0282

4 —

4 —

Pytanie to nie jest świeżej daty, jest ono już dawno rzucone, gdyż już w r. 1830 rektor Weigt w Regensburgu je postawił. Od tego czasu często je rozbierano, jak np. Daumer w swem dziele „Schiller i jego stosunek do politycznych i religijnych zagadnień teraźniejszości", Moguncya 1862, dalej Lukas w dziele „Schiller, jego religijny postęp i jego śmierć", Landshut 1863 po jednej stronie, a na przeciwnej Robert Prutz, Herman Mark-graf i dr. Levysohn. Jak dzisiaj ta kwestya się przedstawia, twierdzenie, że Schiller umarł po katolicku ma za sobą wszelkie prawdopodobieństwo.

1) Ci którzy zaprzeczają, że Schiller został katolikiem, powołują się na jego utwory „Die Rau-ber", „Don Carlos", „Die Gótter Griechenlands" itd. i że raczej niedowiarkiem był niż chrześcianinem, a cóż dopiero katolikiem. Prawda, że wówczas był niewierzącym. Ale czy i później?! Ale czy późniejsze jego utwory jak „Dziewica Orleańska" „Maria Stuart", „Die Braut von Messina", „Wilhelm Tell", „Der Gang zum Eisenhammer" mają ten sam charakter? czy one też tchną niewiarą?! Jeżeli z dawniejszych jego utworów wyczytujemy jego niewiarę, czemu z późniejszych utworów jnie mamy wyczytać jego wiary? Na to odpowiadają przeciwnicy, że w jego utworach późniejszych nie tak idzie o religijne, wierzące, jak raczej o poetyczne uwielbienie katolicyzmu, co się już i u niekatolickich poetów choć rzadko zdarzało. Tak — to prawda! Lecz Schiller w swych późniejszych utworach mówi orze-