17008 skanuj0185 (5)

Rozdział 8 ale także materiały pomocnicze, narzędzia. Wymagania synchronizacji dostaw z poszczególnymi działaniami w toku produkcji tworzą koszty precyzyjnego planowania w systemie „dokładnie na czas", koszty bieżącej kontroli zapasów oraz zmian w planach produkcji, sterowania i szybkiej reakcji przepływu materiałów na zmieniające się potrzeby, powstające braki produkcyjne itp.

Koszty logistyki w fazie dystrybucji wynikają z realizacji zadań przepływu produktów do odbiorcy i osiągnięcia wymaganego poziomu obsługi. W procesach dystrybucji koszty ponoszone są z tytułu realizacji procesów magazynowania, kompletacji i przygotowania ładunku do wysyłki, procesów transportowych, przeładunków, utrzymania zapasów w różnych lokalizaq'ach, w trakcie procesu dystrybucji pierwotnej i wtórnej (magazyn: centralny, regionalny, obszaru sprzedaży itp.). Koszty wynikają także tak jak w poprzednich fazach przepływu, z tytułu zarządzania i koordynacji działań w ramach całego systemu logistycznego.

W procesowym ujęciu przepływu materialnego w przedsiębiorstwie, niektóre działania funkcjonalne jak magazynowanie, transport czy utrzymanie zapasów, występują w kilku fazach przepływu (np. w zaopatrzeniu od dostawców, w dystrybucji do klienta), a szczegółowa analiza działań uzależnionych od miejsca tych operacji w procesie przedsiębiorstwa, wykazuje wiele różnic wpływających na różną wartość ponoszonych kosztów.

Przykładem mogą posłużyć tutaj zakłady przemysłu przetwórczego (cukrownie, rafinerie, czy cementownie). Np. transport zaopatrzeniowy rafinerii jest realizowany transportem rurociągowym, kolejowym i morskim, a transport dystrybucyjny wyrobów najczęściej transportem drogowym lub kolejowym - co wpływa na koszty wykorzystywanych zasobów i realizowanych działań (pomimo, że jest to sama funkcja transportu). Zróżnicowany będzie proces przewozu, rodzaj i zużycie paliwa oraz materiały eksploatacyjne, inne mogą być wykorzystywane usługi obce, zużycie energii. Natomiast czynności planistyczne czy kontrolne kierownika wspólnego Działu Transportu, wpływające na koszty pośrednie wydziałowe tego przedsiębiorstwa mogą być takie same.

Poszczególne grupy składowe kosztów mogą być zmienne w krótkim okresie, posiadać trwały trend rosnący lub malejący oraz wzrastać lub maleć w powtarzających się okresach, powodując sezonowość kosztów. Analiza struktury kosztów logistyki może wskazywać, że realizacja dostaw do klienta jest pracochłonna (duży udział kosztów płac pracowników), a w małym stopniu zautomatyzowana (mały udział amortyzacji) lub, że jest zbyt materia-łochłonna (duży udział kosztów paliwa i materiałów opakowaniowych).

Prowadzenie działalności gospodarczej przedsiębiorstw wymaga wielu analiz, w których przekroje analityczne kosztów tworzone na potrzeby oceny zdarzeń gospodarczych i ich konsekwencji, mają ze względu na kształtowanie wyniku finansowego zasadnicze znaczenie. Na potrzeby zarządzania logistyką dokonuje się klasyfikacji i grupowania kosztów wg przekrojów przedstawionych na rysunku 8-3.

KOSZTY

Kryterium: pierwotne, jednorodne składniki kosztów Rodzajowy układ kosztów

Kryterium: przyporządkowanie obiektowi odniesienia

Kalkulacyjny układ kosztów

Kryterium: miejsce powstania kosztu

Miejsca powstawania kosztów

Kryterium: zmienność kosztów

Koszty stałe i zmienne

Rys. 8-3. Przekroje klasyfikacyjne kosztów logistyki

192