Podstawowe cechy nauczania realizowane zgodnie z założeniami dydaktyki tradycyjnej i preogersywistycznej.

Szkoła tradycyjna	Szkoła progresywistyczna
Podział treści nauczania na przedmioty	Podział treści nauczania na interdyscyplinarne bloki
Przekaz wiedzy przez nauczyciela	Samodzielne zdobywanie wiedzy przez uczniów, nauczyciel pełni przeważnie rolę obserwatora pracy dzieci i młodzieży
Uczniowie na ogół są pasywni	Uczniowie są aktywni
Uczniowie nie decydują o doborze treści nauczania	Uczniowie mają pewien wpływ na dobór treści nauczania, rozwój zainteresowania ucznia
Dominuje uczenie się pamięciowe	Uczenie się oparte na rozwiązywaniu problemów
Zachęcać ucznia do nauki mają motywy zewnętrzne głównie stopnie	Pobudzać ucznia do nauki mają motywy wewnętrzne, w tym potrzeby i zainteresowania poznawcze
Częsta kontrola wyników nauczania	Niezbyt częsta kontrola wyników nauczania, naciska na samokontrolę
Szkoła jest jednym terenem uczenia się, tylko prace domowe wykonywane są poza nią	Szkoła jest głównym, ale nie jedynym miejscem uczenia się
Współzawodnictwo	Współpraca
Słaby nacisk na samorzutną twórczość uczniów	Silny nacisk na samorzutną twórczość uczniów

Współczesny system dydaktyczny (proces ucznia się i nauczania).

Do osiągnięć współczesnego systemu dydaktycznego zaliczamy: koncepcje zmierzające do przezwyciężania niedostatków i jednostronności koncepcji herbatystów i progresywistów, tj. w szczególności koncepcje (na terenie Polski i polskich autorów):

• „Opis procesu nauczania-uczenia się” (w ujęciu najpierw Bogdana Nawwrockiego, Wincentego Okonia, a następnie Czesława Kupisiewicza),

• „Nauczanie problemowe” (w Polsce uzupełniono i wzbogacono tę koncepcję dzięki licznym badaniom empirycznym i opracowaniom teoretycznym Wincentego Okonia, Janusza Barteckiego 1901-1967 i Czesława Kupisiewicza),

• „Łączenia teorii z praktyką” ( w opracowaniu Konstantego Lecha 1899-1973),

• „Teoria wielostronnego kształcenia” (autorstwa Wincentego Okonia