Podstawowe cechy nauczania realizowane zgodnie z założeniami dydaktyki tradycyjnej i preogersywistycznej.
Szkoła tradycyjna |
Szkoła progresywistyczna |
Podział treści nauczania na przedmioty |
Podział treści nauczania na interdyscyplinarne bloki |
Przekaz wiedzy przez nauczyciela |
Samodzielne zdobywanie wiedzy przez uczniów, nauczyciel pełni przeważnie rolę obserwatora pracy dzieci i młodzieży |
Uczniowie na ogół są pasywni |
Uczniowie są aktywni |
Uczniowie nie decydują o doborze treści nauczania |
Uczniowie mają pewien wpływ na dobór treści nauczania, rozwój zainteresowania ucznia |
Dominuje uczenie się pamięciowe |
Uczenie się oparte na rozwiązywaniu problemów |
Zachęcać ucznia do nauki mają motywy zewnętrzne głównie stopnie |
Pobudzać ucznia do nauki mają motywy wewnętrzne, w tym potrzeby i zainteresowania poznawcze |
Częsta kontrola wyników nauczania |
Niezbyt częsta kontrola wyników nauczania, naciska na samokontrolę |
Szkoła jest jednym terenem uczenia się, tylko prace domowe wykonywane są poza nią |
Szkoła jest głównym, ale nie jedynym miejscem uczenia się |
Współzawodnictwo |
Współpraca |
Słaby nacisk na samorzutną twórczość uczniów |
Silny nacisk na samorzutną twórczość uczniów |
Współczesny system dydaktyczny (proces ucznia się i nauczania).
Do osiągnięć współczesnego systemu dydaktycznego zaliczamy: koncepcje zmierzające do przezwyciężania niedostatków i jednostronności koncepcji herbatystów i progresywistów, tj. w szczególności koncepcje (na terenie Polski i polskich autorów):
„Opis procesu nauczania-uczenia się” (w ujęciu najpierw Bogdana Nawwrockiego, Wincentego Okonia, a następnie Czesława Kupisiewicza),
„Nauczanie problemowe” (w Polsce uzupełniono i wzbogacono tę koncepcję dzięki licznym badaniom empirycznym i opracowaniom teoretycznym Wincentego Okonia, Janusza Barteckiego 1901-1967 i Czesława Kupisiewicza),
„Łączenia teorii z praktyką” ( w opracowaniu Konstantego Lecha 1899-1973),
„Teoria wielostronnego kształcenia” (autorstwa Wincentego Okonia