19708 img457 (4)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

U niemowląt serce w klatce piersiowej zajmuje położenie bardziej poprzeczne (z przesunięciem do góry i w kierunku linii pachowej lewej) aniżeli u starszych dzieci, stad inne są prawidłowe granice stłumienia względnego. Stłumienie bezwzględne nie jest oznaczane. Do odrębności fizjologicznych należy „szybka” czynność serca i obecność mało zróżnicowanych tonów serca (chociaż często występują tony III i IV).

Tętno u niemowląt najłatwiej jest zbadać na tętnicy ramien-nej (w dołku, na przedniej powierzchni ramienia, tuż nad zgięciem łokciowym), natomiast ciśnienie tętnicze jest najczęściej oznaczane metodą palpacyjną lub napływową.

Badanie jamy brzusznej u niemowlęcia sprawia znacznie więcej trudności aniżeli w późniejszych okresach życia.

Ujęcie skóry brzucha dwoma palcami w fałd pozwala na określenie napięcia i sprężystości.

W odwodnieniu fałd skórny utrzymuje się dłużej - objaw fałdu dodatni. Podejrzenie odwodnienia potwierdzają dane z wywiadów o wolnych licznych stolcach lub wymiotach, zmniejszona diureza, suchość błon śluzowych i warg, zapadnięte ciemię i gałki oczne, przyspieszona czynność serca, wzrost hematokrytu krwi.

Pozwala to na odróżnienie dodatniego objawu fałdu w odwodnieniu od mało sprężystej skóry u dziecka niedożywionego (tu charakterystyczne wywiady, zmniejszona masa ciała i grubość fałdu).

Należy ocenić napięcie powłok brzusznych (rozstępy, przepukliny) i narządy wewnętrzne w ułożeniu na plecach i na boki. Niepokój niemowlęcia przy tym badaniu nie może być zawsze interpretowany jako reakcja bólowa.

Wątroba u najmłodszych dzieci jest stosunkowo duża (u noworodka 1/27 masy ciała, u dorosłego 1/40), w związku z czym w pierwszym roku życia jej dolny brzeg może być wyczuwalny do 2 cm poniżej łuku żebrowego.

Szczególne znaczenie ma wczesne wykrycie wszelkiego rodzaju wad wrodzonych. Dlatego w badaniu niemowlęcia należy również pod tym kątem dokładnie ocenić wszystkie narządy i układy, uwzględniając zarówno informacje z wywiadów od rodziców, jak też badanie przedmiotowe.

109