12706 SNV36302

-nakładcy M. Grólla. W dwóch pierwszych tomach miał Naruszewicz

PUSbES

W.

mm

18BI

m

m

szy po Albertrandim udział-- ogłosił 23 utwory. „Zabawy” były magazyn*® publikującym wiersze i utwory prozą. Pismo świadczyło o ożywieniu kultu® nym i działalności osób związanych z warszawskim środowiskiem jezuickiJ^B z którego wywodzili się pierwszy jego redaktor Albertrandi, Naruszewicz Józef Koblański. Do nich dołączył J. Szymanowski, kasztelanie rawski 1 I. Chołoniewski, szambelan królewski, i M. Kończą, pochodzący ze środowis'1 ka kalwińskiego późniejszy sędzia sądów zadwornych. Koncepcję magazy J zapowiadał tytuł. W pierwszych dwóch tomach brzmiał on: „Zabawy PrzyjenJH ne i Pożyteczne wszelkiego stanu ludziom z sławniejszych wieku tego autorów! zebrane za pozwoleniem zwierzchności”. Tytuł eksponował klasycystycziJH tendencje horacjańskiej zasady „utile et dulce”.

W pierwszych dwóch tomach, które ukazały się w r. 1770, Naruszewie* ogłaszał przeważnie przekłady: z S. Gessnera, J. B. Rousseau, P. Patrixa;I A. L. Thomasa, P. J. Sautela, Horacego. Z początkiem 1771 r., po przejęcia redakcji pisma przez Naruszewicza, nastąpiła zmiana jego tytułu. Końcowa część tytułu odtąd brzmiała „...ze sławnych autorów zebrane”. W zmianie wyraziły się osobiste skłonności literackie Naruszewicza — pisarza o wyjąt-1 kowo szerokich zainteresowaniach — od Pindara, Anakreonta, HoracegS i Sarbiewskiego po współczesnych, zwłaszcza S. Gessnera i J. Delille’a® Tłumacząc i adaptując poezje tych autorów stosował się on do starej! i powszechnej praktyki, pozwalającej na swobodne korzystanie z obcycM motywów i wzorów. Poeta posiadał doskonałe wyczucie estetycznych właśl ciwości tłumaczonych utworów. Anakreontea, w jego ujęciu, otrzymały cecha najbliższe parafrazom tego rodzaju wierszy Kochanowskiego, natomiast barokowe scenki z Sautela mogłyby się z powodzeniem znaleźć wśród utworóaH Jana Andrzeja Morsztyna.

Związany ze środowiskiem dworskim poeta podjął również w swyclM utworach zadanie propagandy królewskiego programu reform. Słuszno* celów perswazyjnych uzasadniał w późniejszym wierszu Do Jego Królewskie® Mości przy oddaniu Horacjusza. Utwór ten stanowił niejako program zaan® gażowanej poezji stanisławowskiej. Szczególną wymowę nadawała mu okaz® jonalność utworu spełniającego rolę dedykacji w edycji Pieśni wszystkim Horacjusza przekładania różnych (1773 - 1775). Do wydania tego wlączo® kilka przekładów poetów staropolskich, lecz przede wszystkim tłumaczem I Naruszewicza i współczesnych pisarzy. Ozdobna edycja, do której winiet® zostały wykonane przez rytownika z Drezna, ukazała się na koszt króla. Nal przełomie 1773/1774 Naruszewicz wydał także tomik własnych przekładów ptl Anakreon poeta grecki (1774). We wstępie „Do czytelnika” poprzedzony® fraszką Kochanowskiego Do Anakreonta ukazał rolę poezji greckiej w spuści* nie staropolskiej.

perswazyjne widoczne są szczególni® w utworach skierowanych do Stanisława Augusta, odach o charakterz® filozoficznym, niektórych sielankach i satyrach. W okolicznościowych wie®

Założenia moralizatorskie i perswazyjne widoczne

312