11538 Scan3

26

4X2.3. Tyadalizacja - sterylizacja w aparacie Kocha

Aparat Kocha (rys. 4.1) służy, do sterylizacji w bieżącej parze wodnej podłoży mikrobiologicznych, których skład nic pozwą la. na wyjaławianie w temperaturze powyżej 100°C. Jest to zamykany pokrywą kocioł z podwójnym dnem, którego spód stanowi zbiornik z wodą, podgrzewaną do temperatury wrzenia. Gorąca para wodna ulatnia się przez dziurkowane dno zbiornika, w którym ustawia się kolby z jałowionymi podłożami. Sterylizacja w temperaturze 100°C w ciągu 30 minut niszczy jedynie formy wegetatywne drobnoustrojów. W celu pełnego wyjałowienia pożywek w aparacie Kocha przeprowadza sięTyndalizację.' Jest to proces trzykrotnej sterylizacji w odstępach 24--godzinnych. W przerwach między wyjaławianiem podłoża umieszcza się w ciep-larce o temperaturze 32°C. Po pierwszym wyjałowieniu zostają zabite formy wegetatywne; pozostają zaś żywe przetrwało i ki, które kiełkują, w czasie inkubacji pożywki w eieplarce. Pochodzące z nich formy wegetatywne drobnoustrojów' zostają zabite podczas następnej sterylizacji. Trzecie wyjałowienie, poprzedzone inkubacją w temperaturze 32°C, zapewnia pełną skuteczność metody.

4X2.4. Wyjaławianie za pomocą pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem

Sterylizację tą metodą prowadzi się w autoklawie lub szybkowarze, w których można uzyskać temperaturę wyższą niż 1Ó0°C. Sterylizacji za pomocą pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem możemy poddać jedynie te materiały, pożywki łub płyny, których składniki nie ulegają rozkładowi w temperaturze powyżej 100°C. Autoklaw jest to urządzenie pracujące pod ciśnieniem, obsługujący ten aparat musi więc uzyskać po odpowiednim przeszkoleniu specjalne uprawnienia. Działanie autoklawu polega na sterylizacji wysoką temperaturą uzyskaną po sprężeniu nasyconej pary wodnej. Para ta w zetknięciu z bardziej chłodnymi przedmiotami wyjaławianymi skrapla się w postaci wody, uwalniając dużą ilość utajonego ciepła kondensacji, które podnosi temperaturę sterylizacji. Jest więc ona zależna od ciśnienia, co ilustruje rys. 4.2, ale zależność ta występuje jedynie wówczas, gdy

A    B

(B) [4, 19]

autoklaw, przed zamknięciem, zostanie całkowicie odpowietrzony. Poddanie sprężaniu mieszaniny pary wodnej i powietrza powoduje uzyskanie niższej temperatury, a tym samym obniża skuteczność sterylizacji. W praktyce najczęściej stosuje się nadciśnienie od 0,8 do 1,6 atm (od 810,6 do 1621,2 HPa), co' odpowiada temperaturze 117,0-127,0°C. Na skuteczność sterylizacji ma również wpływ czas - im wyższa temperatura sterylizacji, tym krótszy czas wyjaławiania. Czas sterylizacji w autoklawie zależy także od objętości pożywek w kolbach: im mniejsza ich objętość, tym krótszy czas wyjaławiania. W podanych wyżej warunkach czas wystarczający do zabicia wszystkich bakterii, zarówno komórek wegetatywnych, jak i form przetrwalnych, waha się od 60 do 20-30 minut.

Do wyjaławiania małych ilości pożywek, kropli do oczu. przygotowywanych w aptekach lub drobnych narzędzi medycznych bardzo przydatne są szybkowary, które coraz powszechniej stosowane są w laboratoriach, nie tylko mikrobiologicznych lub szpitalnych, ale zwłaszcza w małych laboratoriach