12200 SNC00158

i uuuawanie w uzyiKowame wieczyste Art. 33

pierwokupu, o którym mowa w art. 109 ust. 1 u.g.n. Jednostce samorządu terytorialnego bowiem przysługuje prawo pierwokupu w razie sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nie zabudowanej nieruchomości gruntowej oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków. Sposób ustanowienia prawa użytkowania wieczystego nie ma znaczenia. Wykonanie przez jednostkę samorządu terytorialnego prawa pierwokupu wymaga złożenia przez zarząd oświadczenia w formie aktu notarialnego i z chwilą złożenia takiego oświadczenia albo użytkowanie wieczyste wygasa (gdy dana nie zabudowana nieruchomość stanowi własność jednostki samorządu terytorialnego), albo jednostka uzyskuje prawo użytkowania wieczystego (gdy wykonanie prawa pierwokupu dotyczyło nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa). Przyznane jednostkom samorządu terytorialnego prawo pierwokupu nie ma charakteru bezwzględnego (por. art. 109 ust. 3 u.g.n.).

6.    Należy jednak zaznaczyć, że przysługujące przedsiębiorstwu państwowemu prawo użytkowania wieczystego nie wygasa w razie przekształcenia tego przedsiębiorstwa w spółkę. Powstała wskutek przekształcenia jednoosobowa spółka Skarbu Państwa jest odrębnym (powstałym zamiast przedsiębiorstwa państwowego) od Skarbu Państwa podmiotem gospodarczym, do którego stosuje się przepisy kodeksu spółek handlowych. Prawo użytkowania wieczystego nie wygasa, lecz przechodzi na tę spółkę (uchwała SN dnia 14 marca 1995 r., III CZP 165/94, OSNC 1995, nr 6, poz. 87).

7.    Wygaśnięcie użytkowania wieczystego może nastąpić wskutek jego wywłaszczenia. Art. 112 ust. 2 u.g.n. wyraźnie stanowi, że wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu m.in. prawa użytkowania wieczystego. Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości wygasa z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu tego prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo użytkowania wieczystego było ustanowione na nieruchomości gruntowej stanowiącej własność osoby, na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie (art. 121 ust. 3 u.g.n.).

8.    Sąd Najwyższy - po rozpoznaniu zagadnienia prawnego, czy wierzyciel, na rzecz którego ustanowiona została hipoteka na prawie użytkowania wieczystego, korzysta z rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych w przypadku, gdy stwierdzono nieważność umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste - podjął uchwałę, że w razie stwierdzenia nieważności umowy o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste i wykreślenia tego prawa z księgi wieczystej ustanowiona na nim hipoteka wygasa (art. 241 k.c.) - uchwała SN z dnia 22 września 1995 r., 111 CZP 119/95 (OSP 1996, nr 3, poz. 56). W uzasadnieniu uchwały stwierdzono m.in., że „należy zgodzić się (...), że istnienie hipoteki na prawie użytkowania wieczystego, które — jak się okazało

nie powstało w sposób prawnie skuteczny, byłoby sprzeczne z istotą tego obciążenia i w konsekwencji musiałoby być odniesione do prawa własności nieruchomości w sposób naruszający art. 65 ust. I prawa o księgach wieczystych