46 Rozdział 2. Interpretacja: jak skonstruować zdarzenie krytyczne
Zdarzenie
Opisz
zdarzenie
Podaj wyjaśnienie
i znaczenie zdarzenia
w bezpośrednim
Kontekście
Marysia podniosła rękę i spytała, czy może zatemperować ołówek
Zdarzenie
krytyczne
t
f
Poszukaj
ogólniejszego sensu i istotności zdarzenia Odnieś je do ogólniejszego kontekstu
Tak właśnie powinna zapytać nauczycielkę o pozwoienie
Marysia
podporządkowała się regule, Ze w klasie samym dzieciom nie wolno decydować, kiedy zatemperować ołówek
Mamy tu do czynienia z przykładem ograniczeń nakładanych przez szkołę na autonomię uczniów, ich inicjatywę i odpowiedzialność za własne zachowanie
Stanowisko: uważam, że uczniowie powinni w większym stopniu brać odpowiedzialność za swoje zachowanie w szkole
Rys. I. Konstruowanie zdarzenia krytycznego iiia zdarzenia krytycznego przedstawia w formie schematu rysunek 1. Rzuca się w oczy, że analiza przebiega w pewnej kolejności: możemy sugerować, jaki jest sens danego zdarzenia, jeśli wiemy, jak ono wygląda (czyli jeśli opisaliśmy je). Podobnie tylko wtedy możemy doszukać się sensu ogólniejszego, kiedy dowiemy się. jakie było znaczenie zdarzenia w konkretnym kontekście.
Ważną właściwością pracy nauczyciela jest to. żc działając, przyjmuje on pewne stanowisko oparte na wyznawanych wartościach. Stanowisko to i wartości są przez niego rozważone i uzasadnione. W omawianym przypadku zarówno pytania o wyjaśnienie, jak i pytania krytyczne powinny doprowadzić nas do stanowiska mniej więcej takiego: „uważam, że uczniowie powinni w większym stopniu brać odpowiedzialność za swoje zachowanie w szkole". Stojąc na takim stanowisku, nauczycielka mogłaby uznać, że należy dzieciom pozwolić decydować, kiedy temperować ołówki.
Rysunek 1. pokazuje także, że „analiza” składa się w istocie z analiz kilku rodzajów. Wszystkie one rozkładają złożoną strukturę na prostsze składniki po to, by odsłonić jej naturę i budowę. To. po jaki rodzaj analizy sięgamy, zależy