10433 skanuj0004 (606)

— 80 —

FUNKCJE TURYSTYKI

•    osobowość pilota, przewodnika, opiekuna lub wychowawcy, jego autorytet i wpływ na grupę,

•    osobowość turysty, uczestnika ruchu turystycznego,

•    sposób zorganizowania imprezy, miejsce, w którym jest realizowana i treści, jakie niesie, czyli charakter i cel danej imprezy.

Czynniki te uzupełniają: rola i pozycja społeczna turysty, doświadczenia turystyczne, wartość odwiedzanego środowiska oraz warunki wyjazdu.

Turystyka kształtuje osobowość człowieka, determinuje jego potrzeby, motywy oraz rozbudza, rozwija zainteresowania. Uczy też zaradności, umiejętności podejmowania decyzji, zachowania się w grupie, wspólnoty przeżyć, odpowiedzialności za siebie i za innych, samodzielności, odwagi, wytrwałości w dążeniu do celu, odporności na trudy życia.

Ważną funkcją turystyki jest przygotowanie do życia w społeczeństwie. Turystyka, a zwłaszcza trudne warunki jej uprawiania, uczą kontaktu z innymi ludźmi. Ponadto uczy ona tolerancji do innych środowisk i społeczeństw, uwrażliwia na piękno przyrody i sztuki, w pewnym stopniu kształtuje postawy patriotyczne. Dużą rolę należy przypisać wyjazdom rodzinnym, które szczególnie przyczyniają się do wychowania, ponadto zacieśniają się więzi rodzinne, których tak często brakuje. Wyjazdy stają się okazją do pogłębienia więzi pomiędzy rodzicami i dziećmi.

Funkcja wychowawcza widoczna jest także w środowiskach recepcyjnych, gdzie obserwuje się, iż zmieniają się postawy, zachowania i zainteresowania ludności miejscowej. Istotną pozytywną funkcją turystyki jest uczestnictwo w procesie resocjalizacji środowisk zagrożonych lub patologicznych. Zdarza się, iż osoby z takich środowisk przez uprawianie turystyki odnajdują inną, lepszą drogę, zmieniają siebie, kształtują i rozwijają zainteresowania, by w efekcie stać się kimś innym.

Funkcje negatywne

Wyjazdy sprzyjają także przyjmowaniu negatywnych, z punktu widzenia wychowawczego, postaw. Wolność, którą daje turystyka, sprzyja patologicznym postawom, szczególnie w sytuacji wyrwania się spod opieki rodziców. Postawy takie dotyczą ludzi młodych i bardzo młodych, chociaż dostrzegane są z mniejszym natężeniem również w innych grupach wiekowych. Częstą dysfunkcją wychowawczą jest nadużywanie alkoholu. Badania wykazują, że obok wypoczynku właśnie rozrywka zajmuje podczas wyjazdów poczesne miejsce. Rozrywka związana jest z zachowaniami, które często wykraczają poza powszechnie przyjęte normy. Zdarzają się przypadki zażywania narkotyków, palenia papierosów w młodym wieku lub stosowania innych używek. Do negatywnych zachowań zalicza się też relatywizm w sferze moralnej. To, co na co dzień jest niedopuszczalne, w czasie wyjazdu turystycznego może być normą.

Dysfunkcje wychowawcze w równym stopniu dotyczą środowisk emisyjnych, jak i re-cepcyjnych.

6.4. FUNKCJA POZNAWCZA (KSZTAŁCENIOWA, EDUKACYJNA)

Funkcje pozytywne

Turystyka, najogólniej rzecz ujmując, pozwala zaspokoić potrzebę poznawania świata, często utożsamiana jest ze zwiedzaniem, poznawaniem nowych, innych miejsc, regionów i kontynentów. Poszerza też i wzbogaca wiedzę z różnych dziedzin życia. Najlepiej ideę podróżowania i poznawania oddaje powiedzenie „podróże kształcą”. Ludzie dorośli pamiętają z lat szkolnych