212 Rozdział 8 Diagnoza strategiczna przeds:ęc =
Dwie zmienne dotyczą wewnętrznych uwarunkowań firmy - potencjał finansowy (FS) i przewaga konkurencyjna (CA), a dwie zewnętrznych - siła sektora (IS) i stabilność otoczenia (ES).
Istotnym założeniem techniki SPACE jest przeciwstawienie sobie wymiaru siły sektora i pozycji konkurencyjnej firmy oraz stabilności otoczenia i potencjału finansowego firmy. Intensywność tych wymiarów szacuje się według umownej sześciopunktowej skali, przy czym dla (IS), (FS) wartość +1 stanowi ocenę najgorszą, a +6 najlepszą, natomiast dla wymiaru (CA) i (ES) -6 jest najgorszą, a-l oceną najlepszą1.
Determinanty wymiarów i wewnętrznych prezentuje tabela 8.3.
Tabela 8.3. Determinanty wymiarów zewnętrznych i wewnętrznych
Wymiary zewnętrzne |
Wymiary wewnętrzne |
Siła sektora (IS - industry strength) |
Potencjał finansowy (FS - financial strength) |
• potencjał wzrostu. |
8 zwrot z inwestycji, |
• potencjał rynku. |
® leverage. |
• stabilność finansowa. |
• płynność finansowa, |
• technologiczne know-how, |
• kapitał obrotowy, |
• wykorzystanie zasobów, |
• przepływy pieniężne. |
• intensywność wzrostu kapitału, |
® łatwość zmiany rynku, |
• łatwość wejścia na rynek, o produktywność. |
8 ryzyko branżowe. |
Stabilność otoczenia (ES - environmental |
Przewaga konkurencyjna (CA - competitive |
stability) |
advantage) |
® zmiany w technologii, |
• udział w rynku, |
® stopa inflacji, |
• jakość wyrobów, |
• poziom cen wyrobów. |
• cykl życia wyrobów. |
® bariery wejścia na rynek, |
® lojalność klientów, |
• intensywność działania konkurencji. |
• wykorzystanie potencjału wytwórczego. |
• elastyczność popytowa cen. |
• technologiczne know-how. 0 nadzór nad dostawcami i systemem dystrybucji. |
Źródło: A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, op. cit., s. 362-363.
Wartość współrzędnych oblicza się jako przeciętną wartość (średnią) dla sumy punktów wymiarów wspólnych dla danej osi. Rezultatem jest wyznaczony punkt P o współrzędnych (x, y), który pokazuje pozycję strategiczną firmy, zgodnie z którą można dobrać właściwą dla danego obiektu strategię12. Cztery ćwiartki wykresu prezentują:
• pierwsza (x+, y+) - strateg.: _
• druga (x-, y+) - strategię •.: r sj
• trzecia (x-, y-) - strategie dera
• czwarta (x+, y-) - strategie k:* W metodzie SPACE zakłada s
być rekompensowana dużą arakc kowym sektorze może być reki w sektorze. Podobnie, silne tina nawet w warunkach wysokie z wymaga dużych zasobów fira:;:
~J
Rysunek 8.9. Układ współrzęc-. :•
Strategia konse' ar -mi
Strategia de*'e'£ *
Źródło: H. Rowe, R. Mason, K. 3 cxe
Podobnie jak w metodzie SW(
1. W (FS) > W( ES) i W (IS) >Ą Oznacza to, że firma jest z :::
nej stabilności (turbulencji) :::c pozycję konkurencyjną w atrak:v rencyjną w średnio atrakcyjne; az sywna. Typowe działania firm z segmentach rynkowych (konie:ar
2. W (FS) > W (ES) i W (IS < U Zalecaną strategią w tej zza
mocna finansowo w stosunku a :
13 R. Krupski, (red.), Zarządzanie nm
H. Rowe, R. Mason, K. Dickel, Strategie Management and Business Policy, [w:] A Methodo-logical Approach, Massachusetts, 1982.
Szerzej [w:] A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne..., op. cit., R. Krupski (red.), 'Zarządzanie strategiczne..., op. cit., s. 171.