22014 PICT2631 (2)

t6w gjC^\^y^r^szj^^iX£L^a'’• Podnosząc ten sam problem na *«ifb Włodzimierz Sokorski wskazywał, że granicą dla ‘ksperymenlti winna wyznaczać za każdym razem „ideowa i artystyczna wartość dzieła”, „siła emocjonalnego i ideowego przemawiania do mas” ^1#.

Do niektórych wątków myślowych XI Sesji Rady Kultury i Sztuki powrócił VI Zjazd ZLP. W referacie Uwagi pisarza o sytuacji w literaturze Kazimierz Brandys wskazał m.in. na potrzebę podsumowania dorobku ostatniego dziesięciolecia. Brandys zgodził się z tezą o kryzysie literatury, zaznaczając jednak, źe „walka o socjalistyczną literaturę jest w dalszym ciągu zasadniczą treścią naszych wysiłków”. Jego zdaniem pojęcie realizmu socjalistycznego uległo w ciągu ostatnich lat znacznemu wypaczeniu, głównie za sprawą niedojrzałości ideologicznej pisarzy i uproszczonej realizacji haseł. Brandys zaatakował pogląd, jakoby podjęcie tematu socjalistycznego wymagało obniżenia poziomu artystycznego utworu. Zarazem zarzucił krytyce literackiej, że dopuszczała do publikacji utworów słabych, deformujących postulaty -stawiane nowej literaturze. Negatywna ocena wielu zjawisk w dorobku literatury poszczecińskiej nie oznacza rezygnacji z obranego kierunku rozwojowego. To samo stanowisko wyraził w konkluzji swojego przemówienia Leon Kruczkowski: „walka o realizm socjalistyczny była, jest i pozostaje nadal głównym łożyskiem naszego życia literackiego [...]”²⁰. Na zasadnicze rewizje założeń realizmu socjalistycznego trzeba było jeszcze poczekać. Przyniósł je dopiero VII Zjazd ZLP, obradujący w Warszawie w klimacie popaździernikowych dyskusji.

Wszystkie przytoczone sądy akcentowały utylitaryzm nowej literatury rozumiany jako doraźna agitacyjność, tendencyjność W czy wreszcie jako bezpośrednie zaangażowanie, artykułowały O w rozmaitej formie potrzebę oddziaływania tej literatury na po-

" ® R, Matuszewski, Trzysta wierszy o sadzeniu grochu, „Nową Kultura” 1954, nr 18; W. Sokorski, O rzeczywisty zwrot w nami Polityce kulturalnej. Referat na XI Sesji Rady Kultury i Sztuki, tamże, nr 17,

K. Brandys, Uwagi pisarza o sytuacji w literaturze, tamże, nr w L. Kruczkowski, Organizacja pisarstwa polskiego w walce o wahną socjalistyczny, tamże,