (m.in. w dolinie rzeki Clear, hrabstwo San Banito, Kalifornia i Bridgeport, hrabstwo Siskiyou, Kalifornia)materiał zbity, barwy białej, szarozielone, jasno- do ciemnozielonej; niekiedy jako mieszanina z nefrytem.

• Rosja - (m.in. Ural Południowy)materiał jubilerski barwy jabłkowozielonej.

• Japonia - piękny jadeit z okolic Katakai w prefekturze Niigata.

• Gwatemala - (Manazanal, w dolinie rzeki Motangual)jedno z ważnych miejsc pozysku materiału gemmonologicznego o barwie szmaragdowozielonej.

• Także Tybet, Meksyk, Nowa Zelandia, Zimbabwe, Włochy, Szkocja i Irlandia.

Zastosowanie - skupienia jadeitu mogą osiągać masę do kilku ton, jednak dobry marniał jubilerski napotyka się rzadko; stąd kamienie oszlifowanie (zwykle w formie kaboszonu) tylko niekiedy przekraczają masę 10 karatów. Wyroby z jadeitu podobnie jak korale i perły, polegają specyficznym kryteria oceny. W przypadku kamieni oszlifowanych o ich wartości decyduje zespół czynników mających wpływ na walory estetyczne: barwa i stopień nasycenia barwą(najwyżej ceniona jest barwa szmaragdowozielona i lawendowa); tekstura(uwzględnia się głównie charakter inkluzji i sposób ich ułożenia), stopień przezroczystości (najwyżej cenione są kamienie prawie przezroczyste), kształt (forma)szlifu, wymiary kamienia, jakość i symetria obróbki(nierówności, zarysowania, harmonia kształtu i in.).Podobne kryteria oceny, odpowiednio zmodyfikowane stosuje się również do różnego rodzaju ozdób i rzeźb figuralnych. Powoduje to, że w praktyce jubilerskiej nazwy handlowe często nawiązują do czynnika najważniejszego, mianowicie barwy i to niezależne od rodzaju wyrobu. Stąd wśród kolekcjonerów kolekcjonerów i w obrocie jubilerskim często spotykamy nazwy:

• jade czerwony(, pomarańczowoczerwony z lekkim brązowawym odcieniem przypominającym korneol);

• lawendowy lub malwowy (czerwony do purpuroczerwonego lub niebieski do fioletowoniebieskiego);

• szary (biały z charakterystycznym niebieskawym odcieniem);

• złoty (intensywnie żółtozłoty z lekkim odcieniem pomarańczowym lub zielonkawożółtym);

• Tomo(brązowy lub czerwonobrązowym) i in.

Inne zastosowanie jadeitu

Jadeit wspaniale odpręża oraz uspokaja(wg wierzeń ludowych), dzięki niemu łatwo wczuwamy się w potrzeby innych, sprzyja też spokojnemu snu zapobiega marom nocnym-przypisuje się jadeitowi zdolność do przedłużania młodości, wg. starożytnych wierzeń chroni przed wypadkami .Pomaga przy medytacji wspomaga kontemplacje i pomaga w lepszej koncentracji.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE:

Silne działanie odprężające pomaga odprężyć się jego właścicelowi. Ceniony głównie przy schorzeniach nerek i pęcherza. W razie niepłodności należy nosić go wciąż przy sobie w pobliżu czakry pęcherza.

Migrenę możemy złagodzić nakładając kamień jadeitu na czakrę czoła. Jadeit leczy grypę, półpasiec, opryszczkę czy odwodnienia ciała. Już w dawnych czasach leczono jadeitem zaburzenia trawienia, kolki, żółtaczkę oraz schorzenia żołądka-kładziemy w tym celu kamień na miejsca zaatakowane chorobą.

Kamień siły i mocy

Już Konfucjusz niezwykle cenił jadeit; uważał, że symbolizuje on jedność umysłu i ducha. Kamień ten podobno pomaga także czerpać siłę i wiedzę z poprzednich wcieleń. W Chinach tradycyjnie używano jadeitu do wzmocnienia ciała, zapewnienia długowieczności i zwiększenia płodności mężczyzn. Uważano tam również, że jest on związany z pięcioma głównymi cnotami: odwagą, sprawiedliwością, współczuciem, skromnością i mądrością. Ponadto emanująca z niego energia harmonizuje nasze ciała astralne, przynosząc spokój i odprężenie.
Jadeitowe drzewko lub kwiaty, trzymane przy łóżku, sprowadzą na śpiącego spokojne i przyjemne sny. A ustawione przy odbiornikach telewizyjnych czy przy komputerach niwelują szkodliwe promieniowanie.
Przy czym mają jeszcze jedną zaletę: wyglądają o wiele estetyczniej niż miseczka soli lub nudna płytka odpromiennika...

Niezwykłe talizmany

Prawdę mówiąc, jadeit to niezwykły kamień. Długo się formuje we wnętrzu Ziemi, kumulując w sobie potężną energię. Jest ulubionym - obok kryształu górskiego - kamieniem bioterapeutów, wspomagających swoją energię działaniem klejnotów. Jadeit noszony przy ciele wyrównuje w organizmie poziom chi, pomaga też w zaburzeniach układu nerwowego.
Dzięki jego potężnej energii chętnie jest wykorzystywany jako surowiec do robienia talizmanów. Połączona siła kamienia i symbolu sprawia, że jadeitowe talizmany naprawdę działają. Wykonane z tego kamienia chińskie monety szczęścia są lepsze od zrobionych np. z miedzi.

Niektóre jadeitowe talizmany, np. nasiona lotosu, zapewniające zdrowie i długowieczność, powinny być noszone u podstawy kręgosłupa albo na brzuchu poniżej pępka, co sprzyja przedłużeniu życia i chroni przed wypadkami.

Jadeitowe drzewko szczęścia

Zdjęcie jadeitu pochodzącego najprawdopodobniej z Chin:

---