046

211

było bić się z jednej strony z Moskalem, a z drugiej targować z własnym rządem o powiększenie sił narodowych. Błache są powody, które podają przeciwnicy pospolitego ruszenia przeciw jego wywołaniu, w każdym bowiem razie, czyby ono było doprowadziło naród do zwycięstwa czy do ostatecznej klęski, lepiej było odrazu rzecz zakończyć, niż kroplę po kropli krwi sączyć przez 16-cie miesięcy i zakończyć powstanie bez chwały, bez żadnego stanowczego czynu.

Gdy w ten sposób druga proklamacja gen. Taczanowskiego nie odniosła żadnego skutku z przyczyny przeciwnej woli w Rządzie Narodowym, widzieliśmy, że powstanie nie przyniesie pożądanych skutków i że po kilku lub kilkunastu bitwach, choćby zwycięskich, zakończyć się smutnie musi.

Dnia 15 sierpnia pod wsią Zielęcicami⁵⁰) blisko miasta Łasku zaatakowaliśmy Moskwę. Nocna zasadzka dnia tego zakończyła się dla nas pomyślnie, jakkolwiek nie udał się dobrze pomyślany plan Taczanowskiego. Dnia 22 sierpnia pod Złoczewem™) spotkaliśmy się z moskiewską piechotą, artylerją i konnicą, lecz z samego początku bitwy 1-szy szwadron 1-go pułku w krzyżowy ogień wziąwszy kozaków, przerzedził nieźle ich sotnię. W całej tej bitwie, która do 2-ch godzin trwała, pokazali nasi zimną krew, odwagę i wyrobienie żołnierskie. Szczególnie odznaczył się cały 4-y szwadron 1-go pułku. Dla braku piechoty cofnąć się musieliśmy, w którym to odwrocie, cofanie się w szachownicę wykonane było wybornie przez wszystkie szwadrony 1-go pułku.

Stratę tego dnia mieliśmy małoznaczącą, gdyż kilku tylko rannych. Moskwa zaś poniosła dużą stratę, a głównie, jak powiedzieliśmy, przez flankierski krzyżowy ogień.

Widząc Taczanowski ogromną potrzebę piechoty, rozkazał pod broń, jaka jest, powołać żołnierzy. W rozmaitych więc powiatach stawała piechota, pod dowództwem płk. Kopernic-kiego, majora Szumlańskiego, majora Liitticha i t. d. Gdy wiadomości przybyły do Generała, że w kilku powiatach stanęła piechota, wtedy kawalerję swoją rozdzielił Taczanowski i drugi pułk dowodzony przez płk. Słupskiego przeznaczonym został do piechoty płk. Kopernickiego.

Taczanowski z pierwszym pułkiem poszedł pod Sędziejowice w d. 26 sierpnia, gdzie oczekiwał na mającą przybyć kawalerję z pow. konińskiego,- (nowo uformowaną) a dowodzoną przez rotmistrza Bąkowskiego. Jakoż około południa przybyła taż jazda, doprowadzona do nas przez majora Oxiń-

^a') Zielęcice, 4 km. na południe od Łasku. ^rj0) W pow. sieradzkim.