Przestrzeń trwała jest podstawą organizacji działalności grupowej i indywidualnej- jej kształt warunkowany jest kulturowo. Przykładem zorganizowania przestrzeni trwałej jest podział domu na pomieszczenia o wyspecjalizowanych funkcjach:
Do XVIII nie było takiego podziału- funkcje pomieszczenia były mobilne. Dopiero XVIII przyniósł poprawę.
Architektura pozwala zmniejszyć ilość napięć związanych z utrzymaniem goffmanowskiej „fasady”. Często wiąże się to z rozgraniczeniem osobowości „domowej” i „biurowej”.
Organizacja przestrzeni widoczna jest w urbanistyce- odmienny sposób budowania miast w USA, Francji i Japonii
Pewne granice da się rozgraniczyć tylko na podstawie zachowań ludzi w przestrzenie- np. zanikający dinnig room
Architekci powinni uwzględniaj potrzeby ludzi związane z przestrzenią w danej kulturze- wzorce zinternalizowane
Ekstensja- kulturowe przedłużenie organizmu (np. komputer przedłużeniem mózgu), poszczególne kultury mają różne formy ekstensji, co w przypadku komunikacji kulturowej wymaga adaptacji (np. trudność Japończyków w adaptacji samochodu)
Osmond prowadził badania dotyczące wpływu zagospodarowania przestrzennego na relacje osób pozostających w tej przestrzeni. Podział przestrzeni wg Osmonda:
Przestrzenie dospołeczne- ułatwiają koncentrację i komunikację ludzi
Przestrzenie odspoełczne- utrudniają koncentrację i komunikację ludzi
Przestrzeń póltrwała- związana z rozmieszczeniem mebli w pomieszczeniu:
Różnorodność kulturowa- dla jednych to co jest trwałe może być półtrwałe (np. ruchome ściany w Japonii, czy „nieprzesuwalne” meble w Chinach)
Zależna jest również od mikrowzorców występujących w obrębie jednej kultury (np. rozmieszczenie sprzętu w kuchni jest mocno zindywidualizowane)
Przestrzeń nieformalna- obejmuje dystanse jakie utrzymują ludzie między sobą, zazwyczaj znajduje się poza zasięgiem świadomości. Determinowana kulturowo.
Dystans intymny- obecność drugiej osoby wyraźna, czasami przyjemna, czasami przytłaczająca
Dystans intymny bliższy (0cm)- przeważa kontakt fizyczny lub jego prawdopodobieństwo. Obraz drugiej osoby jest rozmazany, wyraźnie wyczuwa się jej ciepło, dotyk i zapach. Przykład: sex, zapasy ;)
Dystans intymny dalszy (15-20 cm)- ciała już nie wchodzą w łatwy kontakt, choć są na wyciągnięcie ręki, zaburzenia proporcji w widzeniu twarzy partnera, wyczuwalny zapach i ciepło oddechu, przyciszony głos. Przykłady: zatłoczony pociąg (pojawia się szereg zachowań podkreślających dystans między jednostkami)
Dystans indywidualny- niewielka strefa ochronna izolująca dany organizm od innych
Dystans intymny bliższy (45-75 cm)- zanikają zaburzenia rysów, duża ostrość widzenia, wciąż można się obejmować.
Dystans intymny dalszy (45cm- 1,2 m)- „na wyciągnięcie ręki”, poza sferą łatwego dotyku, ale wciąż możliwy gdy obie strony wyprostują ramiona i zetkną się palcami, nie wyczuwalna ciepłota ciała, znikają zaburzenia proporcji ciała
Dystans społeczny
Bliższy (1,2-2,1)- przy tym dytansie załatwia się załatwia się sprawy nieosobiste, pracuje wspólnie, bądź uczestniczy w nieformalnym spotkaniu towarzyskim. Stanie i spoglądanie na kogoś z góry ewokuje wrażenie dominacji
Dalszy (2,1-3,6)- wszelkiego rodzaju sprawy formalne, pozwala odseparować się od innych jeśli ktoś ma na to ochotę, kontynuowac pracę w obecności kogoś innego itp. Dystans ten umożliwia dokładne oglądnie- pozwala ogarnąc całą postać, ale nie traci się szczegółów. Natężenie glosu wyraźnie większe niż w pozostalych
Dystans publiczny- dystans, w którym nie zaklada się zaangażowania jednostek w interakcję
Bliższy (3,6m - 7,5m)- szczegóły wyglądu stają nie dostrzegalne, rośnie natężenie glosu, powyżej 4,8 postac przestaje być postrzegana w 3D, w komunikacji pojawia się formalizacja języka
Dalszy (7,5 m i więcej)- charakterystyczny dla oddzielenia się waznych osobistości (np. elekcja JFK) oraz większości sytuacji publicznych, w komunikacji styl „oziębły”- slowa wypowiadane wolno, głośno, „styl dla tych, którzy mają pozostac nieznajomymi
Zasadność powyższego podziału uzasadnia fakt, że w całym świecie zwierzęcym występują zachowania terytorialne- używając zmysłów zwierzęta różnicują odległość i przestrzeń w zależności od sytuacji. Potwierdzają to również badania. Powyższe podziały charakterystyczne są dla kultury amerykańskiej- w innych kultura dystanse te są odmienne od przedstawionego modelu.