100i79

] u wiciu rośli,, tlnicgo stopnia mych szczegół.

lub okresowa | dzień (a więc kwitnące latem ego, wymagają ! należą tu np. ffsinrm). itaną poddane obrze zaawan-nie.

tować jako m i związa-iatowa jest pzywa się ją ści kwiatu, iwocolistki

latek

orony

działka "" kielicha

i podłużny¹"’

_okółk^.

hiektóry

«v. wM

mm

9 lilii

5 I)k^,ad

n«ę^dzyleg

l\, tj. nic znajdują się one bezpośrednio nad sobą, lub naprzeciw siebie, aie pomiędzy członami okółka niższego lub poprzedniego (rys. 5.43 B).

U większości okrytozaląż-kowych kwiaty są obupłciowe, tj. zarówno pręciki, jak i owocolistki (słupki) występują w tym samym kwiecie. Ale u niektórych roślin (np. u wierzby, dębu, kukurydzy) pręciki i słupki znajdują się w oddzielnych kwiatach, które nazywamy wtedy rozdzielnopłciowymi. Kwiaty pręcikowe nazywa się inaczej kwiatami męskimi i oznacza się ich płeć symbolem (j, zaś kwiaty słupkowe — żeńskimi, oznaczonymi symbolem ?. Kwiaty rozdzielnopłciowe mogą występować na tym samym osobniku. Jest to wówczas roślina jednopienna. W innych przypadkach na jednych osobnikach powstają tylko kwiaty męskie, na innych zaś tylko żeńskie. Takie rośliny nazywamy dwupiennymi.

Okwiat. Jest to część kwiatu nie biorąca bezpośredniego udziału w procesie rozmnażania. Pełni on funkcje ochronne dla najważniejszych części kwiatu — pręcików i słupków, a u kwiatów zapylanych przez zwierzęta stanowi powabnię przyciągającą je swą żywą barwą i zapachem. Okwiat może być pojedynczy, ze wszystkimi członami jednakowymi (np. u tulipana), lub też podwójny, zróżnicowany na kielich i koronę.

Kielich stanowi najbardziej zewnętrzny okółek kwiatu i składa się z działek, zwykle zielonych i niewiele różniących się od liści, poza kształtem i wielkością. Działki kielicha powstały prawdopodobnie z liści przykwiatowych.

Korona składa się z płatków, zwykle większych od działek kielicha i żywo zabarwionych. Pochodzenie płatków korony może być prawdopodobnie dwojakie: są to albo przekształcone liście przykwiatowe (a więc pochodzenie ich jest podobne jak działek kielicha), albo też mogły one powstać przez przekształcenie pręcików. Kolejne stadia przejściowe między pręcikami a płatkami korony można zaobserwować na przykład w kwiatach grzybienia (Nymphaea, rys. 5.44). W okwiecie podwójnym korona spełnia rolę powabni. W dojrzałych komórkach korony zamiast chloroplastów występują chromoplasty zawierające barwniki karotenoidowe nadające koronie barwy od żółtej do pomarańczowej, albo też w wodniczkach występują obficie barwniki antocyjanowe, zabarwiające płatki na kolory czerwony, niebieski

Ryi 5.44. Przejście od pręcików do płatków korony u grzybienia (Nymphaea dentata) (wg Trolla, zmienione)