1703 art001

10

lemeuszii Ewergeta na przewodniczącego słynnej biblioteki aleksandryjskiej. Usłyszał on mianowicie, że w Syenie, daleko na południe leżącej, w czasie najwyższego stanowiska słońca, w chwili południa, przedmioty zgoła cienia nie rzucają, a promienie słoneczne oświetlają wody studzien aż do dna. Wniósł z tego słusznie, że w dniu przesilenia letniego słońce znajduje sio niemal w zenicie Syeny. Pozuał nadto, że tegoż samego dnia, również w poiudnie, słońce w Aleksan-dryi odalonćm jest od zenitu na 7" 12’. Słońce jest więc gwiazdą, o której mówiliśmy wyżej, wypływa zatem z tego, że i łuk południka ziemskiego między Syeną a Aleksandryą wynosi także 7° 12’, co stanowi ‘/do część całego okręgu kola. A że według dawnych pomiarów egipskich odległość tych dwu miast wynosiła 5000 stadyj, przeto cały południk ziemski obejmuje ich 50 razy więcej, to jest 250000 stadyj. W owych już zatem czasach, gdy zaledwie świtała myśl o ku-listosci ziemi, dowiedział się już człowiek, jak welką jest bryła, którą zamieszkuje, a której tak małą zaledwie znał naówczas cząstkę.—Krytyka nieraz rozpatrywała wyniki pracy Erato-steuesa, pragnąc ocenić, jak dalece zbliżył się on doprawdy. Rozstrzygnięcie wszakże jest trud-nem, z mniej lub więcej bowiem uzasaduionycL tylko domysłów wnosić możemy, jak wielką była stadya do pomiaru tego użyta. Dokładny zwla-zscza jej rozbiór podaje Lelewel, uajsnmienniej-