1703 art001

zwrócono na pręty służące <lo zrniervenia podstawy. Dawniej używano prętów drewnianych lub łańcuchów stalowych, a proste te narzędzia, pomimo wszelkich ostrożności, nie mogły dawać rezultatów zupełnie rzetelnych,—już dlatego, że jak wiadomo, długość wszystkich ciał ulega zmianie wraz z temperaturą; oznaczano wprawdzie temperaturę miar za pomocą termometrów, ale któż mógł ręczyć, że rtęć termometru posiada zupełnie tę samą temperaturę co pręt, którego termometr dotykał. Pręty miernicze użyte do pomiaru, o którym teraz mówimy, a obmyślane przez Kordę, stanowiłylinijały podwójne, z których jeden był platynowy a drugi miedziany; oba pręty były w jednym końcu ściśle zeszrubowaue, a dalej swobodnie obok siebie ułożone, tak, że wydłużały się pod wpływem temperatury, niezależnie jeden od drugiego; ponieważ zaś rozszerzają się niejednakowo, można było z różnicy ich długości oznaczyć dokładnie ich te mperaturę; pręt mierniczy stanowi tu zarazem i termometr.

Opierając się na rezultatach tego po miara i na znanem z prac dawniejszych spłaszczeniu ziemi, oznaczono długość ćwiartki południka ziemskiego na śi.l30.740 dawnych sążni paryskich (toa-zów), które pozostały i nadal jednostką do pomiarów ziemi używaną. Rezultat ten, jeszcze przed zupełnem ukończeniem cnłego pomiaru, przedstawiono ciału prawodawczemu. Iktórejjpo-stanowieniem 4 messidora r. VI l (22 czerwca