100220111009

RUCHLIWOŚĆ ORGANIZACYJNA MŁODZIEŻY XXIII

Łączą ich też ściślejsze (i rozliczniejsze więzy współdziałania, któremu nadają kierunek, nie tylko z młodym; naukowcami, ale również z wileńskimi wydawcami-ki:*-garzami, nauczycielami, lekarzami, artystami, urzędnikami miejscowych dykasterii oraz ze studiującą młodzieżą. Znaczna w mieście rzesza inteligencji zawodowej dzięki nim zwiera szeregi, nabiera samowiedzy społecznej i rozmachu. Uczestniczą też oni we wszystkich jawnych i tajnych przedsięwzięciach, jeśli te wprost nie wyrastają z ich inicjatywy. Tę ruchliwość i wyrobienie organizacyjne warto podkreślić.

Inicjatywa najwybitniejszych przedstawicieli tej generacji kieruje się również ku uniwersytetowi. Niewątpliwy wpływ więc wywiera ona na dobór i przysposobienie kadry naukowej. Planuje również i z wolna realizuje gruntowną reformę zdążającą do uzdrowienia finansów uczelni i zmodernizowania jej pod względem naukowym. Kiedy w krytycznym dla wileńskiego ośrodka naukowego okresie władzę rektorską sprawował Twardowski, zachowawcom i Nowosilcoiwowi szczególnie groźni wydawali się w „partii polskiej” na uniwersytecie „reformaci” pod wodzą mało-znacznego adiunkta i zastępcy bibliotekarza — Kontryma-Im też wtedy przypisywano nie bez kozery największy wpływ na organizacje młodzieży.

Organizacje i instytucje polskie w Wilnie. W okresie, którym się zajmujemy, na terenie Wilna panuje znaczne ożywienie organizacyjne. Organizacją zawodową było Towarzystwo Lekarskie zawiązane przez Jędrzeja Śniadeckiego i Józefa Franka. Filantropią, w szerokim ówczesnym pojęciu, trudniło się Towarzystwo Dobroczynności, skupiające pod patronatem gubernatora Korsakowa ludzi obu światów, podobnie zresztą jak Towarzystwo Typograficzne, powołane do edycji tanich wydawnictw i ope-