rola narratora w xxwieku


Wojna jest nie tylko siłš niszczšcš ale i reformujšcš. Jej realia powodujš że wszystko musi się zmieniać, przystosowywać do nowych warunków. Literatura także poddaje się temu wpływowi. Polscy prozaicy tacy jak Nałkowska, Herling-Grudziński oraz Borowski stworzyli własny, niepowtarzalny styl, opisujšcy œmierć. Naturalistyczne opisy, ocierajšce się o turpizm uwypuklajš grozę zagłady oddajšc atmosferę tamtych dni.

Szczególnš rolę spełnia narrator, będšcy odbiciem twórcy przez pryzmat lat. W „Opowiadaniach" występuje pierwszoosobowy narrator, pozornie odautorski, noszšcy to samo imię co autor. Mimo zbieżnoœci faktów z biografii bohatera i twórcy, nie można zakładać, że jest to jedna i ta sama osoba. Przemawia za tym np. podkreœlenie w utworze zaradnoœci Tadeusza, podczas gdy w obozie, Borowski raczej szukał pomocy innych.

W „Innym œwiecie" występuje zupełnie inna, niż w poprzednim utworze, postawa narratora, który nie eksponuje siebie, nie wysuwa się przed opisywany œwiat bardziej, niż wymaga tego wiarygodnoœć. Jednoczeœnie zachowuje się obojętnie, powœcišgliwie, kontrolujšc swoje emocje.

„Medaliony" sš zbiorem nie połšczonych ze sobš opowiadań. Samo to wymusza istnienie dwóch narratorów: odautorskiego, wspólnego dla wszystkich częœci, oraz drugiego, innego dla każdego z opowiadań. Ponadto występuje tzw. „narracja œciœniętego gardła" charakterystyczna dla utworów przesyconych ładunkiem emocjonalnym. Autentycznoœć relacji powoduje odheroizowanie wojny i umierania. Wojna jako stan umysłu nie istnieje tylko w obrębie drutów, ale także poza nimi. Borowski w „Pożegnaniu z Mariš" oddał istotę tego cywilnego œwiata, bardzo podobnego do tego znanego z obozów koncentracyjnych. Z tego utworu pochodzi poniższy fragment: „Ubrana była biednie, siedziała skromnie w kšcie, wzrok utkwiła pod sufitem". Jest to behawiorystyczny opis, w którym autor to nam pozostawia wycišgnięcie wniosków. Dlaczego Żydówka patrzyła w sufit??? Bała się czy może się czegoœ wstydziła?? To wszystko powoduje, że musimy sami szukać rozwišzań, starajšc się zrozumieć realia. Poznanie œwiata wojny stanowi dla nas szok, antyutopię, która w większoœci twórczoœci wojennej jest utopiš. Ekspresja daje nam poczucie uczestniczenia w wydarzeniach.

Od powyższych wniosków odbiega doœć znaczenie „Inny œwiat", który ma raczej cechy naukowego studium, eseju czy nawet dokumentu. W całoœci jest oparty na faktach, nie jest więc częœciš literatury pięknej ale raczej formš znanš z gazety: reportażem. Podobnie jest z „Medalionami". Stanowiš one plon pracy pisarki w Komisji do badań zbrodnii hitlerowskich w Polsce. Oprócz oczywistej funkcji sprawozdaniowej sš raczej przepełnionym artyzmem i symbolikš zbiorem esejów.

Osobnš sprawš sš tytuły. „Medaliony", jako zdjęcia nagrobkowe, sš znakiem obowišzku œwiadczenia o tych, po których nic już nie zostało, z wyjštkiem popiołu i ulotnego wspomnienia, które należy zachować. „Inny œwiat" to aforyzm zaczerpnięty z „Zapisków z martwego domu" Fiodora Dostojewskiego. Porównanie czasów po rewolucji do tych wczeœniejszych, jest œwiadectwem wstrzšsajšcych analogii pomiędzy tymi dwoma, wydawałoby się, zupełnie osobnymi œwiatami. W „Opowiadaniach" Borowskiego tę rolę spełniajš tytuły poszczególnych częœci. Wyrażajš one pozornie zwykłš egzystencję w łagrze, która poza swojš powierzchownoœciš kryje w sobie zdumiewajšcš głębie doznań duchowych.

Literatura wojenna była zawsze problemem. Heroizacja walki i œmierci doprowadził do absurdu: oddanie życia w imię wštpliwych ideałów był najwyższym bohaterstwem. Zapominano, że przeznaczeniem człowieka jest życie, wielbienie zagłady jest zagrożeniem dla rodzaju ludzkiego. Przejaskrawienie zbrodni można uzyskać nie tylko poprzez ukazanie bohaterstwa ludzi z niš walczšcych, ale także poprzez zimnš i pozbawionš pozornie wartoœci emocjonalnych, suchš relację. Narracja służy tylko wprowadzeniu do danej problematyki i delikatnemu ukazaniu odbiorcy w głębi problemu. To wszystko można było osišgnšć tylko poprzez nagromadzenie cech behawiorystycznych w utworze i naturalistyczne spojrzenie na otaczajšcy œwiat.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rola Narratora 2
Rola Narratora 1
predygier innowacyjna rola klastrow
epidemiologia, czynniki ryzyka rola pielegniarki rak piersi szkola, nauczyciel
Rola badań dodatkowych w diagnostyce chorób wewnętrznych wykład
Rola witamin w Ĺźywieniu ryb
w 9, rola państwa
Kwasy żółciowe i ich rola w diagnostyce chorób
prezentacja rola słońca w panu tadeuszu
6 Rola państwa w gospodarce
WYKŁAD 3 część 2 Rola czynników psychologicznych
rola panstwa
Rola glonĂłw w przyrodzie, a gospodarce czlowieka
Kluczowa rola VEGF w angiogenezie
Rola rynku i instytucji finansowych INowy Prezentacja programu Microsoft PowerPoint
Miejsce i rola epidemiologii w medycynie
Rola usg
Rola BGK w systemie poręczeniowym

więcej podobnych podstron