Dowódca jako nauczyciel i wychowawca-w procesie wychowania dowódca spełnia rolę kierowniczą, co nakłada na niego szczególne obowiązki i zadania. Dowódca jest bowiem kierownikiem, organizatorem pracy, i wychowawcą podwładnych. Dowódca musi posiąść zasób wiedzy, umiejętności, nawyków i zainteresowań, które skutecznie pozwolą realizować zasadę jednoosobowego dowodzenia. Kierowanie ludźmi: polega na działaniu zmierzającym do spowodowania działań innych ludzi zgodnie z celem tego kto nimi kieruje. W procesie wychowania dowódca spełnia role kierowniczą co nakłada na niego szczególne obowiązki i zadania. Dowódca jest bowiem kierownikiem organizatorem pracy i wychowawcą podwładnych. Ażeby wychowywać muszą być spełnione następujące warunki: 1)Należy sprecyzować cele wychowawcze; 2)musi wystąpić bezpośredni stały kontakt wychowawcy z wychowankami; 3)Aktywna praktyczna działalność wychowawcy. Postawa wychowawcza dowódcy składa się z trzech elementów: 1)Wiedzy i przekonań (komponent poznawczy). 2)Uczenie (komponent uczuciowy); 3) Działanie (dyspozycje do działania); Autorytet: O autorytecie przełożonego mówimy wówczas gdy podwładny z własnej woli podporządkowuje mu się a nawet dąży do takiego postępowania, które wywoła akceptację przełożonego. Rodzaje autorytetów: 1)Osobisty (właściwy); 2)Władzy (możliwość karania i nagradzania); Wymagania jakie można postawić dowódcą aby mógł stać się autorytetem: -odpowiednie kwalifikacje; -w przypadkach wątpliwych powinien liczyć z inicjatywą i doświadczeniem członków zespołu; -załoga powinna być informowana jaki jest cel podejmowanej pracy i dlaczego tak właśnie a nie inaczej; -polecenia i rozkazy powinny być ścisłe i zrozumiałe; -wymagana jest także kontrola ich wykonania; -dowódca musi być koleżeński a przy tym musi wymagać dyscypliny i odpowiadać za podjęte decyzje; -należy wytwarzać atmosferę wzajemnej życzliwości i zaufania, panować nad swym stanem emocjonalnym w trudnych sytuacjach; -od dowódcy wymagamy kultury osobistej w tym kultury wyrażania swych myśli; uprzejmość, umiejętność wysłuchiwania i okazywania szacunku drugiemu człowiekowi, dbałość o wygląd; -musi dbać o warunki bytowe załogi; -od d-ca oczekujemy wytrwałości i odporności psychicznej, inicjatywę; silnej woli; konsekwencji w postępowaniu. Praca dyplomowa.Zarządzenie Nr MEN z 20stycznia 93r. W sprawie zasad przeprowadzania egzaminu z nuki zawodu i z przygotowania zawodowego. Strona tytułowa, literatura, spis treści. Praca musi posiadać tzw. jaskółkę czyli krótkie streszczenie pracy. Rozliczenie pracy dyplomowej. Testy: Test osiągnięć szkolnych jest zbiorem zadań dostosowanym do określonej treści nauczania. W taki sposób by na podstawie wyniku testowania można było ustalić w jakim stopniu treść ta jest opanowana przez ucznia. Układania testów: Wypisujemy przedmioty i obok ilości godzin jakie zrealizowano. Pytania układamy proporcjonalnie do zrealizowanych godzin. Po ułożeniu testu należy go jaszcze raz sprawdzić. Rozwiązując test należy go przeczytać dwa razy a następnie rozwiązywać, od pytań najłatwiejszych do pytań najtrudniejszych. Test powinien być tak ułożony żeby nie było sprzeczności z odpowiedziami. Przed przystąpieniem do testu trzeba wszystkie pytania przeanalizować i rozwiązywać od najłatwiejszych. W przypadku gdy testy są punktowane wówczas aby mieć więcej punktów należy czasami zająć się pytaniem trudniejszym niż rozwiązywać łatwiejsze.
Podstawy wychowawcze d-cy: a) Podstawy określające stosunek do społecznej rzeczywistości-ważny jest tutaj czynnik intelektualny, bowiem aby działać z jakiś pobudek ideowych musimy posiąść stosowną wiedze oraz umieć i chcieć rozróżniać stany rzeczy zgodne lub niezgodne z określonym ideałem wychowania. Wymagana jest wrażliwość i zaangażowanie wyrażające się gotowością do czynnego reagowania. b)Podstawy określające stosunek do służby- d-ca musi odznaczać się takim zespołem postaw, które pozwolą najlepiej i najskuteczniej kształtować wiedzę myślenie i działanie podwładnych. Należy tu wymienić odpowiedzialność służbową i moralną. Wymagana jest od d-cy podstawa zdyscyplinowana. Trzeba pamiętać, że d-ca. Jest codziennie oceniany. c)Podstawy określające stosunek do środowiska zawodowego- a więc to, co określa nasz stosunek do innych ludzi. D-cę musi cechować łatwość w nawiązywaniu kontaktów. Wymagana jest wrażliwość uczuciowa przejawiająca się w życzliwości, zrozumieniu i gotowości do niesienia pomocy. d)Podstawy określające stosunek do samego siebie- musimy posiadać rozwiniętą zdolność do samowychowania, samodoskonalenia i samooceny. Istotna jest tutaj odwaga pedagogiczna czyli gotowość do określonego ryzyka i wiara w sukces pedagogiczny. Nie bez znaczenia jest poczucie humoru pozwalające łatwiej znosić niepowodzenia i zawody. D-ca. powinien posiadać autorytet. O autorytecie przełożonego mówimy wtedy, gdy podwładny z własnej woli podporządkowuje mu się, a nawet dąży do takiego postępowania, które wywoła akceptację przełożonego.