13250 Zasady Wykładni Prawa L Morawski8

■ ■ Zasady wykładni prawa ■ *

i wolności obywatelskich (por. postanowienie SN z dnia 26 kwietnia 2007 r., I KZP 6/07, OSNKW 2007/5/37, Biul. SN 2007/5). Wspomniana zasada uzasadnia generalną dopuszczalność stosowania wykładni rozszerzającej i analogii w stosunku do praw i wolności obywatelskich. Zasada życzliwej interpretacji praw i wolności obywatelskich może też uzasadniać odstępstwo od sensu literalnego przepisu. I tak na przykład w postanowienie z dnia 26 kwietnia 2007 r.(I KZP 6/07, OSNKW 2007/5/37, Biul SN 2007/5) SN dowodzi, że „przekroczenie granicy, jaką stanowić mogłoby językowe znaczenie przepisu ust. 15 art. 19 ustawy o Policji znajduje usprawiedliwienie w potrzebie możliwie jak najmniejszego ograniczenia praw i wolności konstytucyjnych, takich jak prawo do prywatności, nienaruszalności mieszkania, czy wolności komunikowania się”.

Po drugie, nasze prawa i wolności, co stale podkreśla orzecznictwo, podobnie jak i inne zasady prawne, z reguły nie mają charakteru absolutnego i nieograniczonego i z tego powodu mogą wymagać ograniczenia ze względu na potrzebę ochrony innych zasad, praw lub dóbr chronionych przez prawo (tak np. TK o prawie własności - wyrok z 12 kwietnia 2000 r. (K8//98, OTK 2000/3/87), prawie do prywatności - orzeczenie z 24 czerwca 1997 r. (K 21/96, OTK 1997/2/23), prawie do sądu wyrok z 10 maja 2000 r. (K21/99, OTK 2000/4/109).

Ze względu na treść art. 31 pkt 3 Konstytucji ograniczenia praw i wolności obywatelskich powinno następować „tylko w ustawie”, a nie na podstawie przepisów wykonawczych . Zastrzeżenie w tym kontekście może budzić twierdzenie NSA, że „źródłem stosowanych ograniczeń prawa własności mogą być również przepisy prawa powszechnie obowiązującego o charakterze miejscowym” (wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2007 r., II OSK 943/06, LEX nr 340125). Pogląd ten sformułował NSA w związku z rozporządzeniem wojewody, wydanym na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. W rozporządzeniu tym sformułowano zakaz lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych powołując się na konieczność przystosowania prawa do warunków lokalnych.

6. Zasada proporcjonalności

Zasada proporcjonalności stanowi przedmiot bardzo wielu orzeczeń naszych sądów, a zwłaszcza TK. Odgrywa ona fundamentalną rolę w in-

3ii 138 ■ ■